Franstalig zorgpersoneel met rug naar de premier, maar met mes tussen de tanden

Het beeld gaat intussen de halve wereld rond. Enkele tientallen dokters, verplegers en zorgkundigen van het Brusselse Sint-Pietersziekenhuis tonen de rug aan premier Sophie Wilmès (MR) die met de auto komt aanrijden. Ze kwam nochtans op bezoek om de werknemers een hart onder de riem steken. Het ongenoegen lijkt diep te zitten. De socialistische en de christelijk vakbond dienden een stakingsaanzegging in voor de ziekenhuizen in Brussel en Wallonië. Toch klinkt in Vlaanderen het protest veel minder luid bij het ziekenhuispersoneel. De Vlaamse vleugels van de beide vakbonden geven aan dat acties op dit ogenblik niet aan de orde zijn. Van waar dat verschil?

Veel heeft te maken met de voorgeschiedenis, geeft Yves Van Laethem aan. De Franstalige woordvoerder van Sciensano werkt ook als infectioloog in het Sint-Pietersziekenhuis. Hij heeft het ongenoegen zien toenemen bij zijn collega’s. “Het protest is gericht tegen de politiek, niet tegen de persoon van Wilmès”, zegt hij. “Het personeel voelt zich achtergesteld.”

Al voor de coronacrisis waren heel wat verpleegkundigen teleurgesteld dat de extra investeringen in de zorg uitbleven, bij veel dokters was minister van Volksgezondheid Maggie De Block (Open Vld) kop van Jut omdat ze de artsenquota wilde bevriezen. En wat vooral stak bij de vakbonden: ze voelden zich niet vertegenwoordigd door de regering-Michel, noch door de regering-Wilmès. Met de liberalen als enige partij aan Franstalige zijde stond deze regering volgens hen bij voorbaat garant voor een “neoliberaal en hardvochtig beleid”. 

De druppel die emmer de voorbije week deed overlopen is een Koninklijk Besluit van minister De Block. Dat regelt de opvordering van medisch personeel in de hoogste nood. “Kan er iemand het nut van die maatregel uitleggen?”, vraagt Yves Hellendorff van de Franstalige christelijke vakbond CNE. “Het personeel is tot het uiterste gegaan, we hebben samen de piek overwonnen en nu krijgen ze te horen dat ze op elk moment kunnen opdraven.” Dat Marie Christine Marghem, federaal minister voor MR, de actie in het Sint-Pietersziekenhuis op Facebook “ridicuul” had genoemd en het personeel had vergeleken met kleine kinderen die hun zin niet kregen, zette het vakbondsprotest op scherp.

De Block verweerde zich op Radio 1 door te zeggen dat die noodgreep slechts in zeer uitzonderlijke gevallen zal worden toegepast. Bovendien kan het net een bescherming zijn voor het personeel. “Als zij een tweede golf niet meer aankunnen, moeten er mensen kunnen worden bijgezet.” 

Bij de Vlaamse bonden is veel meer begrip voor de ingreep. “Maar ook wij hebben die zorgvuldig moeten uitleggen bij onze achterban”, zegt Mark Selleslach van ACV Puls. De dialoog tussen de Franstalige bonden en De Block is al langer verzuurd. De christelijke vakbond eiste in maart nog haar ontslag toen bleek dat de strategische voorraad mondmaskers vernietigd was. 

Solidariteit

Hellendorff en zijn socialistische collega’s eisen dat de regering het Koninklijk Besluit alsnog intrekt, maar de echte inzet is hoger. Ze eisen dat er snel werk wordt gemaakt van een pact voor de zorg: meer personeel, betere werkomstandigheden en beter loon. Op dat vlak zitten ze exact op dezelfde lijn als hun Vlaamse collega’s. “Er zijn echt structurele maatregelen nodig, geen premietje links of rechts”, zegt ook Selleslach. Ze hopen de gesprekken volgende maand te starten.

Het grote verschil: aan Franstalige kant kiezen ze ervoor om met het mes tussen de tanden naar de onderhandelingen te gaan. Ze willen eerst de boel nog oppoken om zo meteen te laten voelen dat het menens is. Aan Vlaamse kant beseft iedereen dat een staking wel eens nefast kan zijn voor de massale steun en solidariteit met de zorgsector sinds de coronacrisis. En net dat kan het ultieme drukkingsmiddel zijn om politici tot actie te manen, is de overtuiging. Vraag is ook hoe hard het in Brussel en Wallonië gespeeld zal worden. Hellendorff: “Dit is een waarschuwing, als er geen dialoog komt, laat de regering ons geen andere keuze.”