Zeldzame keizerarend voor het eerst waargenomen in ons land

De keizerarend is op 12 april waargenomen door vogelliefhebber Bart Augustijns. Hij zag het merkwaardige dier rond 13 uur 's middags vanuit het zuidwesten aanvliegen en wist er enkele foto's van te nemen (zie bovenaan artikel). De foto's deelde hij in een lokale whatsapp-groep. Een klein uur later kon een andere vogelliefhebber in Hussevelde, tussen Gent en Lokeren, het dier opnieuw waarnemen. Intussen was het in de whatsapp-groep geïdentificeerd als een keizerarend. Internationale vogelexperts hebben die identificatie achteraf bevestigd, waarmee het vandaag vaststaat dat het dier dat op 12 april over ons land vloog een keizerarend was.   

"Er zijn maar weinig vogelsoorten die een vleugelspanwijdte van meer dan 2 meter hebben", legt vogelkenner Dominique Verbelen van  Natuurpunt uit. "De zeearend komt in de buurt, maar die heeft een ander verenkleed. Dat verenkleed heeft bij de identificatie de doorslag gegeven. We weten alleen niet of het dier uit oostelijk Europa komt of uit Spanje. Daarvoor zijn de verschillen in het verenkleed te subtiel. Maar we weten wel dat het om een jonge vogel gaat die hooguit 5 jaar oud is."   

De keizerarend is een zeldzame roofvogel die voornamelijk in Oost- en Zuidoost Europa leeft en in Spanje. Zijn natuurlijke habitat zijn bossen bij open vlakten of rivierdelta's, waar hij kan jagen op knaagdieren en jonge watervogels. Al voedt hij zich ook met aas. Wereldwijd leven er naar schatting maximaal 15.000 exemplaren. De internationale organisatie voor natuurbehoud IUCN heeft de keizerarend opgenomen in de Rode Lijst van bedreigde en kwetsbare diersoorten.  

Tekst gaat voort onder de foto.

Dat de zeldzame keizerarend hier bij ons opduikt, is een bewijs dat het vrij goed gaat met roofvogels. Verbelen: "We zien dat zowat overal in Europa het aantal roofvogels weer toeneemt. Vroeger werden roofvogels als de keizerarend bejaagd en vergiftigd. Die praktijken behoren gelukkig grotendeels tot het verleden. Zo komt het dat we hier in Vlaanderen af en toe een roofvogel uit Spanje of het oosten te zien krijgen." 

Het dier dat op 12 april over Vlaanderen trok, is volgens Verbelen een zogenoemde dwaalgast. "Het is een dier dat op een plek verschijnt waar het van nature niet thuishoort. Vaak gaat het om een jong dier dat nog niet geslachtsrijp is - zoals bij onze keizerarend het geval was. Vogels die nog niet kunnen paren, gaan in het paarseizoen vaak zwerven. Als ze dan in bepaalde weersomstandigheden terechtkomen, zoals sterke windstromen, gebeurt het wel eens dat ze ver afdwalen. Bovendien is hun oriëntatievermogen nog niet volledig ontwikkeld. Zo is de keizerarend waarschijnlijk ook bij ons terechtgekomen."  

Vlaanderen was allicht niet het eindpunt van zijn zwerftocht. Want het dier is op 16 april vermoedelijk ook waargenomen boven Denemarken. Verbelen: "Meestal komt zo'n vogel uiteindelijk wel weer terecht in zijn oorspronkelijk broedgebied. Bij vale gieren die geringd waren en die we konden volgen via satellieten, zagen we dat ze na enkele dagen of weken rondzwerven toch weer de weg naar huis vonden. Onze keizerarend is natuurlijk niet geringd, dus van hem weten we het niet zeker. Maar ik vermoed dat ook hij wel weer in Spanje of Oost-Europa zal belanden, waar hij thuishoort."