België gaat strijd aan met Lufthansa: de inzet is hoog, maar de regering is niet bereid tot alles

Carsten Spohr, de topman van Lufthansa, wordt morgen in Brussel verwacht voor overleg met premier Sophie Wilmès (MR) en minister van Financiën Alexander De Croo (Open Vld) over Brussels Airlines. De coronacrisis heeft de luchtvaartmaatschappij, sinds 2016 een dochter van de Lufthansa-groep, tot aan de rand van de afgrond gedreven. Tegen eind deze maand is er staatssteun nodig om Brussels Airlines financieel overeind te houden. 

De volmachtenregering-Wilmès, die de zegen van het parlement heeft om dringende dossiers te behandelen tijdens de coronacrisis, wil ver gaan om het bedrijf te redden. Brussels Airlines is de motor van de luchthaven van Zaventem. De maatschappij staat voor 40 procent van de trafiek. Zonder Brussels Airlines zijn duizenden jobs op en rond de luchthaven in gevaar. Zaventem is de tweede groeipool van het land, na de haven van Antwerpen.

Het voortbestaan van Brussels Airlines heeft ook een strategisch belang voor de regering. Brussel behoort tot de steden waar de meeste politieke beslissingen worden genomen. Nergens ter wereld lopen zo veel diplomaten rond. Zonder eigen luchtvaartmaatschappij kan Brussel die status verliezen. “Onze verbondenheid met de rest van de wereld is voor België, als kleine open economie, echt cruciaal”, zei minister De Croo dinsdagavond in Terzake. De federale regering is daarom bereid om tot 390 miljoen euro aan staatssteun te geven.

Maar: niet zonder garanties. Lufthansa heeft als overnemer van Brussels Airlines weinig gedaan om de maatschappij succesvol te maken, ondanks een reeks beloftes hieromtrent. Vandaar dat de regering nu garanties vraagt in ruil voor steun. Kort samengevat moet Lufthansa een gedetailleerd toekomstplan opstellen voor Brussels Airlines na de crisis. Er moet opnieuw geïnvesteerd worden in de luchtvaartmaatschappij, met aandacht voor lokale jobs en vergroening. Om deze garanties afdwingbaar te maken wil België inspraak krijgen binnen Lufthansa, bijvoorbeeld met een vetorecht bij de belangrijkste beslissingen.

“De bescherming van tewerkstelling moet vastgelegd worden in een businessplan dat de toekomst van Brussels Airlines verzekert”, zei CD&V-voorzitter Joachim Coens maandag. De christendemocraat wil ook een uitfaseringsplan voor lawaaierige en vervuilende vliegtuigen.

IJzervreter

Dit alles is voorlopig buiten Lufthansa-baas Spohr gerekend. De Duitse topman, in zijn eigen sector gekend als een ijzervreter, wil wel staatssteun maar geen staatsbemoeienis. Spohr vreest dat zijn bedrijf anders onbestuurbaar wordt. De Lufthansa-groep vraagt namelijk ook steun in Duitsland, Oostenrijk en Zwitserland. In Duitsland gaat het om 9 miljard euro. Ook daar eist de overheid inspraak, in de vorm van aandelen en een vetorecht. In Zwitserland wil de regering een kredietgarantie van goed 1,2 miljard euro verstrekken, in ruil voor een reorganisatie bij dochter Swiss en het behoud van Zürich als knooppunt.

Vooral de beslissing in Berlijn is belangrijk voor België. Plooit Lufthansa in thuisland Duitsland, waar het naar uitziet, dan kan die overeenkomst als breekijzer dienen in ons land. De Croo staat volgens zijn kabinet dagelijks in contact met zijn Duitse, Oostenrijkse en Zwitserse collega’s. Als de overheden hun krachten bundelen, lijkt Spohr geen kant op te kunnen. Hij dreigde onlangs even met een faillissement, maar trok dat snel in. Een topbron uit de Westraat: “De tijd speelt in ons voordeel: Lufthansa móét geld hebben.”

De regering hoopt morgen op een “redelijke” onderhandeling. Uiteindelijk kunnen België en Lufthansa elkaar vooral pijn doen. Brussels Airlines blijft voor Lufthansa interessant, onder meer vanwege de historisch sterke positie in Sub-Saharaans Afrika. Die regio staat luchtvaartgewijs op boomen. “Je kunt als privébedrijf niet van een overheid verwachten dat ze veel geld investeert en daar niets voor in ruil vraagt”, vindt MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez. “Zo werkt het niet.”