Tom Waes: ‘Wie wil ervaren wat racisme is, moet naar Japan’

In je kot blijven is voor iedereen wennen. Maar bij Tom Waes zijn de afkickverschijnselen heviger. Hij ontpopte zich de voorbije jaren tot de favoriete reisgids van tv-kijkend Vlaanderen en trok voor Reizen Waes naar bestemmingen die geen enkel reisbureau in de etalage heeft. Dat kan nu niet. Zelfs de Belgische kust of Ardennen zijn een no-go. Intussen probeert Waes vanaf zondagavond de pijn te verzachten. Met drie afleveringen over Japan en één uitzending die hij maakte achter zijn laptop.

“Ik sprak met gidsen en contactpersonen die ons de voorbije jaren door hun land hebben geloodst”, vertelt hij. “Ik wilde zien hoe ze elders in de wereld met de coronacrisis omgaan. Daar viel mijn mond van open. Je denkt dat virologen wereldwijd min of meer dezelfde aanpak hebben in zo’n globale crisis, maar niets is minder waar. In Turkmenistan is het elke avond in het journaal alleen maar muziek en dans. Het bestaan van het virus wordt er gewoon genegeerd. Sterker, wie op straat een mondmasker draagt, wordt gearresteerd. Maar je hebt ook China, waar een lockdown echt een lockdown is en je deur wordt verzegeld om zeker te zijn dat je binnenblijft.”

Vier seizoenen Reizen Waes waren goed voor zowat veertig bestemmingen. Wat lijkt u het beste land om deze crisis uit te zitten?

(blaast) “Dat is een moeilijke. Turkmenistan is geen aanrader. Misschien de Pitcairn-eilanden? Mijn allereerste reisbestemming voor Reizen Waes. Alle inwoners zijn er getest, niemand heeft corona en de volgende boot komt pas binnen zes maanden. (lacht) Dat lijkt me redelijk veilig. Bij ons hebben we het niet slecht, met alle medische voorzieningen en ons gezondheidssyteem dat robuust genoeg is om niet te crashen. Ons sterftecijfer is hoog, maar dat komt door de manier van tellen en doordat we dicht op elkaar leven. In een land als Zweden waar iedereen drie kilometer uit elkaar woont, is social distancing iets makkelijker. ”

Net voor de coronacrisis uitbrak, reisde u door Japan om in de aanloop naar de Olympische Spelen drie afleveringen Reizen Waes te draaien. Wat bleef u van die trip het meest bij?

“Hoe gesloten die gemeenschap is en hoe ver Japanners van de wereld staan. Zelfs jonge mensen. Daar ben ik van geschrokken. Het is onwaarschijnlijk om te zien hoe hard de Japanners in hun eigen taal, cultuur en gebruiken blijven hangen.

“Wie wil ervaren wat racisme is, moet eens naar Japan. We zijn er meer dan eens een restaurant binnengestapt, waar overduidelijk plaats was, om uiteindelijk een tafeltje te krijgen helemaal achterin vlak naast de toiletten. In sommige bars werd ons zelfs de toegang geweigerd. ‘Alleen voor Japanners’ zeggen ze zonder schroom. Dat heb ik nog niet veel meegemaakt. Maar net die geslotenheid maakt het land zo boeiend. Bijna alles is er anders dan wat wij kennen.”

Lijkt me niet de meest aangename bestemming.

“Toch wel. Ik vond het net interessant dat soort racisme aan den lijve te ondervinden. Japan stond al jaren op mijn bucketlist, maar het is ver en best duur. Toen ik thuiskwam, zei ik meteen tegen mijn vrouw: ‘Daar moeten we eens samen naartoe’ – en dat gebeurt niet vaak. Net omdat alles daar anders is, voel je je meer op reis.”

In hoeverre was corona al een hinderpaal?

“Enkel de laatste paar dagen merkten we iets. Dan zie je meteen dat ze in die Aziatische landen ervaring hebben met dit soort virussen. Het woord ‘corona’ was nog niet uitgesproken of iedereen begon al zijn handen te wassen. De laatste vijf dagen waren we op Hokkaido, een eiland in het uiterste noorden van het land. Toen we met onze ploeg daarna terug in Tokio arriveerden, was die hele stad getransformeerd. Plots waren we de enige vier mensen zonder mondkapje.”

De huidige crisis zet grote vraagtekens bij de toekomst van reizen. Zit die trip naar Japan met uw vrouw er nog in?

“Dat is een heel lastige vraag. Zeker voor mij. Is het nog opportuun om voor een tv-programma de halve wereld rond te vliegen? Wil ik überhaupt nog met een vliegtuig reizen? Sinds 9/11 is dat een beproeving geworden. Zeker in de VS. Het zou best kunnen dat er na corona nog een pak extra controles bij komen. Misschien gaat het nog een stap verder en moeten we na elke vliegreis verplicht in quarantaine voor we mogen doorreizen? Misschien ontdekken mensen nu dat je ook dichtbij mooie dingen kan zien. Ik ben onlangs met mijn vrouw gaan wandelen in de Hautes-Pyrénées. Echt fantastisch. Al moeten daar nu ook niet te veel toeristen naartoe. De charme is juist dat je tijdens een wandelroute van 300 kilometer amper tien andere mensen tegenkomt.

“Het is koffiedik kijken, maar ik denk niet dat de wereld voor en die na corona er hetzelfde zal uitzien. Al weet je nooit. Voor hetzelfde geld vliegen we binnen twee jaar weer allemaal voor twee keer niets naar Gran Canaria. Maar dan met een mondmasker aan.”

Intussen nemen jullie met Reizen Waes het zekere voor het onzekere en wordt er aan een reeks gewerkt die zich volledig in eigen land afspeelt. Hoe lopen de voorbereidingen?

“Heel goed. Sinds we de oproep hebben gelanceerd, lopen de tips binnen. Heel veel toffe dingen maar ook ballast. Mensen die ons laten weten dat ze een mooie B&B hebben waar we mogen langskomen... Dat soort dingen. Het komt er nu op aan die er uit te filteren.”

Is hier überhaupt genoeg voor een geslaagd seizoen Reizen Waes?

“Daar maak ik me absoluut geen zorgen over. Het is een kwestie van de juiste mensen zoeken. Als we die kunnen vinden in Japan of in Turkmenistan, waarom zou dat dan hier niet lukken? Ik heb in Bhutan een paar dagen bij twee boerinnekes gelogeerd. Dat was top-tv, terwijl we gewoon lieten zien hoe die mensen er leefden. Ik ben er zeker van dat dat hier ook kan. Met de boer mee op de tractor, dat kan echt fantastisch zijn.”

Zolang u op die tractor maar op anderhalve meter afstand blijft...

“De slaagkansen van het project hangen van dat soort dingen af. We willen eind juni beginnen draaien. Moet ik dan nog op afstand blijven? Een mondmasker dragen? Dat is nog onduidelijk. We moeten realistisch zijn; als we allemaal zo’n masker op hebben en niet dichter dan twee meter bij elkaar mogen komen, dan wordt het heel moeilijk. Maar als iedereen zich nu aan de regels houdt en goed luistert naar Marc Van Ranst, dan komt het allemaal wel goed.”

Reizen Waes, zondagavond om 19u45 op Eén