Wereldwijd kwart miljoen doden - Nationale Veiligheidsraad zit woensdag samen - Viroloog Van Gucht: “Zolang er geen vaccin is, blijven we in gevarenzone zitten”

Het coronavirus heeft in Ecuador al meer dan 30.000 mensen besmet. Dat bevestigde de autoriteiten op maandag. De regering lanceert daarnaast een plan om de lockdown die sinds half maart van kracht is, geleidelijk te versoepelen. 

Het Zuid-Amerikaanse land rapporteert 31.881 besmettingen, met 1.569 bevestigde sterfgevallen en nog eens 1.336 sterfgevallen als direct gevolg van het virus. De autoriteiten hebben 80.171 tests uitgevoerd.

De regering waarschuwt dat de werkelijke dodentol veel hoger is dan uit rapporten blijkt, met name in de grootste stad Guayaquil, waar lijken urenlang in huizen of op straat werden achtergelaten. 

Het Internationaal Monetair Fonds (IMF) bevestigde zaterdag zowat 590 miljoen euro aan noodhulp voor Ecuador, vanwege de verwoestende effecten van het virus op de economie. Ecuador wordt als olie-exporterend land extra getroffen door de dalende olieprijzen. 

Het land houdt voorlopig een avondklok van 15 uur aan, houdt de grenzen gesloten en verbiedt het openbaar vervoer.

Wetenschappers in Utrecht en Rotterdam hebben een antistof gevonden die mogelijk werkt tegen het coronavirus. Het kan misschien voorkomen dat het virus een cel binnendringt en mensen ziek maakt. En als iemand al ziek is, kan de antistof wellicht voorkomen dat de ziekte zich verder verspreidt door het lichaam. Ze schrijven erover in het wetenschappelijk blad Nature Communications.

De wetenschappers hadden al voor de corona-uitbraak een proef gedaan met muizen, die genetisch zo waren aangepast dat ze menselijke antilichamen kunnen aanmaken. In een laboratorium waren de muizen ingespoten met eiwitten van onder meer SARS, een dodelijke ziekte die begin deze eeuw rondging. SARS is de 'oudere broer' van het nieuwe coronavirus. De muizen maakten antistoffen tegen de eiwitten aan, om ze te bestrijden. Die antistoffen werden bewaard. Toen de coronacrisis uitbrak, "hebben we de antistoffen uit de vriezer gehaald en gekeken hoe ze reageren op het nieuwe virus", aldus Berend-Jan Bosch, universitair hoofddocent virologie aan de Universiteit Utrecht en leider van het onderzoek. Daaraan deden ook het Erasmus MC en het bedrijf Harbour BioMed uit Rotterdam mee.

Het team van Bosch liet gekweekte cellen in contact komen met het nieuwe coronavirus en onderzocht vervolgens wat de antistoffen deden. Een van de antistoffen, 47D11 genaamd, bleek te werken. Het nieuwe coronavirus kon zich nog steeds vasthaken aan een cel, net als in het echt, maar kon de cel niet meer binnendringen en infecteren. Het coronavirus was in feite onschadelijk gemaakt.

Bijkomend voordeel is dat 47D11 een zogeheten humane antistof is. Dat betekent dat het menselijk lichaam het niet als een indringer zal zien en dus niet zal proberen de antistof zelf uit te schakelen.

Als het inderdaad blijkt te werken, kan de antistof in principe aan mensen worden toegediend om infectie te voorkomen. Maar het kan volgens Bosch misschien ook werken als medicijn, voor patiënten bij wie het coronavirus net is vastgesteld. "Dan zou je de antistof als een extra afweer kunnen toedienen. Het helpt het lichaam een handje."

Bosch tempert wel de verwachtingen. De ontdekking is volgens hem een "belangrijke eerste stap, maar er is er nog een lange weg te gaan. Dit is een zaak van lange adem, het is niet in de komende maanden beschikbaar." De antistof moet nog verder getest worden. Pas dan wordt duidelijk of het middel bij mensen werkt, of er bijwerkingen zijn en hoelang de antistof bescherming zou bieden.

De virologen zijn in gesprek met biofarmaceutische bedrijven om te kijken of ze het op de markt kunnen brengen.

De WHO heeft nog geen informatie gekregen van de Verenigde Staten of andere bronnen die erop wijst dat het nieuwe coronavirus ontstond in een Chinees laboratorium. Dat heeft WHO-topman Michael Ryan vandaag gezegd vanuit Genève. "Vanuit ons perspectief blijft dat speculatief." De Amerikaanse president Donald Trump beweerde vorige week dat hij "bewijzen" had gezien waarin het Instituut voor Virologie van Wuhan gelinkt wordt aan de uitbraak. Zijn minister van Buitenlandse Zaken, Mike Pompeo, herhaalde die uitspraken zondag nog.

De Amerikaanse inlichtingendiensten besloten dat het niet gaat om een creatie door de mens of een genetische modificatie, hoewel er nog altijd onderzoek loopt dat moet nagaan of het virus zijn oorsprong heeft in een Chinees labo. Die info is dus niet gedeeld met de WHO, aldus Ryan, het hoofd van de noodgevallendienst bij de VN-organisatie. "Zoals elke organisatie die zich baseert op bewijzen zouden we heel graag deze informatie over de oorsprong van het virus ontvangen", aldus Ryan. "Als deze gegevens en bewijzen beschikbaar zijn, komt het aan de Amerikaanse regering toe om te beslissen of ze die delen, en wanneer, maar het is voor de WHO moeilijk om zich uit te spreken bij gebrek aan informatie."

WHO-epidemioloog Maria Van Kerkhove benadrukte dat duizenden genetische analyses van het virus aantonen dat het virus een natuurlijke oorsprong heeft, hoewel nog steeds niet duidelijk is vanop welk dier het de sprong maakte naar de mens. Het is wel al duidelijk dat vleermuizen het virus hebben overgedragen naar een andere diersoort, die verkocht werd op een markt in Wuhan en waar iemand besmet raakte. "We moeten echt weten wie die tussengast was van het virus."

Voor Ryan is de makkelijkste manier om de oorsprong van het virus te vinden samen te werken met Chinese wetenschappers, eerder dan te werk te gaan met een "gepolitiseerd agressief onderzoek naar wangedrag". "Wetenschap moet centraal staan."

De online donorconferentie die geld in het laatje moest brengen voor de financiering van tests, behandelingen en vaccins tegen het nieuwe coronavirus, heeft 7,4 miljard euro opgeleverd. Dat heeft Ursula von der Leyen na afloop bekendgemaakt. Als voorzitter van de Europese Commissie zat von der Leyen ook de conferentie voor.

Het doel was om 7,5 miljard euro te mobiliseren. Toen ze het eindresultaat meedeelde, zei von der Leyen dat de internationale gemeenschap in haar opzet geslaagd was.

De Commissie heeft zelf 1 miljard euro vrijgemaakt, verschillende landen trokken honderden miljoenen euro's uit. Premier Sophie Wilmès maakte bekend dat België 27 miljoen euro bijdraagt.

De Verenigde Staten waren de grote afwezige op de conferentie. Een Amerikaanse regeringswoordvoerder loofde maandag de inspanningen van de Europese Unie als een van de organisatoren van de donorconferentie, maar noemde de conferentie zelf "een van de vele financieringsinspanningen die momenteel geleverd worden".

CD&V wil dat de tijdelijke uitbreiding van het ouderschapsverlof in het kader van de coronacrisis ook mogelijk wordt gemaakt voor de personeelsleden van de Vlaamse overheid en van de lokale besturen. Zij vallen immers niet onder de federale maar onder de Vlaamse bevoegdheid. Vlaams parlementslid Katrien Schryvers wil de vraag morgen voorleggen aan minister van Binnenlands Bestuur Bart Somers (Open Vld).

De invoering van het corona-ouderschapsverlof werd afgelopen weekend goedgekeurd tijdens de superkern, en vervolgens ook door de federale ministerraad. Het systeem geldt echter niet voor de Vlaamse en lokale ambtenaren, omdat zij niet onder het federale beleidsniveau vallen.

Nochtans, zegt Katrien Schryvers, worden ook de personeelsleden van de Vlaamse overheidsdiensten en de personeelsleden van de lokale besturen met jonge kinderen met de problemen van andere werknemers geconfronteerd. "Ook voor hen zou bijkomend ouderschapsverlof een mogelijkheid zijn om in deze periode het evenwicht te bewaren tussen werk en gezin."

Schryvers zal de zaak morgen aankaarten tijdens de vergadering van de commissie Binnenlands Bestuur van het Vlaams parlement.

Vanaf 11 mei worden in Tsjechië de beperkingen voor internationaal reizigerstransport via de weg en per trein opgeschort. Dat heeft de plaatselijke regering aangekondigd. Ook andere lockdownmaatregelen, bedoeld om de verspreiding van het coronavirus in te dijken, worden volgende maandag versoepeld.

Op 14 maart sloot het Oost-Europese land de grenzen voor internationale reizigers, en twee dagen later werden de grenzen helemaal afgesloten. Pas eind april werden de grenzen heropend voor bepaalde reizigers. Ze moesten wel een negatieve test kunnen voorleggen en twee weken in quarantaine gaan.

"We versoepelen de beperkingen voor het transport: het wordt voortaan mogelijk om een bus of de trein te nemen om de grens over te steken", tweette minister van Transport Karel Havlicek. Musea, bioscopen, winkelcentra en kapsalons mogen ook de deuren weer openen vanaf volgende week maandag. Het aantal deelnemers aan evenementen wordt uitgebreid naar 100 personen. Ook sportwedstrijden zijn, met dezelfde limiet, weer toegelaten. En ook een deel van de leerlingen kan weer naar school.

Volgens het Tsjechische ministerie van Volksgezondheid zijn er in Tsjechië 7.750 gevallen geregistreerd en waren er tot nog toe 251 coronadoden. 

"Sinds de paasvakantie zien we dat de beschermende afstandsmaatregelen almaar minder in acht worden genomen", zegt Jean-Philippe Platteau, economist van de universiteit van Namen (UNamur). "De bevolking anticipeert daarmee op de exitmaatregelen", zegt Jean-Philippe Platteau, econoom en lid van een universitair consortium dat vandaag zijn modellen van uitbreiding van het coronavirus voorstelde.

Mobiele data ondersteunen deze opmerkingen. "We hebben gemerkt dat het aantal buitenstedelijke reizen tijdens het paasweekend met 30 procent is gestegen in vergelijking met de voorgaande weekends", zegt Catherine Linard, geograaf aan UNamur. Het lijdt geen twijfel dat de duur van de vereiste inspanning ook ons gedrag beïnvloedt. "Hoe langer de opsluiting duurt, hoe meer mensen er onderuit proberen te komen", zegt Philippe Platteau, "maar het is belangrijk om te weten dat respect voor de maatregelen essentieel is voor een goede evolutie van de curven van de pandemie."

Maar het zijn "de slechte leerlingen" die de meest kwetsbaren in de samenleving zullen doen boeten voor hun gebrek aan discipline om de regels te volgen, want we weten dat niet iedereen even kwetsbaar is voor het virus. We zien ook dat 65-plussers zich beter aan de regels (blijven) houden.

Er zijn ook een verschillen tussen regio's. "In Frankrijk bijvoorbeeld zien Parijzenaars die villa's hebben geboekt in het zuiden, aan de Côte d'Azur of in de Drôme, hun reserveringen geannuleerd onder het voorwendsel dat ze uit een risicozone komen. Omdat hoofdsteden belangrijke broedhaarden zijn", besluit Jean-Philippe Platteau. 

Stoffen- en naaiketen Veritas heeft vandaag - op de eerste dag dat de winkels weer open konden - de hoogste omzet ooit gerealiseerd. Dat zegt een woordvoerster van de keten. De naai- en stoffenketen meldde ook een "stormloop" op de geopende winkels.

"Positief, al compenseert het natuurlijk niet de vele dagen dat we de deuren gesloten moesten houden. Positief is ook dat de mensen mondmaskers kunnen naaien", klinkt het.

Luxemburg heeft vandaag een geleidelijke terugkeer aangekondigd naar het "sociale leven". Vanaf 11 mei zijn in open lucht bijeenkomsten van maximaal twintig mensen toegestaan, binnenshuis worden dat zes personen.

"We kunnen weer contact hebben met familie en vrienden", op voorwaarde dat bepaalde voorzichtigheidsregels worden gerespecteerd, zei Luxemburgse premier Xavier Bettel vanavond tijdens een persconferentie over de nieuwe maatregelen ter bestrijding van het coronavirus. De regels voor social distancing en het dragen van een masker blijven van toepassing.

Voorts mogen vanaf 11 mei bedrijven, "schoonheidsspecialisten of kappers" openen op afspraak. Culturele instellingen, zoals bibliotheken of musea, openen "binnen bepaalde grenzen". De werven gingen al open op 20 april

Vandaag testten 3.828 mensen positief en waren er 96 sterfgevallen als gevolg van de ziekte in het land.

Het Rode Kruis merkt dat de negatieve bloedgroepen onder druk staan in haar bloedvoorraad. Nu de ziekenhuizen hun reguliere werking weer opstarten, wordt dus extra aandacht gevraagd voor die negatieve bloedgroepen. Rode Kruis-Vlaanderen test intussen ook stalen op aanwezigheid van corona en levert bloedstalen af voor een grootschalig bevolkingsonderzoek van Sciensano.

Het officiële dodental door de uitbraak van het coronavirus in Italië is met 195 gestegen, naar 29.079. Het aantal mensen dat volgens de autoriteiten nog ziek is, zakte onder de 100.000.

De dagelijkse dodentol in Italië lag vandaag iets hoger dan zondag, toen melding werd gemaakt van de dood van 174 patiënten. Die aantallen liggen fors lager dan op het hoogtepunt van de coronacrisis. Eind maart overleden in een dag tijd meer dan 900 patiënten.

In totaal is bij zeker 211.938 mensen vastgesteld dat ze het virus hebben opgelopen. Ook de druk op de intensive zorgen daalt steeds verder. Er lagen vandaag nog 1.479 patiënten op de intensive care. Dat zijn er enkele tientallen minder dan een dag eerder. De afgelopen 24 uur werden 1.221 nieuwe gevallen van het virus gemeld. Voor het eerst sinds 10 april lag het aantal "actieve besmettingen" onder de 100.000. 

Griekenland hoopt dat het toeristische seizoen op 1 juli van start kan gaan, in vrij normale omstandigheden. Dat heeft eerste minister Kyriakos Mitsotakis gezegd, op de eerste dag van de versoepeling van de maatregelen tegen het coronavirus. "In het beste geval zal Griekenland zijn toeristische activiteit vanaf 1 juli kunnen opstarten en we werken eraan om dat doel te bereiken", verklaarde de premier in een interview op de Amerikaanse zender CNN. 

"Stel dat de mensen getest worden alvorens ze op het vliegtuig stappen en dat ze van nabij opgevolgd worden, dan zal de toeristische ervaring mogelijk maar lichtjes anders zijn dan de vorige jaren", voegde hij er nog aan toe.

Momenteel moeten reizigers die aankomen in Griekenland, een coronatest laten afnemen. Ze worden dan naar een hotel gebracht waar ze in quarantaine moeten blijven tot het resultaat van hun test bekend is. Zelfs als het resultaat negatief is, moeten ze twee weken in zelfisolatie blijven.

Met 2.632 bevestigde gevallen van Covid-19 en 146 overlijdens is Griekenland niet zo zwaar getroffen als andere Europese landen. Maar op economisch vlak is de situatie anders, want toerisme is goed voor 12 procent van het Griekse bruto binnenlands product. Volgens het Internationaal Monetair Fonds (IMF) zal de Griekse economie door de coronacrisis dit jaar met 10 procent krimpen. Volgend jaar zou er een herstel volgen van 5,5 procent.

De restaurants en cafés in Griekenland mogen normaal vanaf 1 juni de deuren weer openen, de hotels zouden eind juni volgen. 

In de Amerikaanse staat New York is het aantal overlijdens door Covid-19 verder afgenomen. Zondag zijn nog eens 226 mensen overleden aan de gevolgen van een besmetting, meldde gouverneur Andrew Cuomo vandaag op zijn dagelijkse persbriefing. Zondag meldde Cuomo nog 280 nieuwe overlijdens. Ook het aantal besmette gevallen in ziekenhuizen daalde, net als het aantal nieuwe besmettingen.

Alles samen zijn in New York intussen meer dan 300.000 mensen met het virus besmet geraakt, en van hen zijn er volgens de officiële cijfers 19.000 mensen gestorven.

Tijdens zijn briefing drong Cuomo er bij de bevolking op aan mondmaskers te dragen als ze in de buurt van andere mensen komen. "Je moet niet voor jezelf een masker dragen, draag het om mij te beschermen", zei Cuomo. "Niemand heeft gezegd dat je dat masker altijd moet dragen, maar draag het in situaties waarin je geen afstand kan nemen." In de staat wonen ruim 19 miljoen mensen, van wie de helft in New York City.

Het Verenigd Koninkrijk heeft de laagste dagelijkse stijging van het aantal coronadoden gemeld sinds eind maart. Het officiële dodental steeg met 288, naar 28.734.

Het Verenigd Koninkrijk behoort tot de landen die het zwaarst zijn getroffen door de pandemie. De Britse regering laat een nieuwe app testen op het eiland Wight die moet helpen verdere verspreiding van het coronavirus tegen te gaan.

Het programma gebruikt bluetooth om bij te houden bij welke andere gebruikers iemand in de buurt is gekomen. Zo kunnen mensen worden gewaarschuwd als ze contact hebben gehad met iemand die het virus heeft. Als de proef een succes is, kan de app in het hele land worden uitgerold.

De coronacrisis heeft ervoor gezorgd dat bpost in de eerste drie maanden van het jaar 9,9 procent minder brieven heeft rondgedragen. Het aantal beleverde pakjes daarentegen steeg met 20,5 procent. Dat blijkt uit de kwartaalresultaten van het postbedrijf.

Bedrijven moesten door de coronacrisis massaal de deuren sluiten. Bijgevolg moest bpost minder administratieve post uitdelen. Supermarkten mochten ook niet met kortingen zwaaien, dus werden ook minder folders in de bussen gestoken. Los van de coronacrisis daalde het postvolume evenwel minder dan verwacht, merkt bpost op.

Anderzijds gingen consumenten nog massaler dan anders online winkelen. Dat resulteerde in een stijging van het aantal bezorgde pakjes in België en Nederland met 20,5 procent. Bpost becijfert de totale impact van Covi-19 op de winst (EBIT of winst voor interesten en belastingen) tijdens de eerste drie maanden op -16,7 miljoen euro.

Dat levert bpost tijdens het eerste kwartaal uiteindelijk een 3,1 procent hogere omzet op van 934,6 miljoen euro en een gerapporteerde EBIT-winst van 71 miljoen euro, tegenover 90,4 miljoen euro een jaar eerder. Onder de streep rest een nettowinst voor het postbedrijf van 47,9 miljoen euro, of een daling met 5,1 procent.

Ook in het UZ Gent werd vandaag gestart met de niet-dringende consultaties. "We streven naar zo'n 75 procent van de consultaties in vergelijking met andere tijden", zegt woordvoerster Karlien Wouters. Volgens haar vinden die consultaties nu ook 's avonds en op zaterdag plaats. Vandaag verliep alles rustig aan het onthaal, er waren geen wachtrijen of grote drukte.

"We waren goed voorbereid op deze dag", aldus de woordvoerster. "Er is voldoende ruimte en personeel om alles op te vangen. Er was ook voldoende communicatie. We organiseren ook afspraken 's avonds en op zaterdag, maar het spreekt voor zich dat er minder consultaties mogelijk zijn dan op normale werkdagen, zo'n driekwart in vergelijking met een normale dag".

De grote drukte bleef uit in het UZ Gent. Patiënten en begeleiders leefden ook goed de richtlijnen na, zoals het dragen van een mondmasker, afstand houden en ontsmetten van de handen voor het gebruik van de aanmeldkiosken. "Er waren geen wachtrijen of teveel mensen aan het onthaal. Het is verlopen zoals gepland". Hetzelfde verhaal klinkt ook in de wachtzalen van de verschillende poliklinieken. 

Ook in het AZ Sint Lucas in Gent gelden trouwens strikte maatregelen om besmettingen te voorkomen en werd gevraagd om zoveel als mogelijk alleen op consultatie te gaan. "Wachtzalen werden ook uitgerust met plexiglas, handgel is voorzien en alle patiënten moeten een mondmasker dragen", aldus woordvoerster Iny Cleeren.