Direct naar artikelinhoud
InterviewRemco Breuker

Korea-expert: ‘Ik denk dat Kim Jong-un nog leeft, maar Covid-19 kan zijn regime serieus bedreigen’

Het Noord-Koreaanse staatspersbureau zond beelden uit van Kim tijdens een fabrieksopening op 1 mei. Remco Breuker: "Het is heel goed mogelijk dat er de afgelopen weken iets aan de hand was met Kims gezondheid."Beeld EPA

De Noord-Koreaanse leider Kim Jong-un is voor het eerst sinds drie weken op de staatstelevisie gezien. Ook zijn er schoten afgevuurd op de grens met Zuid-Korea. Korea-expert Remco Breuker (Universiteit Leiden) ziet ‘hoe ook een land in permanente lockdown als Noord-Korea niet aan het coronavirus ontsnapt’.

Het Noord-Koreaanse staatspersbureau zond beelden uit van Kim tijdens een fabrieksopening op 1 mei. Een echt levensteken of ‘deep fake propaganda’?

“Ik vrees dat ik de authenticiteit niet kan beoordelen. Je kan niet uitsluiten dat het fake is, al zou je je dan moeten afvragen wat daarmee te winnen is – behalve tijd om de opvolging kans van slagen te geven. Toch ligt dit scenario niet voor de hand. Ik ga ervan uit dat Kim Jong-un nog leeft. Mijn netwerk van contacten onder Noord-Koreaanse dissidenten waarschuwde me de voorbije weken me niet te laten meeslepen door speculaties over zijn dood, al is het heel goed mogelijk dat er iets aan de hand is of was met zijn gezondheid. ”

 Een andere theorie is dat hij zich verborg, uit smetvrees voor het coronavirus?

“Ik ben zeker dat een bepaalde mate van zelfisolatie meespeelde. Maar het kan ook dat hij ziek was. Kim Jong-un schijnt echt fysiek zwak te zijn. Zijn levensstijl is niet heel gezond. Hij heeft de reputatie een feestbeest te zijn die rookt en drinkt. Ik begrijp dat de speculaties op hol sloegen.”

Heb jij informatie over het aantal Covid-19-gevallen in Noord-Korea, waar via de handelsgrens met China het virus kan binnenkomen?

“Alle informatie die ik heb, is anekdotisch en fragmentarisch. Het laat wel vermoeden dat er echt een probleem is, dat het coronavirus in Noord-Korea heeft toegeslagen en men zich daar grote zorgen over maakt. Noord-Korea heeft wel één groot voordeel: het land zit in een soort permanente staat van lockdown. Je kunt er als gewone inwoner niet zomaar van de ene regio naar de andere reizen. Het openbaar vervoer is er ook langzamer, wat het moeilijker maakt voor het coronavirus om zich te verspreiden. Desondanks zijn er strenge quarantainemaatregelen afgekondigd. Officieel doet men dit om te voorkomen dat het virus het land zou binnenkomen, maar volgens mijn bronnen zijn er wel degelijk al doden gevallen.”

Noord-Koreanen bekijken de Kim-comeback op grote schermen in hoofdstad Pyongyang.Beeld AP

Kan het Noord-Koreaanse gezondheidssysteem een grootschalige epidemie aan?

“Nee, ik denk het niet. Er zijn artsen en verplegend personeel, maar te weinig medische middelen. Er zijn ook zeer weinig bedden op intensieve zorg. Het coronavirus zou er vrij rampzalig kunnen toeslaan.”

Kan Covid-19 dan een bedreiging worden voor het regime?

“Ja, absoluut. Het officiële verhaal is nu dat andere landen door corona worden gestraft voor hun lakse aanpak, en zij niet ‘omdat ze zo perfect zijn’. Als nu het tegendeel blijkt, zou dat repercussies hebben voor regime. Mensen zouden hun loyaliteit in vraag kunnen stellen, of zelfs in opstand kunnen komen.”

Wat zou er gebeuren als Kim Jong-un sterft?

“Een machtsstrijd tussen de belangrijke Kim-families die nu ook al het land besturen. Elke familie zou dan haar kandidaat naar voren willen schuiven. Als je het niet haalt, is in zo’n dictatuur de kans dat je het dan overleeft bijzonder klein. Het zou hard tegen hard worden.”

Noord-Korea vuurde gisteren ook even aan de demarcatielijn op Zuid-Korea, dat terugschoot. Een ongelukje of een bewust signaal?

“Ik sluit de mogelijkheid van een gerichte actie niet uit. Ondanks de relatieve ontspanning van de afgelopen tijd is het ook inherent aan een zwaarbewaakte grens dat er af en toe incidenten zijn. Op dit moment kan alles.”