‘Dit is het moment om te reflecteren over de duurzaamheid van de toeristische sector’
Nieuw-Zeeland en Australië overwegen een reisbubbel, waarbij ze de grenzen alleen openen voor elkaars toeristen. Mensen uit andere landen komen niet binnen. In Europa mikken Portugal en Griekenland al voluit op integraal toerisme. Is dat wel haalbaar? En is zo’n bubbel een optie in Europa? Jan van der Borg, professor toerisme aan de KU Leuven, legt uit.
Zal het toerisme veranderen na corona?
“Dit wordt een moeilijk verhaal, zelfs wanneer je het weinige vliegverkeer en de gesloten grenzen buiten beschouwing laat. Er gaan blijvende structurele veranderingen komen in het consumptiegedrag. Ik zie een consument niet meer zo snel op een tjokvolle vlucht stappen of inchecken in een hotelkamer wanneer de vorige gast nog geen uur geleden is vertrokken.
“Maar ik zie wel hoe flexibel deze sector is. Als je terug in de tijd gaat, lijkt het toerisme zich steeds opnieuw uit een crisissituatie te hijsen. In 2016 kreeg de sector een flinke dreun door de aanslagen, maar in 2017 leek dat weer hersteld. Er zal dus alles aan gedaan worden om alles zo snel mogelijk herop te starten.”
Is dat wel verstandig?
“Nee, ik denk dat je dit moment best gebruikt om te reflecteren over de duurzaamheid van de toeristische sector. Vraag je af of die goedkope vliegreizen naar Malaga wel nodig zijn. Of kan je niet eens in eigen land op vakantie gaan? Veel mensen lijken te vergeten dat België ook veel te bieden heeft. We zullen binnenkort wel terug naar verre landen reizen, maar er moet wel wat tijd over heen. Een heropstart deze zomer lijkt me daarom iets te optimistisch.
“Natuurlijk zijn er een aantal economieën die enorm afhankelijk zijn van het toerisme. In Griekenland is er niet gek veel anders dan vakantiegangers, fetakaas en olijven. Zij hebben er dus echt baat bij om hun toeristische industrie zo snel mogelijk aan de gang te krijgen.
“Dat is wel een belangrijk punt. Door die monocultuur is zo’n land heel gevoelig aan economische schokken. Dat zou een openbaring moeten zijn om te kijken of er andere zaken dan toerisme zijn. Anders krijg je steeds opnieuw een sociaal-economisch bloedbad wanneer er een virus over de aardbol waait.
Is een Europese reisbubbel een eventuele oplossing?
“Er is al sprake van een corridor van Duitsland naar Kroatië. Ik weet niet of die er echt komt, maar dat kan er wel voor zorgen dat minder getroffen landen toch nog veilige vakanties kunnen aanbieden. Maar er zijn natuurlijk landen die nog geen platte curve hebben. Op dit moment lijkt het me dus erg onvoorzichtig om een land op eigen houtje open te stellen zoals Portugal en Griekenland dat willen doen. Ze lijken wat voor te lopen op de feiten, al komt dit mede door de gigantische druk die de sector uitoefent op de overheden. Dat zie je ook in Italië, waar horeca-uitbaters op straat komen met de vraag of ze eindelijk weer kunnen openen. Frankrijk vindt het echter niet collegiaal dat er landen zouden zijn die toeristen zouden lokken met stuntprijzen om de economische schade wat in te perken.
“De Europese Commissie roept EU-landen daarom op om één lijn te trekken in het toerismebeleid. Zo wil ze dat de buitengrenzen dicht gehouden worden voor Azië en Amerika, maar dat er wel gereisd kan worden tussen de Europese landen. Het is namelijk belangrijk dat er geen concurrentieslag komt tussen de kleine toeristische landen. Iedereen lijkt me dus gebaat bij een Europese beslissing.” (FS)