De bal ging eind vorige week aan het rollen na een artikel van The New York Times. Daarin staat dat de EU een rapport over buitenlandse desinformatiecampagnes rond de coronapandemie heeft afgezwakt onder zware druk van China. Het rapport, dat vrijdag gepubliceerd werd op de monitoringwebsite ‘EU vs. Disinfo’, spreekt onder meer van een “voortdurende en gecoördineerde poging van bepaalde actoren, inclusief Chinese, om de schuld voor de uitbraak van de pandemie van zich af te schuiven en bilaterale hulp te benadrukken” en van “significant bewijs voor heimelijke Chinese operaties op sociale media”.

Maar het initiële rapport was scherper, schreef The New York Times. De krant kon een mail inkijken waarin een Europese diplomaat collega’s waarschuwt voor “de Chinezen die dreigen met repercussies als het rapport uitkomt”. De publicatie zou daarop eerst zijn uitgesteld, waarna de tekst uiteindelijk zou zijn aangepast. Een zin over een “globale desinformatiecampagne vanuit China om de schuld voor de uitbraak van de pandemie te weerleggen en zijn internationale imago te verbeteren” werd uit het rapport gehaald, schrijft de krant, net als passages over een netwerk van pro-Chinese bots in Servië en over valse Chinese beschuldigingen aan het adres van enkele Franse ministers.

Commissie ontkent

De Europese Commissie ontkent het verhaal met klem. Volgens een woordvoerder is er van afzwakking onder Chinese druk geen sprake, maar is er “zoals in eender welke andere organisatie” informatie die voor intern gebruik bedoeld is en informatie die voor publicatie bestemd is. “Er zijn geen aanpassingen gebeurd aan en er waren geen verschillende versies van het publiek gemaakte document”, klonk het maandagmiddag stellig. “We ontkennen en verafschuwen elke bewering dat wij in onze rapporten zouden buigen voor enige externe druk. Bovendien gebruiken we open bronnen en dus informatie die iedereen kan consulteren. Het idee dat we iemand tevreden zouden willen stellen door info weg te laten, is simpelweg naïef en absurd.”

Het Nederlandse Europarlementslid Bart Groothuis heeft Josep Borrell, als Hoge Vertegenwoordiger verantwoordelijk voor de Europese diplomatie, in een brief gevraagd om een “formele en volledige uitleg aan het Europees Parlement, zo snel mogelijk”. “Als het rapport is aangepast om de focus weg te halen van China, dan is dat schadelijk voor het democratische proces in de EU”, zegt hij aan Politico. “Onze politieke soevereiniteit staat op het spel als we toelaten dat Chinese druk een plaats krijgt in het hart van onze democratie.”