De beurs van Teheran is in waarde verdubbeld sinds de Islamitische Republiek eind maart de verspreiding van het coronavirus probeerde af te remmen door een algemene lockdown aan te kondigen. Vergeleken met twee jaar geleden is de totale waarde van de beurs in lokale munt zelfs met een factor tien toegenomen. Maar ook in euro berekend blijft de Tedpix (Tehran Dividend and Price Index) met een toename van 300 procent op drie jaar tijd ’s werelds meest performante beurs. Toch heeft dit alles weinig te maken met economische topprestaties van de beursgenoteerde bedrijven.
De Iraanse economie ligt nu al jaren in de lappenmand. Amerikaanse sancties hebben het land van de rest van de wereld afgesneden. De olie-export is met 80 procent gedaald. Het land zag zijn bbp in 2019 met 9 procent dalen en meer dan 1 op 10 Iraniërs zit zonder werk. De Covid-19 crisis zorgde voor de rest. Een reden voor het beurssucces moet dus elders worden gezocht
De beurs, niets anders dan de beurs
Het feit dat Iraniërs hun geld nergens anders kunnen stallen is zonder meer de belangrijkste reden. De inflatie in het land bedroeg in maart meer dan 34 procent, wat de waarde van de lokale rial elke dag wat meer doet dalen. Spaarboekjes zijn dan geen optie. Dollars of euro’s kopen is door de overheid zo goed als onmogelijk gemaakt. De meeste Iraniërs hebben evenmin toegang tot buitenlandse aandelenbeurzen. Blijven over: vastgoed, gronden en auto’s, maar ook die lijden onder de galopperende inflatie.
Dat jaagt vele Iraniërs naar de beurs. In april gaf de overheid toelating om aandelen in staatsbedrijven te beginnen verhandelen. Die waren twee jaar geleden aan de armen cadeau gedaan. Werd er toen nog gemiddeld 100 miljoen dollar per dag verhandeld dan is dat ondertussen gestegen tot 400 miljoen dollar per dag. De overheid moedigt het beursenthousiasme aan omdat het de bevolking wat hoop biedt in anderszins donkere dagen. President Hassan Rouhani denkt zelfs dat het succes van de beurs van Teheran ‘onze vijanden nerveus maakt’.
De overheid richtte recent ook een investeringsfonds op waarin staatsparticipaties in banken en financiële instellingen werden ondergebracht. Plannen bestaan om dat ook te doen voor participaties in de mijn-, staal- en petrochemische sector.
Er dreigen ongelukken
Ondertussen hebben al 8 miljoen Iraniërs zich geregistreerd op het TSE (Tehran Stock Exchange)-webportaal, waar ze in aandelen kunnen handelen. Maar ervaren investeerders denken dat de beursbubbel snel wordt doorprikt en verkopen hun aandelen. Het lokale nieuwportaal Alef noemde de Tedpix recent nog ‘de achilleshiel’ van de Iraanse economie. Indien de overheid de artificiële groei niet onder controle houdt, dreigen ongelukken.
