Regeringen Schotland en Wales boos over ‘verwarrende’ aankondigingen Boris Johnson: “Zijn voor ons niet veilig”

Premier Johnson deelde gisterenavond in een televisieboodschap mee dat de lockdown in het Verenigd Koninkrijk verlengd wordt tot 1 juni. Hij voegde er wel aan toe dat mensen vanaf woensdag meer tijd buitenshuis mogen besteden, bijvoorbeeld in de lokale parken, met leden van hetzelfde gezin. 

En dat is niet naar de zin van de regionale overheden. Andy Burnham, de burgemeester van Manchester in het noordwesten van Engeland, zei dat de verklaring van Johnson “te vroeg komt voor het noordwesten en verwarring zou kunnen veroorzaken”. “Mijn boodschap aan de mensen en bedrijven van Greater Manchester is deze: wees alsjeblieft voorzichtig en neem de tijd voordat je wijzigingen aanbrengt in je routine”, tweette Burnham.

Maar ook buiten Engeland kwam er protest. De leiders van gedecentraliseerde regeringen in Schotland, Wales en Noord-Ierland stelden na Johnsons toespraak stuk voor stuk voor om de regels van sociale afstand niet te wijzigen. Zij vinden het gevaarlijk dat Johnson in zijn speech geen enkele duidelijkheid verschafte over welke maatregelen nu voor het hele Verenigd Koninkrijk gelden, en welke enkel voor Engeland. Zo veranderde de Britse slogan ‘Blijf thuis’ gisteren in ‘Blijf alert’, maar dat is tegen de zin van de drie andere leden van het Verenigd Koninkrijk. 

In Schotland blijft de leuze daarom gewoon ‘blijf thuis’, aldus premier Nicola Sturgeon. “Ik wil benadrukken dat deze aankondigingen hier nog niet van toepassing zijn”, verklaarde ze vanmiddag. “Dat is voor alle duidelijkheid niet om politieke redenen. Het gaat er om dat de Schotse regering het nog te vroeg vindt om die regels veilig toe te passen in Schotland zonder het risico te lopen dat het virus opnieuw ongecontroleerd uitbreekt.” 

Sturgeon wilde naar eigen zeggen “niet oordelen of deze maatregelen te vroeg komen voor Engeland, maar dat zijn ze in elk geval wel voor Schotland”. “Ik kan de juiste snelheid voor Engeland niet geven, maar mijn verantwoordelijkheid is om de juiste snelheid voor Schotland in te schatten.”

“Onze boodschap (in Wales) blijft hetzelfde: thuisblijven is de beste manier om jezelf en anderen te beschermen”, tweette ook de Welshe eerste minister Mark Drakeford. Hij riep de bevolking op de grens met Engeland niet te overschrijden om bijvoorbeeld te gaan sporten. “We maken ons zorgen dat inkomend verkeer naar Wales zal blijven stijgen als gevolg van de aankondigingen van de premier. Maar laat me duidelijk stellen: in Wales gelden de Welshe wetten.” 

Volgens Drakeford heeft hij alle begrip voor burgers die niet meer kunnen bijhouden welke maatregel nu geldt in Engeland, en welke in Wales, maar ligt de schuld daarvoor bij “de manier waarop de aankondigingen gisteren zijn gebeurd”. 

Vanmorgen heerste er ook al verwarring over de vraag wanneer Britten weer opnieuw naar het werk mogen. Johnson riep de bevolking gisteren op “deze week” opnieuw aan de slag te gaan, en kondigde aan dat naar het werk gaan opnieuw mocht als telewerk niet mogelijk was. Veel pendelaars volgden dat advies vanmorgen al op, met heel wat drukte op het openbaar vervoer en volle metrostellen in Londen. Maar terwijl heel wat pendelaars al op de metro of trein zaten, verklaarde minister van Buitenlandse Zaken Dominic Raab op de ochtendradio dat het advies eigenlijk pas voor woensdag geldt.

“Het lijkt me niet de beste manier om tegen de bevolking te zeggen dat ze mensen aanraadt om opnieuw te gaan werken nog vóór er ook maar enige duidelijkheid is over hoe een veilige werkplek er uitziet. Dat stuk zou eerst moeten komen”, aldus Sturgeon nog.

Johnson, die later op maandag het parlement zal toespreken, gaf gisteren naar eigen zeggen “de eerste schets van een routekaart voor de heropening van de samenleving”. Vanaf juni komt er een gefaseerde heropening van scholen en winkels, als het virus onder controle blijft. Hotels en restaurants zullen dan weer niet kunnen openen voor 1 juli, aldus Johnson. Er werd ook beslist dat reizigers die Groot-Brittannië per vliegtuig binnenkomen, in quarantaine zullen worden gezet. 

In de routekaart worden inwoners aangeraden om vanaf woensdag mondmaskers te dragen op het openbaar vervoer en op andere plaatsen waar het niet evident is om afstand te houden van elkaar, blijkt uit het vanmiddag gepubliceerde document. “Omdat het verkeer zal toenemen adviseert de overheid dat mensen ernaar moeten streven gezichtsbedekking te dragen in afgesloten ruimtes waar social distancing niet altijd mogelijk is en waar ze in contact komen met anderen die ze normaal gezien niet zouden zien, bijvoorbeeld op het openbaar vervoer en in sommige winkels”, staat er. Dat mogen ook zelfgemaakte mondmaskers zijn: medische mondmaskers blijven beter voorbehouden voor zorgpersoneel, klinkt het nog.

De routekaart van Johnson is een langetermijnplan en op korte termijn lijkt er weinig wezenlijks te veranderen. Het is de bedoeling dat kinderen toch nog voor het begin van de zomervakantie één maand naar school gaan. Kinderen van mensen die cruciale beroepen uitoefenen, moeten snel naar school.

Het plan geeft geen specifieke data en geeft vooral aan wanneer er wordt verwacht dat er een besluit genomen kan worden over versoepelingen. In juni bijvoorbeeld wordt een besluit voorzien over het weer toestaan van culturele evenementen en sportwedstrijden achter gesloten deuren. Die kunnen dan via de media worden verspreid. De laatste fase van het plan gaat 4 juli in en dan wordt ook gekeken naar de heropening van onder meer kappers, kerken en sommige bioscopen.

Met 31.855 doden door Covid-19 is het Verenigd Koninkrijk het zwaarst getroffen Europese land. Er vielen 1.800 doden in Schotland, 1.100 in Wales, ongeveer 450 in Noord-Ierland. De overige doden, zo’n 28.000, vielen in Engeland, waarvan de hoofdmoot weer de regio Groot-Londen was.

Lees ook: 

OVERZICHT. Het coronavirus wereldwijd en in België in kaart en grafiek

Vanaf morgen versoepelen de lockdownmaatregelen in heel wat Europese landen: dit verandert allemaal