Unieke beelden uit 1923 opgedoken van piepjonge Leopold III bovenop piramide van Cheops in Egypte

Bij onderzoek naar het werk van de Belgische egyptoloog Jean Capart zijn unieke beelden van koning Leopold III uit 1923 opnieuw boven water gekomen. Daarop zien we hoe Leopold – toen nog kroonprins en 22 jaar oud – de piramide van Cheops in Egypte beklimt. Bovenop de top was er zelfs tijd voor een kopje thee. Leopold III is de grootvader van de huidige koning Filip.  Hij was destijds samen met zijn moeder koningin Elisabeth naar Egypte gereisd om de pas ontdekte grafkamers van farao Toetanchamon te bezoeken.

Een filmpje waarin we Leopold III eens van een heel andere kant zien dan we gewoon zijn: als jongeman die in Egypte een piramide beklimt. Hoe kwam dat, en hoe zijn de beelden plots weer opgedoken? 

In 1922 was in Egypte een fabelachtige ontdekking gedaan: de Britse oudheidkundige Howard Carter had na een eindeloze zoektocht het graf van farao Toetanchamon ontdekt. Samen met zijn sponsor graaf Carnarvon had hij al twee grafkamers geopend, maar er was nog een derde en die kon wellicht grote schatten bevatten.

Koningin Elisabeth in de derde grafkamer van Toetanchamon, 18  februari 1923.

De Belgische koningin Elisabeth - de echtgenote van koning Albert I - was in alle staten. Ze was helemaal bezeten van alles wat met het oude Egypte te maken had, en ze wilde er uit alle macht bij zijn op het moment dat de derde grafkamer officieel geopend zou worden, op 17 februari 1923. (Uiteindelijk zou ze die pas een dag later bezoeken.) 

Haar oudste zoon Leopold, 22 jaar, mocht mee. En koningin Elisabeth had ook de beroemde Belgische egyptoloog Jean Capart mee uitgenodigd, die maar wat blij was dat hij erbij mocht zijn. Zoals we nu weten: die derde kamer bevatte inderdaad een onwaarschijnlijke schat aan kunstvoorwerpen, meubels, sarcofagen, goudmaskers en mummies, die de wereld met verstomming zou slaan. (Een tentoonstelling in Luik hierover - zie hiernaast - is opnieuw geopend: bezoek kan na reservatie, en met mondmasker.)

Koningin Elisabeth en Jean Capart verlaten de grafkamer van Toetanchamon, 18 februari 1923.

Het was tijdens deze reis dat de kroonprins ook een bezoek bracht aan de drie beroemde piramides van Gizeh. Hij besloot om naar de top van de piramide van Cheops te klimmen. Dat een koninklijke prins dat zou doen was een kleine sensatie, en dus ging een kleine cameraploeg van de Italiaanse cineast Tullio Chiarini hem vooraf. 

Die filmde hoe de prins – netjes in kostuum en met een hoed op – de piramide beklom. Helemaal op de top genoot de prins samen met egyptoloog Jean Capart van het uitzicht op de vallei en de andere piramides, onder het genot van een kopje thee dat de Egyptenaren daarboven voor hen gezet hadden. 

Lees verder onder de afbeelding:

Historicus Jean-Michel Bruffaerts is coördinator van het project Capart, en was dus op zoek naar alles wat hij maar kon vinden over de Belgische egyptoloog voor het EOS-project "Pyramids & Progress. Belgian expansionism and the making of Egyptology, 1830-1952". Hij wist ook dat Jean Capart naar Egypte was gereisd met de koningin en de prins. 

Hij vroeg aan het Brusselse filmarchief Cinematek of er ook bewegende beelden van de reis bestonden, en dat bleek warempel zo te zijn. Bij het Koninklijk Belgisch Filmarchief wisten ze onmiddellijk twee filmpjes op te duikelen die ook al eerder het daglicht zagen. Het eerste over de beklimming van de piramide met de unieke beelden van prins Leopold, het tweede over het verblijf van de koningin in Cairo. Het oorspronkelijke filmpje met prins Leopold, dat in 1991 gerestaureerd werd, ziet u hieronder:

Videospeler inladen...

Ondanks het prachtige uitzicht over het plateau van Gizeh is het overigens ten stelligste af te raden om Leopolds beklimming over te doen. De Egyptische overheid doet er al jaren alles aan om de piramides te beschermen en treedt erg hard op.

In 2019 werden de bestaande verboden zelfs aangescherpt met nieuwe regels. Die moeten verhinderen dat waaghalzen zonder een officiële toelating de Egyptische monumenten voortaan nog beklimmen. Overtreders riskeren sindsdien een maand opsluiting en/of een boete tussen 586,40 en 5864 euro.

Bekijk hieronder de reportage uit "Het Journaal" over de beelden met Leopold III:

Videospeler inladen...

Meest gelezen