Viroloog KULeuven: "We moeten geduld hebben voor vaccin. Late zomer 2021 is realistisch”

Ook in Leuven werken onderzoekers dag en nacht aan een vaccin. “We zijn bezig met de ontwikkeling van een prototype en dat lukt allemaal opperbest tot nu toe”, zegt Johan Neyts in ‘De wereld vandaag’ op Radio 1. Testen met hamsters lijken goed te verlopen, maar dat betekent niet dat er ook meteen een vaccin is. Zo’n onderzoek verloopt in fasen waarbij het vaccin ook nog telkens op een groep mensen moet worden getest. Zo’n hele procedure neemt normaal 10 jaar in beslag. 

Gelukkig zijn er meerdere vaccins in ontwikkeling. Aan de universiteit van Oxford zijn inmiddels de eerste proefpersonen geïnjecteerd met een vaccin. “Dat is onwaarschijnlijk snel”, zegt Neyts. “De genetische code van het virus kennen we pas van midden januari. Oxford is hier echt een voorloper. Alle applaus daarvoor.”

Zwitserse onderzoekers hopen al in oktober een vaccin te hebben, maar Neyts zegt dat we geduld moeten hebben. “Dat lijkt me toch te optimistisch”, klinkt het. “Janssen Pharmaceutica hoopt ergens in de late zomer van 2021 de eerste vaccins klaar te hebben. Ik denk dat dit een meer realistisch scenario is.” 

De viroloog vindt het alleszins goed dat er meerdere vaccins in ontwikkeling zijn. “Het is ook goed dat niet iedereen met dezelfde technologie bezig is. Je legt best niet al je eitjes in één mandje.”

Dat daar commerciële bedrijven bij betrokken zijn die winst nastreven, acht hij van secundair belang. “Ik voel overal, ook bij mensen van de farma-industrie, dat ze de maatschappelijke verantwoordelijkheid voelen om het juiste te doen, zodat we dit probleem met zijn allen kunnen aanpakken. Normaal duurt zo’n proces tien jaar en is het een echte marathon, nu moet het in een sprintje. Wie uiteindelijk een vaccin vindt, zal het kunnen verkopen en winst maken, maar ik denk dat dit op dit moment secundair is.”

Ondertussen is ook dag en nacht een zoektocht bezig naar anti-virale medicijnen voor Covid-19. “We vinden wel een aantal zaken die werkzaam zijn in het lab”, zegt Neyts. Maar ook daar volgen eerst nog testfases op proefdieren en later op mensen.

Bestaat de kans dat we geen vaccin of geen anti-virale middelen vinden die ons kunnen beschermen tegen Covid-19? “Ik ben hoopvol”, zegt Neyts. “Iedereeen in het vak is hoopvol. Het moet mogelijk zijn om een vaccin tegen corona te ontwikkelen. 

Er is een groot verschil met bijvoorbeeld HIV-aids. “Dat is ontdekt in 1983 en ondertussen hebben we nog steeds geen vaccin. Dat is omdat HIV heel snel evolueert. Het is een soort paard van Troje dat zich verstopt in de cellen van het afweersysteem. Dat is dus heel moeilijk. Maar op basis van wat we kennen van de familie van de corona’s, weten we dat het wel moet lukken.”

Opnieuw pendelen, lesgeven, winkelen: dat maakt velen bang. Expert legt uit hoe we dat best aanpakken (+)

Mogen kleinkinderen opa en oma nu zien? Twijfels bij experts (+)

Lang niet iedereen blij met gedeeltelijke heropstart onderwijs: “Ik kan leerlingen niet vastkleven aan een tegel” (+)