“Is het nu effectief gevaarlijk?” en “Hoe betrouwbaar zijn de studies die de ronde doen op sociale media”: al uw vragen over 5G beantwoord

Het 5G light-netwerk van Proximus - dat op 1 april gelanceerd werd op een dertigtal plaatsen in ons land - gebruikt dezelfde frequentie als het 3G-netwerk, maar kreeg een software-update. Daardoor krijg je al enkele van de voordelen van het 5G-netwerk, maar nog geen 5G-netwerk pur sang. Dat is ook de reden waarom Proximus het netwerk zo snel kon uitrollen. Er moest gewoon een virtuele knop omgedraaid worden.

Er zijn wel al enkele plaatsen waar er een echt 5G-netwerk is, maar daarbij gaat het om privé-initiatieven of testsites van operatoren. Zo kan je het netwerk al gebruiken op de luchthaven van Zaventem. 

Daarvoor is het waarschijnlijk wachten tot dit najaar, maar het kan ook december of volgend jaar worden. Deze zomer worden er tijdelijke licenties toegekend, de echte licenties volgen later. We lopen daarmee achter op onze buurlanden - negen maanden tot een jaar - en dat is geen goede zaak. Zo is de haven van Rotterdam al bezig met het systeem voor het tracen van containers, wat de haven sneller doet draaien. De haven van Antwerpen loopt zo een achterstand op.

De belangrijkste reden is dat ons 4G-netwerk in de komende jaren verzadigd zal raken. De komende drie jaar zullen er naar schatting drie miljard toestellen bijkomen, die verbonden zullen worden met een mobiel netwerk, en het 4G-netwerk kan dat niet aan. Daarom moeten we overschakelen op 5G.

Maar er is ook een hele reeks toepassingen die mogelijk wordt. Een zelfrijdende wagen die plots moet remmen voor een obstakel, zal bij 5G sneller stilstaan dan bij 4G. Dat kan ongevallen vermijden en levens redden. Andere toepassingen zijn videogames zonder console (die je kan spelen in de cloud) en het sneller downloaden van films en muziek. Nog verder in de toekomst kan het bijvoorbeeld zelfrijdende ziekenwagens mogelijk maken. Dokters zouden dan al tijdens het transport naar het ziekenhuis operaties kunnen uitvoeren dankzij het feit dat er geen vertraging op het systeem zit. Dat laatste is wel (verre)toekomstmuziek. 

Volgens dr. Maurits De Ridder van de vakgroep Maatschappelijk Gezondheidskunde aan de Universiteit Gent zit de 5G die in ons land wordt uitgerold op dezelfde frequentie als het 3G- en 4G-netwerk. Onderzoek naar 2G-, 3G- en 4G-netwerken toonde al aan dat die niet schadelijk zijn voor de mens. Wie volgens De Ridder kan aantonen dat die netwerken wél schadelijk zijn, wordt meteen wereldberoemd. Veel wetenschappers zijn op zoek naar schadelijke effecten, maar het effect van straling blijkt tot nu toe niet zo groot te zijn. Integendeel zelfs. Onderzoek naar het verband tussen straling van smartphones en hersentumoren toonden eerder een kleiner aantal kankergevallen dan een groter aantal aan. 

Daar moet wel een kanttekening bij geplaatst worden. Zelfs de oudste netwerken bestaan nog maar 26 jaar, wat niet lang is. Wetenschappers raadden in het verleden vaak uit voorzorg aan om de smartphone niet naast je bed te leggen of met een oortje te bellen als je elke dag uren aan de lijn hangt. Puur uit voorzichtigheid. Datzelfde gaat ook op voor 5G. Je hoeft je geen zorgen te maken, maar voorzichtigheid kan nooit kwaad.

Jazeker, zo kan er een technologie worden toegevoegd met millimeterwaves. Die wordt bijvoorbeeld ook gebruikt door scanners op de luchthaven. Volgens de wetenschap is daar nog meer onderzoek naar nodig, omdat het om een nieuwe technologie gaat waarvan de gevolgen voor de mens nog niet duidelijk zijn. Vermoedelijk zal ook daar echter niets verontrustends gevonden worden, want hoe hoger de frequenties die worden gebruikt zijn, hoe minder diep ze in het menselijk lichaam door kunnen dringen.

Betrouwbaar, want onze overheid baseert zich op de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO). Die speurt het veld af naar studies en laat die onderzoeken door een panel van wetenschappers. Alleen studies die voldoen aan strikte criteria worden weerhouden. Studies die niet voldoen, vallen af. En dat is het geval voor veel studies die worden aangehaald door critici en tegenstanders op sociale media. Die studies gebruiken bijvoorbeeld twijfelachtige onderzoeksmethodes. Of de resultaten wijken plots af als ze overgedaan worden. Het argument dat de WHO niet onafhankelijk is en alleen studies selecteert die 5G in een goed daglicht zetten, gaat niet op.

Daar schort doorgaans wat aan, zo blijkt uit factchecks. Zoals de theorie dat het coronavirus veroorzaakt zou zijn door 5G. Dat klopt niet, want het virus komt ook voor op plaatsen waar geen 5G is. Radiogolven en virussen hebben niets met elkaar te maken. Wuhan was overigens niet de eerste stad waar 5G werd uitgerold. 

Hetzelfde met het hardnekkige verhaal van de honderden dode vogels die gevonden werden rond een gsm-mast in Den Haag. Onderzoek toonde aan dat het niet om een 5G-mast ging.

Veel verschillende soorten, ook kritische en verstandige mensen die zich terecht vragen stellen en willen weten of 5G wel echt veilig is. De constante is een onderliggende ongerustheid over de nieuwe technologie. Die onrust was er ook bij de lancering van 3G en 4G of zelfs de microgolfoven. Vaak is de communicatie van de overheid en de telecombedrijven niet toereikend, waardoor mensen zich vragen stellen en gaan zoeken naar info. Ze komen dan vaak echter terecht in groepen waar ze niet de juiste antwoorden krijgen. 

Lees ook: Onze reporters duiken onder in anti-5G-beweging in ons land: al 18.000 Vlamingen actief bij protest (+)