Zweden betaalt hoogste prijs: dodentol drie keer hoger dan Denemarken, Finland en Noorwegen samen

Nochtans hebben Noorwegen, Finland en Denemarken met 5,3 miljoen, 5.5 miljoen en 5.8 miljoen inwoners in totaal een hoger bevolkingsaantal dan Zweden - dat iets meer dan 10 miljoen inwoners telt. De gemiddelde bevolkingsdichtheid is er 20 mensen per vierkante kilometer. In Stockholm - waar het meeste dodelijke slachtoffers vielen - is dat 251 inwoners per vierkante kilometer. Denemarken volgt met 130 inwoners per vierkante meter. Finland en Noorwegen zijn tot slot een van de dunst bevolkte landen van Europa met amper 16 inwoners per vierkante meter. Dat verklaart enigszins de lage dodentol van de landen. 

De mortaliteit in België ligt met 8.581 overlijdens overigens nog een pak hoger. Niet alleen de hoge bevolkingsdichtheid (484 inwoners per vierkante meter), maar ook de grote testcapaciteit wordt bij ons als verklaring naar voren geschoven. 

Zelfregulering

Of de lakse of vrije coronamaatregelen in Zweden een factor is die meespeelt? Zweden zette immers in op zelfregulering en gaf de verantwoordelijkheid in handen van de burgers. Want terwijl de rest van de wereld gebukt ging onder een strenge lockdown, bleven in Zweden de restaurants, cafés, bioscopen en sportscholen gewoon geopend. Met een klein hartje werd vanuit het buitenland gekeken naar de Zweedse resultaten.

Inmiddels werden er 25.265 besmettingen en 3.175 overlijdens gerapporteerd bij de Johns Hopkins universiteit in Baltimore, waarvan de meeste slachtoffers in de hoofdstad Stockholm te betreuren vielen. Het buitenland reageert kritisch, en ook vanuit eigen land volgde protest: zo publiceerde een groep van 22 prominente Zweedse academici een brief waarin ze de regering en epidemiologen van arrogantie verweten en vroegen om strengere maatregelen. ‘Wij in Zweden geloven dat we beter zijn dan anderen en niet naar de WHO hoeven te luisteren, dat is dom’, zei de aanvoerder van het protest, epidemioloog Bo Lundbäck tegen het Duitse persbureau DPA.

Dus trad de Zweedse overheid vanaf eind april - bijna twee maanden nadat andere Europese landen in actie schoten - wat harder op. “Dit is een ernstige situatie. Het is tijd om de richtlijnen te volgen en verantwoordelijkheid te nemen”, zei de minister van Binnenlandse Zaken Mikael Damberg. Intussen hadden de autoriteiten een honderdtal restaurants geïnspecteerd om te controleren of men zich er aan de afstandsregels hield. Als dat niet gebeurde, werden de horecazaken toch gesloten. “We hebben altijd gezegd dat we klaarstaan om meer bindende regels op te leggen als de bevolking niet volgt”, benadrukte minister van Buitenlandse Zaken Ann Linde.

Economisch voordeel

Terwijl de lakse aanpak niet veel voordelen leek te bieden voor de gezondheidszorg, heeft het wel zijn vruchten afgeworpen voor de economie. Zo publiceerde de Zweedse bank SEB een eerste analyse van de economische stand van zaken in het land. “De zachtere aanpak heeft de groeivertraging in Zweden goed opgevangen”, besluit de bank. 

De sterk exportafhankelijke Zweedse economie zal nog steeds getroffen worden door de pandemie. Zo schatten de economen van SEB dat Zweden in april ongeveer een vijfde van het bbp verloor. Ter vergelijking: in Italië ging het in april om een verlies van 30 tot zelfs 35 procent van het bbp. En volgens SEB gaat die vergelijking ook op in de buurlanden Finland, Denemarken en Noorwegen.