Met de overname van Giphy door Facebook barst de strijd om de gifjes los

Een cynisch applaudisserende Poetin, een glimlachende Mark Zuckerberg, Brigitte Bardot die stoïcijns in haar koffie roert: voor iedere gelegenheid bestaat wel een toepasselijk gifje. 

Gifjes (van GIF, Graphics Interchange Format) zijn het smeermiddel op sociale media. De korte repeterende filmpjes maken gebruik van een universele beeldtaal en dienen vaak als sluitstuk van een discussie. Applaus, klaar.

Het bestandsformaat bestaat al sinds 1987, maar het gebruik ervan heeft pas pakweg de laatste tien jaar een vlucht genomen. Die vlucht loopt parallel aan de opkomst van sociale media. Iedereen die weleens Twitter, Facebook, Snapchat of WhatsApp gebruikt, zal de bewegende plaatjes zijn tegengekomen, of zelf hebben gebruikt. Het vinden van een toepasselijk gifje is met gespecialiseerde diensten een fluitje van een cent.

Een van die diensten is Giphy, waarvan de plaatjes naar eigen zeggen dagelijks door meer dan 700 miljoen mensen worden gezien. Veel van die mensen zullen nog nooit van Giphy hebben gehoord. De dienst is handig verweven met bijvoorbeeld Facebook of kantoorsoftware Slack. Wie hierin zoekt op ‘pauze’, ‘dansje’ of ‘verdrietig’, zoekt op de achtergrond in de immense database van het in 2013 opgerichte Giphy.

Facebook heeft Giphy nu ingelijfd voor naar verluidt 400 miljoen dollar. De gifjesdienst zal worden verweven met Facebook-dochter Instagram. Logisch voor de gebruikers van zijn diensten, zegt Facebook zelf. De integratie zal namelijk nog soepeler zijn. Nu al zorgen de verschillende Facebook-apps voor ongeveer de helft van het verkeer naar Giphy.

Dat zal alleen maar meer worden. Nu maakt Facebook-dochter WhatsApp bijvoorbeeld nog gebruik van concurrent Tenor. Deze gifjeszoekdienst is sinds een paar jaar eigendom van Google, dat Tenor ook handig heeft geïntegreerd in zijn Android-toetsenborden.

De overname zal naar verwachting tot meer verschuivingen leiden. Voor bijvoorbeeld Twitter zal een nauwe integratie met een Facebook-dienst niet zo aantrekkelijk zijn. Op de achtergrond speelt immers de strijd om data. In dat licht moet ook de Giphy-overname worden gezien. Facebook krijgt hiermee de beschikking over veel extra gegevens van internetgebruikers. Via elk lollig Giphy-gifje dat wordt gedeeld, krijgt Facebook informatie over waar en op welk apparaat dit gebeurt, dankzij de code die met ieder gifje wordt meegestuurd.

Dat ligt gevoelig, zeker met Facebooks geschiedenis van privacyschendingen in het achterhoofd. Voor het privacyvriendelijke Signal was de overname in ieder geval reden te benadrukken dat als je op deze berichtendienst gifjes deelt via Giphy, er geen persoonlijke gegevens bij Facebook terechtkomen. 

Ook een aantal Amerikaanse senatoren uitte direct na de aankondiging al zorgen. “Facebook blijft zoeken naar nog meer manieren om onze gegevens te verzamelen”, zo stelde bijvoorbeeld de Republikeinse senator Josh Hawley tegenover techsite The Verge. Zolang er een antitrustonderzoek naar Facebook loopt, zou het bedrijf geen bedrijven mogen overnemen, meent de senator.