Gemeenschapsonderwijs raadt scholen aan geen examens te houden en "uitgestelde attesten" uit te delen

“Nu examens organiseren voor leerstof die leerlingen grotendeels zelfstandig en in uitzonderlijke omstandigheden moeten verwerken, erg fair is dat niet”, vindt Raymonda Verdyck, afgevaardigd bestuurder van het GO!. “Permanente evaluatie kan even effectief zijn als examens, maar is veel meer gericht op het ondersteunen van het leerproces. Dat is zeker in deze periode belangrijk.”

Leerlingen die in juni de leerdoelen halen en positief beoordeeld worden door de klassenraad krijgen het A-attest en kunnen over naar het volgende jaar. Wanneer de klassenraad twijfelt, krijgt de leerling in juni nog niet meteen een B- of C-attest. “We moeten ook op dit vlak fair zijn en deze leerlingen de kans geven om de zomervakantie te benutten om bij te werken”, zegt Verdyck. “Leerlingen verdienen een tweede kans.” 

Dat kan bijvoorbeeld door extra zomertaken te maken of door de zogenaamde zomerschool bij te wonen waar minister van Onderwijs Ben Weyts (N-VA) het vaak over heeft. Maar het ziet er wel naar uit dat zowat iedereen gewoon over gaat.

“Er is grondwettelijke vrijheid van onderwijs”, reageert Weyts trouwens op het voorstel van GO!. “Dat wil zeggen dat niet de minister en niet de koepel, maar de scholen zelf beslissen over evaluaties. Zij kennen hun leerlingen en de situatie het best.”

Tegelijk geeft de minister aan zelf een andere mening te hebben dan het GO!. “Ik denk persoonlijk dat een of andere vorm van evaluatie zinvol kan zijn. Enerzijds om leerlingen geboeid te houden. Als je nieuwe leerstof geeft en je zegt bij voorbaat dat er niet geëvalueerd wordt, dan dreigen leerlingen af te haken. Anderzijds ook om aan de hand van evaluatie eventuele leerachterstand te kunnen detecteren, zodat je er iets aan kan doen. Zonder evaluatie is dat al een heel stuk moeilijker.” 

Het OVSG, de Onderwijsvereniging van Steden en Gemeenten, laat de scholen zelf beslissen over de evaluatie van leerlingen. Uit een rondvraag van het OVSG blijkt wel dat driekwart van de basisscholen van plan blijft de traditionele OVSG-toets aan het einde van het jaar af te nemen.

Het OVSG reageert daarmee op het advies dat het Gemeenschapsonderwijs geeft. Het OVSG wil naar eigen zeggen de afspraken volgen die tussen de verschillende onderwijspartners zijn gemaakt, namelijk maximaal inzetten op lesgeven en breed evalueren. “In het stedelijk en gemeentelijk onderwijs is de evaluatie een bevoegdheid van de school zelf”, zegt Patriek Delbaere, algemeen directeur van het OVSG.

“Onze secundaire scholen met vooral TSO- en BSO-richtingen werken altijd al veel met permanente evaluatie. De klassenraad delibereert op basis van de evaluaties van een heel schooljaar en neemt een goed gemotiveerde beslissing over een getuigschrift/attest voor een leerling”, aldus Delbaere.

In het basisonderwijs is het volgens Delbaere optioneel (en dus niet verplicht) om gevalideerde toetsen af te nemen op het einde van het zesde leerjaar. “We hebben onze basisscholen gevraagd of ze ook dit jaar de OVSG-toets willen afnemen en we merken dat 75 procent van de basisscholen dat wél wil doen”, aldus Delbaere. 

Ook Katholiek Onderwijs Vlaanderen laat de scholen zelf beslissen. Voor de katholieke onderwijskoepel blijven examens een mogelijk instrument om te evalueren. “We vragen de scholen om de onderwijstijd te maximaliseren. Het is de keuze van de school om al dan niet examens te organiseren en we vertrouwen op de autonomie van de klassenraad om tot een grondig studieadvies te komen”, reageert directeur-generaal Lieven Boeve op het advies van het Gemeenschapsonderijs om geen examens te organiseren.

“Als de klassenraad oordeelt dat ze te weinig informatie heeft om een leerling te evalueren, kan er in augustus een bijkomende proef georganiseerd worden. Maar dat was voordien ook al het geval”, legt Boeve uit. De topman van Katholiek Onderwijs Vlaanderen vraagt de klassenraden wel “voorzichtig” te zijn bij twijfel over B- en C-attesten. “Daar vragen we om extra voorzichtig te zijn en een grote zorg aan de dag te leggen bij de motivering van de beslissing”. 

OESO-onderwijsexpert Dirk Van Damme van zijn kant heeft kritiek op het advies van het GO! . “Leerlingen krijgen niet de kans objectief aan te tonen dat ze leerdoelen bereikt hebben. Erg demotiverend en vrije baan aan vooroordelen”, reageert hij op Twitter. 

Lees ook:

Scholen bereiden zich voor op heropening: “Misschien blijven er nu leerlingen zitten die normaal hun resultaten uit december nog hadden kunnen opkrikken” (+)