Deze mensen zochten vrienden via een app: ‘Mijn vriendinnen praten alleen over pampers of huizen. Soms ben ik hen beu’

Online een lief zoeken is net zo ingeburgerd als op zondag een groot pak friet met stoofvlees afhalen. Maar wie zich tot de onlinewereld wendt om een nieuwe vriend of vriendin te zoeken, wordt algauw weggezet als een wereldvreemd muurbloempje. Het tegendeel is waar. Eenzaamheid zit diep vervat in onze samenleving. Liefst de helft van de Belgen heeft een tekort aan sociale contacten, en dat cijfer zet zich net nog iets steviger door bij de jongvolwassenen. Eens de 30 gepasseerd, lijkt het zowaar mission impossible om een nieuwe soulmate op te scharrelen. Wie een vriendschap-app installeert, pakt dus de koe bij de horens. Eén van die apps is Patook, de platonische evenknie van Tinder, waar mannen en vrouwen uitsluitend elkaars vriendschap opzoeken.

Timon (34): ‘Vrienden zoeken is geen vleeskeuring’

Timon: “Zodra je de 25 voorbij bent, begint iedereen zijn leven in een plooi te leggen. Vrienden trouwen, starten een gezin... En dat gaat crescendo zodra je de 30 nadert. Je hebt je werk, familie en links en rechts een feestje. Ik ken niemand die het níét druk heeft.”

“Ik ben vrij sociaal, heb veel gereisd en leer makkelijk mensen kennen. Maar toen ik vorig jaar met mijn vriend van Hasselt naar Antwerpen verhuisde om bij een start-up te gaan werken, bleek het plots minder evident om in een nieuwe omgeving vrienden te maken. Na een paar eenzame weken zette ik Patook op mijn gsm. Veel verwachtte ik er niet van. Op mijn profiel zette ik een paar dwaze foto's met mijn hond en een selfie met mijn lief. Niet de strategische en altijd flatterende foto's zoals ik ze vroeger op Tinder plaatste (lacht). Maar dat hoeft ook niet: vrienden zoeken is geen vleeskeuring.”

Voer je altijd begeesterende chatgesprekken met potentiële soulmates?

“Soms, maar niet altijd. Ik heb veel matches die niets zeggen of gewoon ‘hey’. Ik herinner me een veelbelovend bericht van een Amerikaans meisje. Ze vroeg naar tips om een namiddag in Antwerpen te spenderen. Ik was al helemaal enthousiast, want ik wil al lang een Amerikaanse vriend of vriendin om meer inzicht te krijgen in dat gekke Trump-land. Ik antwoordde ‘Park Spoor Noord’ en wachtte op een antwoord. Ik was in gedachten al een rondleiding door de stad aan het uitdokteren. Maar ’s avonds stuurde ze terug: ‘Bedankt, ik heb er de hele namiddag gezeten. Nu reis ik verder. Ciao!’ Ik stuurde ‘My pleasure!’, maar was eigenlijk echt wel teleurgesteld.”

“Het werkt alleszins niet om standaardberichtjes te sturen. Je moet de inhoud van je eerste chatbericht echt afstemmen op de interesses van je match. Ik ben ook meer geneigd om te antwoorden op een vraag over filosofie dan één over het voetbal. En net zoals op Tinder blijf je beter niet té lang chatten: je vormt je dan een beeld van die persoon dat waarschijnlijk niet strookt met de realiteit.”

“Als je in het echte leven nieuwe mensen tegenkomt, kun je afgaan op hun lichaamstaal en taalgebruik. Je weet meestal al snel of je die nieuwe persoon in je sociaal netwerkje wilt. Online is dat allemaal moeilijker in te schatten, dus moet je meer uit je kot komen – trial-and-error. Maar ik selecteer uiteraard wel een beetje. Ik vermijd mensen die pochen met hun laatste rugzakreis naar Vietnam of die alleen maar surffoto's op hun profiel zetten. Ik heb het meer voor de franjeloze medemens (lacht).”

“De laatste weken ben ik actiever dan ooit op Patook. Ik weet wel dat ik morgen geen koffie kan gaan drinken met een nieuwe match, maar die luchtige contacten houden me bezig. Het doet me deugd om te horen dat andere mensen op dit moment net zoveel nood hebben aan contact als ik. Ik woon samen met mijn vriend, en daar ben ik zeker nu heel erg blij om, maar ik mis input van andere mensen. Op dit moment hebben we alleen maar onze relatie. Die app is een beetje een vluchtweg.”

Als je op Tinder plots niet meer antwoordt op de chatberichten van je match, maak je je schuldig aan ghosting. Gebeurt dat op vriendschap-apps ook?

“Ik ben zelf nog nooit geghost, maar ik heb me er misschien wel schuldig aan gemaakt. (Denkt na) Dat was een heel rare situatie! Op het eerste gezicht leek het een heel normale gast. We chatten een tijdje over schrijvers – we deelden een passie voor de boeken van Murakami – maar zodra we onze conversatie voortzetten op WhatsApp, begon hij ellenlange berichten te sturen. Ik moest scrollen om één bericht te lezen. Plots belde hij. Ik ben geen fan van bellen en had ook geen zin om hem te spreken. De dagen daarna volgden ontelbare berichten in romanvorm. Hij berichtte supergedetailleerd over zijn werk en zelfs de scheidingsperikelen van zijn zus. Uiteindelijk schreef hij, in hoofdletters: ‘VEEL SUCCES MET DE VRIENDSCHAP!’ Oké, ik had hem moeten zeggen dat hij me wat irriteerde en dat ik niet echt interesse had om samen iets te doen. Ik koos ervoor hem te negeren. Beetje lamlendig, ik geef het toe.”

Heeft Patook je ook iets positiefs opgeleverd?

“Toen Lieselotte vroeg of ik naar haar verjaardagsfeestje wilde komen, twijfelde ik. ‘Ik ken daar niemand, hoe awkward gaat dat zijn.’ Ik heb me – letterlijk – moed ingedronken voor ik die bar binnenstapte. Sindsdien is ze mijn bestie. We kunnen uren praten over de meest onnozele dingen en meestal spreken we één keer per week af. Het voelt helemaal niet alsof ik haar online heb leren kennen. Thomas, mijn lief, heb ik ook eerst op een gsm-scherm ontmoet. En ook toen was die onlinedimensie heel snel verdwenen. Het is een vooroordeel dat relaties met onlinewortels oppervlakkiger blijven.”

Tinne (35): ‘Ik hoor haar elke dag. Maar afspreken?’

Reallifevriendschappen zijn niet voor iedereen het ultieme doel. Tinne is een alleenstaande mama met twee kleine kinderen. Ze chat elke dag met Liesbeth. Ze leerde haar online kennen, maar heeft haar nog nooit in levenden lijve gezien.

Tinne: “Ik kom beter overeen met mannen dan met vrouwen. Minder drama en meer humor (lacht). Op datingapps Badoo en Tinder kun je zogezegd ook terecht voor platonische banden tussen man en vrouw, maar ik kan het tegendeel bevestigen. Hoewel ik mijn vriendschappelijke ambities altijd duidelijk aangaf in mijn profiel, werd ik op die apps bestookt met niet mis te interpreteren berichtjes. Een droge ‘hey’ en dan een dickpic, of gastjes van 20 jaar die op zoek zijn naar een milf. Na de zoveelste ongevraagde foto begon ik te snuisteren in de appstore en vond ik Bumble BFF.”

“Een paar maanden geleden had ik een match met Liesbeth. Ze is een beetje jonger dan ik en heeft geen kinderen. Ik heb haar nog nooit ontmoet, maar toch weten we alles over elkaar. Zij steunt me als ik wil ventileren over financiële beslommeringen en ik geef haar op mijn beurt raad als ze me screenshots stuurt van de ruzie met haar vriend. Soms sturen we een berichtje als we opstaan of gaan slapen. Ik hoor haar elke dag. Maar afspreken? Dat hebben we nog nooit besproken, en dat hoeft ook niet meteen voor mij. Mijn leven als alleenstaande moeder is enorm hectisch.”

Hoe echt is zo’n onlinevriendschap?

“Een onlinevriendschap is low maintenance, maar dat maakt net dat het zo goed werkt - voor ons toch. Ik zou het moeilijker vinden om heel persoonlijke dingen te delen met Liesbeth als ze voor mijn neus zat. Via berichtjes durf ik haar alles te zeggen en dat maakt dat ik me minder eenzaam voel. Als ik ’s avonds alleen in de zetel zit en mijn kinderen boven liggen te slapen, begin ik vaak te piekeren. Op die momenten neem ik mijn gsm en stuur ik haar berichtjes: over mezelf, over die irritante collega op het werk... En ik heb altijd het gevoel dat ze er 100 procent voor me is, ook al zit er bijna honderd kilometer tussen ons.”

Je praat makkelijk en komt vrolijk over: niet meteen het type dat moeilijk vrienden vindt, toch?

“Ik ben altijd diegene die op zondagmorgen in de rij bij de bakker een praatje slaat terwijl iedereen nors voor zich uit staart. Maar die losse contacten omzetten in duurzame vriendschappen, lukt me niet vaak. Naast Liesbeth heb ik twee goeie vriendinnen die ik al ken sinds het middelbaar. Op zich is dat voldoende.”

“Die vriendschap-app is alleszins een verrijking. Ik zie mezelf niet alleen een café of een dancing binnenstappen. En aan de schoolpoort kan ik ook geen vrienden maken, ik heb altijd laat gedaan met werken. Ik zal ooit weleens met Liesbeth afspreken en dan zal de klik net zo groot zijn als op een gsm-schermpje. Sinds de corona-uitbraak zijn we beginnen te videochatten. We hadden allebei te veel last van de eenzaamheid. De kans is groot dat we elkaar letterlijk in de armen vliegen zodra deze bizarre periode voorbij is. Gek hoe zo'n korte periode van isolement ons plots zo hard doet verlangen naar de ander.”

Kaat (30): ‘Help! Al mijn vriendinnen zijn zwanger’

Eén van de populairste vriendschap-apps is Hey! VINA, een Amerikaans platform dat zich uitsluitend richt op vrouwen. Kaat gebruikt de app om te ontsnappen aan haar semiperfecte huisje-tuintje-kindje-vriendengroep.

Kaat: “Ik heb dit jaar de kaap van de 30 én een relatiebreuk overwonnen. Het gevolg was een kleine existentiële crisis die mijn vriendinnen onbewust erger hebben gemaakt. Ondanks alle goeie raad, gaven ze me het gevoel dat ik hopeloos achterophink. Ze zijn bijna allemaal getrouwd, hebben kinderen of plannen er eentje op de wereld te zetten. Als het me lukt om hen nog eens een café binnen te trekken, praten ze alleen maar over de pamperinhoud van hun koters of hun belachelijk dure verbouwplannen. Ik zie hen graag en ik zou me geen leven zonder hen kunnen voorstellen, maar soms ben ik hen een beetje beu. Ik wil buiten komen en dingen doen. Zij zitten – al lang voor de coronacrisis – in een hardnekkige cocoonfase. In een paar jaar zijn onze werelden mijlenver uit elkaar gaan liggen.”

Online zoek je dus een vriendin zonder kinderen?

“In mijn profiel staat letterlijk: ‘Help! Al mijn vriendinnen zijn zwanger, ik zoek iemand om leuke dingen mee te doen.’ Ik ben al een hele tijd actief op Hey! VINA en alle moeders heb ik bewust niet geliket. Zelfs vrouwen die in een relatie zitten, swipe ik zelden naar rechts. Ik zoek een vriendin die net op hetzelfde punt in haar leven staat als ik. Online kun je daar veel makkelijker op selecteren dan in het echt.”

Uiteindelijk vond je toch de juiste match. Hoe verliep de eerste date?

“We spraken af om iets te gaan drinken in een cocktailbar in Gent. De sfeer was vrolijk en ontspannen, dus na het tweede drankje liet ik tickets zien voor een technofeestje in Kompass Klub. Toen we elk in onze eigen auto stapten, vroeg ik me af of ze me stiekem zou dumpen en achteloos naar huis zou rijden. Gelukkig stond ze daar, aan de ingang van de club, breed glimlachend.”

“Een paar dates later heeft ze me doen inzien dat niet iedereen het geijkte huisje-tuintje-kindje-pad hoeft te volgen. Ze is 35 jaar, zit in een stabiele relatie, maar ze voelt geen kinderwens en dat is oké. Ze heeft gescheiden koppels en bewust alleenstaande moeders in haar vriendenclubje. Een verademing ten opzichte van mijn vriendinnen die alles zo perfect voor elkaar lijken te hebben. Als ik bij haar ben, kan ik mezelf zijn, zonder me minderwaardig te voelen.”

Weten je andere vriendinnen van je onlineprospectie?

“Hmm, nee. Tinderen is perfect ingeburgerd, maar een platonische vriend of vriendin zoeken met de hulp van een digitale matchmaker, wordt als abnormaal gezien. Ik heb het verteld tegen een paar jongens waarmee ik op date ben gegaan – na een geslaagde Tinderswipe – en zij keken me heel vreemd aan. ‘Waarom doe je zo belachelijk? Spreek toch eens met je normale vriendinnen af.’ Ze vonden mij wat zielig. Eén single vriendin weet er wel van. Zij vindt het zot dat ik dat doe, maar ze snapt me wel.”

Er mag wat meer bekendheid komen rond vriendschap-apps?

“Echt wel. Een meisje met wie ik match, vertelde dat Hey! VINA drie jaar geleden al beschikbaar was op de Belgische markt, maar er letterlijk niemand op zat. In andere landen is het blijkbaar al meer ingeburgerd. Die mensenschuwe Vlaming, hè (lacht).”

Nog dates gepland?

“Misschien ga ik deze zomer naar een afterwork party met een meisje uit Leuven. Aardig uit de buurt, maar aangezien ik in het boerenhol Bazel woon, heb ik niet veel keuze. Ik ben ook wel kieskeurig. Ik selecteer op uiterlijk en op interesses. Ik zoek geen superalternatief type of zo, meer iemand die eruitziet zoals ik.”

Hanne (29): ‘De reallifeklik was net zo goed als de onlineconnectie’

Toen de relatie van Hanne plots eindigde, installeerde ze Bumble BFF op haar telefoon, de vriendschapsversie van de datingapp Bumble.

Hanne: “Mijn ex-lief heb ik op Tinder leren kennen. Toen het serieus werd, ben ik naar Gent verhuisd, maar na drie jaar begonnen de samenwoonperikelen zwaar door te wegen. Ik had genoeg van zijn rondslingerende onderbroeken en zijn vrijwel onbestaande huishoudelijke vaardigheden. Na onze break-up besefte ik dat ik veel te veel tijd in die jongen had gestoken én dat ik te veel voor hem had opgegeven. Ik woon en werk in hartje Gent, op vijftig minuten rijden van mijn familie en mijn vast groepje vriendinnen uit het middelbaar. Tijdens de week voel ik me eenzaam en geïsoleerd.”

“Ik probeer na mijn werk zo veel mogelijk buiten te komen. Ik schreef me in voor een danscursus, maar ik heb niet het gevoel dat die meisjes behoefte hebben aan een nieuwe vriendin. Als je eind de 20 bent, heb je normaal gezien een vaste vriendengroep waarop je kunt terugvallen en sta je niet te springen om een loner daarin op te nemen. Ik overweeg opnieuw naar mijn geboortestreek te verhuizen, maar dan moet ik daar eerst een job vinden.”

In plaats van meteen bananendozen te verzamelen en je boeltje te pakken, besloot je Bumble BFF uit te testen.

“Ik heb eerst Hey! VINA op mijn telefoon geïnstalleerd. Ik kon een perimeter instellen om mijn zoekgebied af te bakenen, maar in en rond Gent bleek de app niet populair. Na een paar keer swipen bleef mijn zoekscherm leeg. Op Bumble is het aanbod groter. Als ik een nieuwe match heb, scrol ik meteen naar beneden om de locatie te bekijken. Als ze verder dan tien kilometer woont, begin ik er niet aan. Ik wil iemand die letterlijk achter mijn hoek woont. Als ik vijftig kilometer moet rijden, kan ik evengoed met mijn oud vriendinnenclubje afspreken, maar zo'n verplaatsing wil ik alleen tijdens het weekend maken.”

Hoe hard leeft Bumble BFF?

“Sommige matches beginnen meteen te praten, maar na een paar wederzijdse pogingen om die gesprekken levend te houden, bloeden ze toch dood. Chatten met onbekenden is als trekken aan een dood paard. Het vraagt veel energie en oprechte interesse, langs beide kanten.”

“Bumble heeft de regel dat één van de twee partijen binnen de 24 uur een bericht moet sturen, anders wordt de match automatisch opgeheven. Dat tijdslot heeft me al veel verlopen matches opgeleverd. Na een lange werkdag wil ik onder een dekentje naar de televisie staren, niet in de zielenroerselen van een potentiële vriendin koteren.”

Je hebt voorlopig één goeie vriendin gevonden met de app. Hoe verliep je eerste date met Elien?

“Ik was zo zenuwachtig (lacht)! Ik ben heel erg hetero, maar ik had net hetzelfde gevoel als bij een eerste Tinderdate: gaat ze me wel tof vinden, wat als er ongemakkelijke stiltes vallen? Als ze me had geghost na onze eerste afspraak, had ik daar echt van afgezien. Waarschijnlijk omdat ik dan het gevoel had gekregen dat ze me afwees om wie ik ben, niet om mijn uiterlijk.”

“Ik baseerde me op haar introtekstje. Ze kwam spontaan en vrolijk over en schreef dat ze graag danst. Check! We kozen voor een veilige date: geen cafébezoek, maar een casual trip naar een marktje. Zodra we elkaar zagen, begonnen we te lachen en leek het alsof we elkaar al jaren kenden. De reallifeklik was net zo goed als de onlineconnectie. Ze was net als ik voor haar vriend naar Gent verhuisd, had haar relatie zien stranden én woonde twee straten verderop. Ik ontmoette mijn evenbeeld (lacht). We spreken nu bijna wekelijks af.”

“Ik heb nog andere toffe Bumbledates gehad, maar ik had niet de neiging om met hen snel een nieuwe afspraak te maken. Ik verzon excuses: ‘Te druk, te moe, ik moet nog sporten...’ Mijn vrije tijd is kostbaar. Sociaal wenselijke vriendschappen die alleen maar dienen om de eenzaamheid te verdrijven, zijn niet goed genoeg. Wijsheid komt met de jaren.”

Die app heeft je toch maar mooi een beste vriendin opgeleverd. Schreeuw je het van de daken?

“Nee. Ik heb Elien gevraagd om tegen niemand te zeggen hoe we elkaar hebben leren kennen. Overdreven, zeker? Ze heeft haar mond gehouden, maar alleen maar om mij een plezier te doen. Misschien ben ik bang om als een sociaal onhandig muurbloempje bekend te staan? Voorlopig heb ik nog te veel angst voor het oordeel van andere mensen. Die apps zijn ook nog niet zo bekend in Vlaanderen.”

Bieke (20): ‘Het voelt allemaal veel chiller aan’

Niet alleen dertigers of jonge mama’s zoeken hun vrienden online. Ook studenten ervaren eenzaamheid. Daarom werd KLIK in het leven geroepen, een laagdrempelige zoekertjesapp waarmee Gentse studenten op zoek gaan naar een occasioneel fitnessmaatje of een beste vriend. De app bestaat anderhalf jaar, telt zesduizend gebruikers en breidt binnenkort uit naar andere steden.

Bieke (studente logopedische en audiologische wetenschappen): “Mijn eerste zoekertje plaatste ik zonder veel verwachtingen: ‘Hallo, ik ben Bieke en ik zou graag nieuwe vrienden leren kennen.’ Meer dan zeventig mensen drukten op ‘geïnteresseerd’. Ik was wat overweldigd, maar ergens ook gerustgesteld dat zoveel andere studenten ook op zoek waren naar vriendschap. Ik koos op basis van hun foto's en gedeelde interesses en selecteerde een meisje en twee jongens. Met dat ene meisje ga ik af en toe lopen of tennissen, maar de twee jongens zijn op korte tijd onmisbaar geworden. Ik zie hen bijna wekelijks en we sturen elkaar elke dag berichtjes. Ze volgen allebei totaal andere opleidingen, dus zonder die app was ik hen wellicht nooit tegengekomen. Nu verrijken ze mijn leven met interessante inzichten over mens en maatschappij, en met dwaze grapjes (lacht).”

Vriendschappen tussen mannen en vrouwen zijn allang voer voor discussie. Wat als de tegenpartij meer dan vriendschap wil?

“Ik ken hen een halfjaar en ik heb op geen enkel moment een ongemakkelijke spanning gevoeld. Ik geloof wel in de puur platonische vriendschap tussen man en vrouw. Mijn bedoelingen zijn zuiver en die van hen ook. Als zij op zoek waren naar een lief, hadden ze wel Tinder geïnstalleerd. Mijn vriend vindt het ook oké.”

“Het voordeel van KLIK is dat je zonder verwachtingen of verplichtingen een koffietje kunt gaan drinken. Er hangt niets aan vast. Als je elkaar toch niet zo leuk vindt, zeg je dat. Die ruimte is er. Ik kan me ook moeilijk voorstellen dat er op dit platform evenveel geghost wordt als op datingapps. Het voelt allemaal veel chiller aan, waardoor je niet het gevoel hebt dat je smoesjes moet verzinnen als je die andere persoon toch niet zo geweldig vindt.”

Vond je het moeilijk om aan jezelf toe te geven dat je meer vriendschapsbanden wou?

“Zeker. Zodra je het middelbaar verlaat, word je gebombardeerd met goedbedoelde adviezen: ‘Zie dat je geniet van die wondere jaren die op je afkomen.’ Of: ‘Maak het kotleven niet té wild, hè.’ Ik vond het confronterend dat het mij niet lukte om vrienden te maken. Ik zag anderen tijdens de eerste week van het eerste jaar al meteen groepjes vormen. Ze kwamen samen de aula binnen en gingen in groep naar het studentenrestaurant. Als je niet meteen in het juiste groepje terechtkomt, is het heel moeilijk om je er later nog bij aan te sluiten.”

“Heeft dat met geluk te maken? Moet je net op het juiste moment de juiste mensen tegenkomen? Ik ben extravert bij één-op-ééncontacten, maar in groep weet ik me geen houding te geven en zeg ik meestal niet veel. In het middelbaar had ik daar veel minder last van: daar zijn de groepen kleiner. Toen ik de overstap naar de unief maakte, had ik grote verwachtingen over een nieuwe en heel diverse vriendenkring, maar ik heb die niet kunnen waarmaken. Ik heb lang nagedacht over hoe ik het beter kon aanpakken. Iemand aanspreken in de aula die er ook alleen zat? Of me aansluiten bij een studentenvereniging? Uiteindelijk bleek die app mijn redding. Zodra ik mijn kot weer uit mag, zal ik meer dan voldoende hebben aan mijn bestaande sociale kring. Twintig vrienden kan ik sowieso niet aan (lacht).”

Journaliste Selma Franssen (32): ‘Wat na de isolatie?’

De Nederlandse journaliste Selma Franssen schreef vorig jaar het boek Vriendschap in tijden van eenzaamheid. We vroegen haar hoe we bestaande vriendschappen kunnen onderhouden in quarantaine en of het mogelijk is om nieuwe vrienden te maken zonder elkaar in het echt te zien.

Selma Fransse: “Het is nu belangrijker dan ooit om regelmatig even te checken hoe het met je vrienden gaat. En het is goed om op afstand dingen te doen. Met de app Netflix Party kan je samen een film bekijken en chatten. Je kunt ook online escape rooms doen of scrabbelen. Er komen elke dag nieuwe apps bij die mensen in isolatie met elkaar verbinden.”

“Ik weet niet of het mogelijk is om volledig nieuwe vriendschappen in isolatie op te bouwen, want de vraag zal altijd zijn: wat als we straks weer naar buiten mogen? Gaat die persoon die ik online heb leren kennen dan nog evenveel tijd en interesse hebben in mij?”

Ook vóór de coronacrisis voelden we ons vaak alleen. In je boek schrijf je dat één op de vier Belgen zich sociaal eenzaam voelt, één op de vijf zegt emotioneel eenzaam te zijn. Wat is het verschil?

“Je bent sociaal eenzaam als je leuke dingen wilt doen, maar je niemand hebt om die dingen mee te doen, of als je altijd dezelfde persoon moet opbellen. Emotionele eenzaamheid gaat dieper. Je hebt het gevoel dat je met niemand een hechte band hebt en dat er niemand voor je is als je ergens mee zit. Meer en meer jongeren hebben daarmee te maken. Onderzoekers focussen zich pas sinds kort op eenzaamheid bij die leeftijdscategorie, waardoor we er meer bij stilstaan, maar ook de tijdgeest speelt een rol. We hebben het met z'n allen veel te druk, we ploeteren met meerdere jobs, studenten combineren hun studies met een job die hun cv spijst en dertigers hebben daarbovenop vaak kleine kinderen.”

Je hebt zelf een profiel aangemaakt op apps die ons nieuwe vrienden beloven. Hoe verliep dat voor jou?

“Ik ben heel vaak verhuisd: van Nederland naar Denemarken, Ierland, Schotland en uiteindelijk naar België. Ik moest telkens nieuwe vrienden maken, wat niet zo makkelijk ging. Sommige vriendschappen overleefden de tand des tijds, anderen verwaterden. Dat fenomeen fascineerde me, dus besloot ik om er onderzoek naar te doen.”

“Ik maakte een profiel aan op Hey! VINA en Bumble BFF. Ik heb er twee dates mee gescoord. De eerste verliep wat ongemakkelijk op café, met de tweede ging ik naar een museum. Dat was een beter, meer casual plan. Dat tweede meisje zie ik nog elke week.”

De apps werken dus?

“Het blijft een beetje een vleeskeuring. Je hoeft iemand niet fysiek aantrekkelijk te vinden, maar op basis van de foto bepaal je wel of die persoon jouw type mens zou kunnen zijn.”

“Op Hey! VINA kun je vriendschapstestjes doen en bepaalde categorieën aanklikken zoals ‘Yoga girl’ of ‘Single mom’. Maar dat blijft oppervlakkig. Je hebt de neiging om mensen te kiezen die dezelfde voorkeuren, interesses en hobby's hebben als jij. We hebben graag vrienden die ons bevestiging geven, maar iemand met een ander profiel kan net zo'n goeie vriend of vriendin zijn, misschien wel een betere. Het voordeel van die apps is wel dat je weet dat de tegenpartij openstaat voor vriendschap.”

Toch rust er nog steeds een taboe op vrienden vinden met een app?

“Dat merkte ik op mijn dates. We begonnen spontaan onze aanwezigheid op die apps te verantwoorden. ‘Ik heb ook gewone vrienden, hoor!’ Op Tinder vinden we het normaal dat je als single een leuke date of liefde zoekt, maar toegeven dat we graag meer vrienden willen, vinden we vreemd. We stellen ons meteen de vraag wat er scheelt met die persoon. We hebben een te naïef beeld van vriendschap. Het moet maar vanzelf gaan.”

“Kijk naar films en tv-series: die gaan bijna altijd over romantische relaties. Vriendschap staat te vaak op een lager trapje en wordt gezien als een vangnet wanneer het niet goed gaat met ons lief of onze familie. Als iemand me vroeg of er ‘iemand speciaal’ in mijn leven was, kwam het niet in me op om die hele goeie vriendin te vernoemen. Nu doe ik dat wel.”

Vriendschap-apps blijken een handig opstapje, maar een echte vriendschap opbouwen blijft hard werk?

“Je moet minstens tweehonderd uur met iemand doorbrengen vooraleer die van een kennis naar een goede vriend evolueert. In je studententijd raak je makkelijk aan dat aantal uren. Je zit urenlang naast elkaar in de les en nadien ga je samen iets eten in het studentenrestaurant. Zodra je de 30 nadert, wordt dat moeilijker.”

“Die tweehonderd uur moet je trouwens face to face doorbrengen. Je moet iemand x-aantal keren in het echt hebben gezien. Zo ontwikkel je een blijvende band. Als je elkaar na jaren afwezigheid opnieuw ontmoet, is die band vaak nog even sterk.”

De werkvloer is dus een dankbare vriendschapsbron?

“Pas daar toch mee op. Op het werk moeten we rekening houden met subtiele, hiërarchische verhoudingen tussen collega's. Vriendschappen op het werk blijken oppervlakkiger dan we denken. Je hebt een bondgenoot om acht lange werkuren per dag mee te doorstaan - dat schept een band - maar zodra die persoon ander werk heeft, heb je vaak alleen roddels en weetjes over andere ex-collega's gemeen. Uiteraard zijn er uitzonderingen.”

Maken we vandaag op een andere manier vrienden dan pakweg twintig jaar geleden?

“Ik hoor regelmatig dat mensen elkaar hebben leren kennen via een forum, Facebookgroep, of omdat ze een koffie gingen drinken met iemand met wie ze veel interactie hadden via Twitter. Het is door het internet ook mogelijk om op lange afstanden vriendschappen te onderhouden die vroeger misschien verwaterd waren.”

“Internet maakt het ook makkelijker om binnen een bepaalde niche mensen te vinden. Als jij een heel uitzonderlijke hobby hebt, of een zeldzame ziekte, dan kun je online daarover van gedachten wisselen. Als je een paar decennia geleden de enige LGBT-persoon in een dorp was, voelde je je waarschijnlijk een stuk geïsoleerder dan vandaag. Nu, met de coronacrisis, zien we ook heel goed hoe ambigu het internet is op het vlak van sociale interactie. Enerzijds zie je mensen die elkaar opjutten om te hamsteren en die fake news verspreiden, anderzijds zie je allerlei prachtige solidariteitsacties ontstaan. Via internet blijven mensen toch verbonden: deze situatie had er een paar decennia geleden heel anders uitgezien.”

“Verder denk ik dat we wat vaker op zoek gaan naar nieuwe vrienden omdat we nu eenmaal mobieler zijn en vaker verhuizen, of van baan of partner wisselen. Dat zijn zaken die onze vriendschappen in beweging brengen. Maar de drie basiselementen van hoe we vriendschappen aangaan, blijven dezelfde: regelmatig contact onderhouden, persoonlijke dingen delen en het leuk met elkaar hebben.”

Ik zag veel profielen van expats op de vriendschap-apps. Kun je met de Vlaming makkelijk bevriend raken?

“Het heeft een hele tijd geduurd vooraleer ik Vlaamse of Brusselse vrienden had (lacht). Nu heb ik er een paar, maar ik merk wel dat ze meestal deel uitmaken van een sterke vriendengroep die teruggaat tot een gedeelde jeugd bij de Chiro of de scouts: ze gaan nog altijd elk jaar met een man of tien naar de Ardennen. Het is niet makkelijk om in zo'n groepen je plaats te vinden als nieuwkomer.”

Je schrijft in je boek dat de gemiddelde vriendschap uitdooft na zeven jaar.

“De meeste mensen hebben een cirkel van drie heel goeie vrienden. In de tweede cirkel staan tien goeie vrienden en in de derde de kennissen. Pakweg om de zeven jaar wisselen een paar mensen uit die cirkels van plaats. Een kennis wordt een goeie vriend, en omgekeerd. Vaak hangt dat samen met de levensfases die je doorloopt: als je begint te werken of voor het eerst een kind krijgt. Vaak heb je het niet eens door dat je vriendschap verwatert. Een liefdesrelatie stopt altijd heel duidelijk: beide partners zeggen hun verbintenis op. Een vriendschap eindigt veel milder en meer geleidelijk. Het goeie nieuws is dat je een diepgaande vriendschap meestal wel nieuw leven kan inblazen.”

“Wat ik vooral geleerd heb, is dat je soms je stoute schoenen moet aantrekken, net zoals je doet bij de romantische liefde. Spreek iemand uit je bestaande netwerk aan die je tof vindt, maar met wie je geen hechte band hebt: wat is het ergste dat er kan gebeuren als je samen een koffie gaat drinken?”

© HUMO