Armoede-expert: "Hou rekening met de sociale gevolgen van maatregelen, als we willen dat iedereen ze volhoudt"

Dat sommige mensen het dezer dagen financieel moeilijk krijgen, merken nu vooral de OCMW's. Sommigen zien de aanvragen voor een leefloon stijgen, anderen voelen een grotere vraag naar voedselhulp. Maar wie het over armoede heeft, wil dat ook in de cijfers en statistieken kunnen aflezen. En dat is vandaag een probleem, bevestigt Wim Van Lancker, professor sociaal beleid aan de universiteiten van Antwerpen en Leuven, in "De ochtend" op Radio 1.

"We hebben geen recente gegevens die ons toelaten om in te schatten hoeveel mensen getroffen zijn. De cijfers die we normaal gebruiken als het om armoede gaat, dateren van 2 jaar geleden. Die zijn zeer betrouwbaar, maar komen met vertraging, want ze zijn gebaseerd op enquêtes."

De cijfers van 2 jaar geleden tonen in elk geval aan dat ongeveer 16,4 procent van de mensen een risico op armoede loopt. "Dat betekent dat 1,8 miljoen Belgen onder de armoedegrens leven, dus met een inkomen dat te laag is om goed van te kunnen leven."

(Lees verder onder de foto)

Net die groep krijgt het nu extra moeilijk, denkt Van Lancker. "De economische schok die de coronacrisis vandaag teweegbrengt, is ongezien. We kunnen verwachten dat dat effect zal hebben en waarschijnlijk eerst de meest kwetsbaren zal treffen, dat hebben we ook in 2008 (bij de financiële crisis, red.) gezien."

De experten die de regering adviseren over de exitmaatregelen anticipeerden in een van hun rapporten op een toename van het armoederisico tot 25 procent, een stijging met de helft dus. "Maar het is het niet duidelijk waar die inschatting vandaan komt, dus ik zou die met een korrel zout nemen." 

Omdat Van Lancker en co momenteel "blind varen" als het over armoede gaat, roept hij administraties en overheden op om zo snel mogelijk bruikbare gegevens te ontsluiten. Ook zegt hij dat de overheid kan anticiperen door groepen te beschermen waarvan we weten dat ze kwetsbaar zijn. "Zo heeft de Vlaamse regering maatregelen genomen om eigenaars en sociale huurders te beschermen, maar niet de private huurders."

En bijvoorbeeld ook mensen die in de horeca werken, mag de overheid niet aan hun lot overlaten. "Dat zijn vaak jonge mensen en alleenstaanden, die doorgaans weinig financiële reserves hebben. De horeca blijft lang gesloten, dus automatisch gaan mensen het financieel moeilijker krijgen. In dat geval moeten we wel kijken hoe we die mensen moeten beschermen."

Dat moet ook de leidraad voor de experten worden, die de regering adviseren, vindt Van Lancker. "Ze moeten rekening houden met de sociale gevolgen van de maatregelen, dat is heel belangrijk als we willen dat iedereen op dezelfde manier die maatregelen kan volhouden. Als we dat niet doen, dreigt er een generatie te ontstaan die een inkomensval heeft gekend, een vermindering van levensstandaard, verlies van werk: dat heeft heel veel gevolgen voor hun toekomst en voor die van hun kinderen."

Beluister hier het gesprek met Wim Van Lancker in "De ochtend" op Radio 1:

Herbekijk hier de journaalreportage over de armoedecijfers tijdens de coronacrisis en het interview met armoede-expert Wim Van Lancker: