De videoclip van Queen die de rockwereld in twee kampen ­verdeelde

Een stofzuigende Freddie Mercury in een strak pvc-rokje, met een pikzwarte ­bobpruik op z’n kop. Brian May met een krulspeldenkapsel, in een roze nachtjapon. John Deacon verkleed als ouderwetse grootmoeder. Roger Taylor in een ondeugende-schoolmeisjesoutfit. Yep, wie ‘I Want to Break Free’ zegt, denkt ­onverrichterzake aan de hilarische videoclip die in april 1984 de rockwereld in twee kampen ­verdeelde: die van de onvoorwaardelijke fans en die van de ­verontwaardigde haters.

Oorspronkelijk ging ‘I Want to Break Free’ over iemand die gevangen zit in een verstikkende relatie en die de sleur niet langer aankan. Maar de videoclip gooide dat idee helemaal overhoop. “Iedereen denkt dat het idee van de verkleedpartij van Freddie kwam,” aldus Brian May in Q Magazine, “maar eigenlijk kwam het van Rogers toenmalige vriendin. We hadden al een heleboel epische, van grandeur bulkende videoclips gedraaid. Dit was de kans om te tonen dat Queen gevoel voor humor had.” De band besloot een soort parodie te maken op de populaire Britse soap Coronation Street, gemixt met de silly nonsensicale humor van Monty Python. In eigen land snapte men de grap meteen. In Amerika was de ontvangst een stuk koeler.

“Ik herinner me dat we een promotoer deden langs de Amerikaanse media,” aldus Brian May op NPR Radio, “en vooral in de puriteinse Midwest trokken de programmatoren bleek weg toen ze de videoclip zagen. “Dit kunnen we onmogelijk spelen!”, klonk het. En: “Het ziet er zo homoseksueel uit!” Mijn reactie was: so what? Maar de clip bleek een onoverkomelijk obstakel te zijn. En eerlijk gezegd heeft die voor een breuk gezorgd in de ­relatie tussen Queen en de VS. Plots konden we er geen hit meer scoren. Daardoor heeft Amerika een hele hap uit ons oeuvre gemist.”

Ook in landen waar de LGBTQ-gemeenschap in de regel op weinig tolerantie kon rekenen, kreeg Queen tegenwind. Zo speelde de groep in 1985 in Rio de Janeiro voor een dolenthousiast publiek, tot ‘I Want to Break Free’ werd gespeeld: een passage waarvoor Freddie Mercury de pruik uit de videoclip opzette en valse borsten omgordde, leidde tot afgrijzen van de meest conservatieve fans die stenen, bierblikjes en andere voorwerpen naar het podium begonnen te gooien. Dat zou ook iets te maken kunnen hebben met de status van ‘I Want to Break Free’ in sommige Zuid-Amerikaanse landen, waar het als een politiek nummer wordt beschouwd dat vooral de kwaadaardigheid van dictaturen aankaart. Queens geinige crossdressing werd er bijgevolg als heiligschennis gezien.

In Amerika kreeg Queen pas eerherstel nadat de waanzinnig populaire komische film Wayne’s World ‘Bohemian Rapsody’ introduceerde bij de grungegeneratie. En, tragisch genoeg, na het overlijden van Mercury in 1991.

“Ik herinner me nog een uitspraak van Freddie na het Amerika-debacle”, aldus Brian May. “Hij zei: ‘I suppose I’ll have to fucking die before we ever get big in America again’.”