7 op 10 holebi’s durven niet altijd hand in hand over straat. Jory (24) wel: ‘Ik wil niet toegeven aan angst’

Het welzijn van Belgische lgbti-personen kan veel beter. Dat blijkt uit de Europese studie van het Bureau voor de Grondrechten, een onafhankelijk documentatie- en kenniscentrum voor het bevorderen en beschermen van de mensenrechten in de Europese Unie. In totaal beantwoordden bijna 140.000 lgbti-personen – onder wie 2.686 Belgen – uit 27 EU-landen en het Verenigd Koninkrijk de vragen.

In de survey geeft 39 procent van de Belgische respondenten aan dat ze het voorbije jaar gediscrimineerd zijn omwille van hun seksuele oriëntatie, genderidentiteit en/of -expressie. Ons land scoort daarmee beter dan buurlanden Frankrijk (42) en Duitsland (44), maar slechter dan Nederland (35).

69 procent van de Belgische lgbti-personen geeft ook aan dat ze zelden of nooit hand in hand durven te lopen. We scoren daarmee slechter dan het Europese gemiddelde, dat op 61 procent ligt. Jory Maeyaert (24) uit Antwerpen herkent het gevoel, maar heeft voor zichzelf bepaald dat hij niet aan zijn angsten wil toegeven: “Ik hou de hand van mijn lief wel vast. Ik weet dat er risico’s zijn, maar ik doe er alles aan om me niet uit het lood te laten slaan door haat. Ik wil een relatie beleven zoals ikzelf bepaal, niet de maatschappij. Ik ben al nageroepen geweest, heb onveiligheid ervaren, maar weiger mij daarbij neer te leggen.

“Als cisgenderman (man die in het ‘juiste’ lichaam geboren is, FVD) besef ik dat we er nog niet zijn, maar ik weet evenzeer dat ik minder gevaar loop dan mensen in de lgbti-community die hun identiteit visueler beleven, met een meer feminiene stijl”, zegt Maeyaert. “Het is belangrijk dat we als gemeenschap opkomen voor elkaar. Niet alleen voor de koppels, maar voor elke persoon die zich niet veilig voelt in een heteronormatieve maatschappij. Ik wil hand in hand lopen, maar ik wil ook dat mijn vrienden als zichzelf alleen over straat durven te gaan zonder schrik te hebben.”

Meer dan 60 procent van de Belgische holebi’s en transgenders durft zichzelf niet te zijn op het openbaar vervoer of in de publieke ruimte uit angst om bedreigd te worden, 37 procent vermijdt om die reden zelfs bepaalde plaatsen – welke worden niet in deze studie gespecificeerd. We scoren daarmee iets slechter dan het Europese gemiddelde, dat op 33 procent ligt.

Jitske Van de Veire (26) uit Gent identificeert zich als een lesbische vrouw. Ze loopt ook hand in hand met haar lief, maar is zich wel meer bewust waar ze het doet. “Ook al voel je je er comfortabel bij, het voelt nooit zo onzichtbaar aan als bij heterokoppels. In een afgesloten ruimte, op de metro bijvoorbeeld, zou ik het nooit doen. Ook na het uitgaan durf ik het niet.”

Deze resultaten tonen vooral aan dat de lgbti-rechten in ons land op papier goed geregeld zijn – ze kunnen trouwen, kinderen adopteren, er is de transgenderwet – maar dat er in de realiteit nog veel werk aan de winkel is op vlak van maatschappelijke aanvaarding, zeggen belangenverdediger çavaria en betrokken kenners.

Daarom blijven initiatieven als de Pride nodig – ook al wordt ze dit jaar door de coronacrisis niet georganiseerd – zegt homoman en documentairemaker Filip Tielens (30). Zaterdag gaat de docu Pride is Protest van Tielens en de Gentse Marieke Dermul in première in het Canvas-programma Vranckx en de Nomaden. “In tien jaar tijd is er al veel verbeterd op vlak van zichtbaarheid en emancipatie”, zegt Tielens. “Maar niet op dezelfde manier voor iedereen in de lgbti-gemeenschap. Zo geniet een witte homoman meer maatschappelijk privilege dan pakweg een zwarte transgender. Daarom moeten we blijven vechten voor echte gelijke kansen voor zij die nog gediscrimineerd worden, in een Pride en daarbuiten.”