Het nationaal bestuur van de Christelijke Onderwijscentrale (COC) komt vanmiddag samen voor een spoedzitting naar aanleiding van de aangekondigde verdere versoepelingen in het onderwijs. 'Niemand begrijpt nog wat er allemaal aan het gebeuren is', zegt secretaris-generaal Koen Van Kerkhoven.

'De beslissingen veranderen met de dag', zegt Van Kerkhoven. Hij zegt zich grote zorgen te maken om de veiligheid op de scholen. 'Het lijkt erop dat die opzijgezet wordt.' Van Kerkhoven verwijst onder meer naar de beslissing dat leerlingen in het secundair onderwijs niet langer verplicht zullen zijn om een mondmasker te dragen. Hat zal enkel aanbevolen worden.

Een spoedzitting van het bestuur is heel uitzonderlijk, zegt Van Kerkhoven nog. Op de vraag of dat ook zal leiden tot uitzonderlijke beslissingen (bijvoorbeeld een oproep tot staking? ), wil hij nog niet ingaan.

Ook de liberale vakbond VSOA liet zich eerder op de dag negatief uit, vooral over het opheffen van de afstandsmaatregel (van minimaal vier vierkante meter per leerling) in het lager onderwijs. 'Dit gaat diametraal in tegen de eerdere algemene veiligheidsvoorschriften van de virologen', klinkt het. De VSOA concludeert dat de prioriteit - de veiligheid van leerlingen en leerkrachten - blijkbaar niet meer zo belangrijk is.

Idem bij de socialistische bond. Ook die begrijpt niet dat de zo belangrijke afstandsregel vier dagen later plots niet meer zo belangrijk is. Volgens de vakbond zijn er geen redenen om die eerder afgesproken maatregel opnieuw los te laten. 'Covid-19 stopt blijkbaar aan de poort van het basisonderwijs. De haalbaarheid heeft het gehaald van de veiligheid van leerlingen en personeel en dat kunnen de meeste mensen met gezond verstand niet begrijpen.'

Hoe zit het dan met die afstandsregels?

In het secundair blijft de norm dat elke leerling vier vierkante meter moet krijgen. In het basisonderwijs geldt die norm niet meer sinds gisteren - terwijl diezelfde regel een weekje geleden nog erg belangrijk was. Maar, zei minister Weyts gisteren, 'intussen zijn de wetenschappelijke inzichten geëvolueerd'.

Erika Vlieghe (voorzitter van de GEES, de experten die ons uit de lockdown leiden) legt uit: ‘Ik was geschrokken door de communicatie van de minister op maandag’, zegt ze (Weyts pleitte toen voor een versoepeling van de afstandsregels, red). Maar het is niet zo dat de experten op vier dagen tijd een bocht hebben genomen, of dat minister Weyts het mes op de keel van de experten hield, benadrukt Vlieghe. ‘De zaak is veel complexer. We hebben zorgvuldig alle partijen gehoord.’

Vrijdag, de vergadering met de Vlaamse onderwijswereld, was voor de expertengroep GEES slechts het eerste van vele gesprekken – zo is er ook met de andere gewesten en belangengroepen samengezeten. ‘De kinderartsen bijvoorbeeld leverden een nuttige input’, aldus Vlieghe. ‘Ze zijn een zwevende partij, maar ze ondersteunden de stelling dat de afstandsregel niet langer noodzakelijk is.’

‘Door de vele input zijn de geesten gerijpt, en hebben we woensdag ons advies gegeven.’ Weyts liet door zijn communicatie uitschijnen dat de GEES vrijdag al een definitieve beslissing had genomen, maar dat was niet zo. ‘Na de vele inzichten – ook uit de cijfers uit Denemarken – is beslist om vooral in te zetten op het contact met volwassenen. Dat is het belangrijkste’, aldus Vlieghe. De GEES-voorzitter benadrukt dat social distancing tussen kinderen en volwassenen en volwassenen onderling belangrijk blijft.

Het was altijd de absolute prioriteit om kinderen veilig naar school krijgen. ‘Dat is een zeer zorgvuldige beslissing geworden’, benadrukt Vlieghe. De voorzitter van de GEES ging de voorbije weken ook bewust niet in op de vier vierkante meter regel. Daar werd volgens haar de voorbije dagen te veel op gefocust. 'Dat blijft de vertaling van de anderhalve meter afstand. Voor kinderen mogen we daar iets meer relax mee omgaan, zeker als die regel enorm blokkerend werkt voor de heropstart van het onderwijs. Het cijfer van vier vierkante meter is een administratieve vondst’, besluit ze.

Hoe zit het met de mondmaskers?

Gisteren werd beslist dat het secundair onderwijs, in lijn met het advies van het Vlaamse onderwijsveld, breder kan starten op 2 juni. Het tweede en het vierde middelbaar kunnen twee dagen per week naar school komen. Het eerste, derde en vijfde middelbaar zullen in juni minstens een dag verwelkomd worden.

Maar hoe zit het met de mondmaskers? Het Overlegcomité paste gisterenavond laat de richtlijn voor het secundair onderwijs aan. Mondmaskers zullen niet langer verplicht zijn voor leerlingen en leerkrachten in het secundair onderwijs, schreef De Standaard vanmorgen. Ze blijven wél sterk aanbevolen.

De versoepeling werd woensdagavond gecommuniceerd door premier Sophie Wilmès (MR) na afloop van het Overlegcomité, waar de federale regering, de gewest­regeringen en de exit-experts aanwezig zijn. In het persbericht stond: ‘Leerlingen en personeel wordt sterk aangeraden een masker te dragen’. Vlaams minister van Onderwijs Ben Weyts (N-VA) bevestigde dit na afloop. ‘In het secundair onderwijs wordt naast personeelsleden ook leerlingen sterk aanbevolen om een mondmasker te dragen.’

Na afloop van het overleg werd heel snel een Schooldirect uitgestuurd - de nieuwsbrief van Klasse met officiële richtlijnen. De druk is namelijk groot om snel en duidelijk te communiceren. In die richtlijnen staat echter vermeld: ‘Zowel personeelsleden als leerlingen dragen verplicht een mondmasker.’ Directies, leerkrachten en leerlingen stelden zich daarom terecht de vraag wat nu klopt.

'De versoepeling over de mondmaskers in het secundair onderwijs kwam er pas op het laatste nippertje. Het was een totaal nieuw element, dat de nieuwsbrief niet meer gehaald heeft', reageert het kabinet-Weyts. 'Wij vonden het belangrijk om zo snel mogelijk te communiceren naar alle scholen. Daarbij is dit element door de mazen van het net geglipt.'

'We passen de communicatie aan. Mondmaskers blijven sterk aanbevolen, maar het Overlegcomité heeft de verplichting losgelaten', benadrukt Michaël Devoldere, de woordvoerder van Ben Weyts.

Maar hoe moet u dat precies doen, zo'n mondmasker dragen? Viroloog Marc Van Ranst geeft in onderstaande video het antwoord.