Crush the curve: deze landen hebben Covid-19 bedwongen

Montenegro

De premier van Montenegro heeft op 25 mei zijn land coronavrij verklaard. Het Balkanland met 640.000 inwoners aan de Adriatische Zee heeft al meer dan twintig dagen geen nieuwe besmettingen met het coronavirus meer gekend.

In totaal heeft Montenegro 324 bevestigde gevallen en negen doden geteld. Begin maart al deed Montenegro, dat sterk afhankelijk is van het toerisme langs de Adriatische kust, alle grenzen, luchthavens en zeehavens op slot. Daarnaast werden scholen gesloten en openbare bijeenkomsten verboden.

Om de verspreiding van het virus tegen te gaan, maakten de autoriteiten eveneens lijsten openbaar met daarop de namen en adressen van mensen in zelfisolatie - wat kritiek uitlokte van mensenrechtenorganisaties. Sommige gemeenten waar een uitbraak werd vastgesteld, moesten wekenlang in volledige lockdown. Die snelle en kordate aanpak heeft duidelijk geloond.

De beperkingen zijn sinds 30 maart geleidelijk versoepeld. Montenegro zal haar grenzen openen voor toeristen uit landen die relatief weinig besmettingen tellen zoals Kroatië, Albanië, Slovenië, Duitsland en Griekenland.

“De strijd tegen het virus hebben we gewonnen en Montenegro wordt nu het eerste coronavrije land in Europa”, zei premier Dusko Markovic trots. Tijdens de aankondiging zette hij symbolisch zijn mondmasker af.

Slovenië

Slovenië heeft op 15 mei de corona-epidemie voor beëindigd verklaard op haar grondgebied. “Heden heeft Slovenië de beste klinische situatie in Europa, wat ons toelaat om te stellen dat het virus is overwonnen”, zei premier Janez Jansa.

Met 1.471 besmettingen en 108 doden is het kleine land met 2 miljoen inwoners relatief gespaard gebleven. De afgelopen week werd slechts bij drie mensen een besmetting vastgesteld. Het zijn uitstekende statistieken wetende dat het land ook aan het zwaar getroffen Italië grenst.

Slovenië wordt internationaal geprezen voor de doeltreffende aanpak. Publieke bijeenkomsten van meer dan 500 mensen werden al op 7 maart verboden. Op 9 maart werd de grens met Italië gesloten (behalve voor vrachtverkeer) en een dag later werden alle inkomende vluchten uit Italië, Zuid-Korea, Iran en China gebannen. De regering riep op 12 maart de noodtoestand uit wegens het virus. Wat volgde, was het stilleggen van het openbaar vervoer, de sluiting van scholen, cafés en restaurants.

Door het uitstekende crisismanagement heeft de regering heel wat maatregelen ondertussen kunnen opheffen. De regel van 1,5 meter afstand houden, blijft gelden en mondmaskers blijven verplicht in kantoren en op het openbaar vervoer. Ook samenscholingen blijven verboden. Vanaf 31 mei gaan de grenzen voor mensen uit andere landen van de Europese Unie weer open. Restaurants, cafés en hotels ontvangen weer gasten.

IJsland

Op 27 mei noteerde IJsland een nieuwe besmetting, maar daarvoor had het eiland drie dagen lang geen nieuwe gevallen van het gevreesde virus meer vastgesteld. De afgelopen veertien dagen telde het eiland maar drie nieuwe besmettingen. Tien van de 1.805 mensen die in IJsland het virus hebben opgelopen, zijn overleden.

Dit goede rapport is te danken aan het snelle ingrijpen van de IJslandse autoriteiten. Toen de eerste besmette skiërs uit Oostenrijk in februari terugkwamen, heeft men onmiddellijk de noodklok geluid en de Oostenrijkse overheid verwittigd. Dat het Oostenrijkse skioord Ischgl op haar beurt laat in actie is geschoten, valt te betreuren. Maar IJsland kan in elk geval niets worden verweten. De eerste besmetting op het eiland in de Atlantische Oceaan werd op 28 februari vastgesteld en meteen kondigde de regering de alarmfase af. Het doeltreffende beleid focuste op een snelle opsporing, contacttracing en social distancing.

Wie de quarantainemaatregelen zou schenden, riskeerde tot drie maanden celstraf. De bevolking volgde de maatregelen gedisciplineerd op. Op 13 maart gingen universiteiten en middelbare scholen dicht, maar kleuter- en basisscholen bleven open. Begin april werd een tracing-app gelanceerd. Circa 40 procent van de ruim 364.000 IJslanders heeft ondertussen al zo’n app.

IJsland wil toeristen straks een coronatest aanbieden als ze aankomen. Wie het aanbod afslaat, moet twee weken in quarantaine. Dat staat in een plan van de regering dat beoogt uiterlijk 15 juni de grenzen weer te openen. Bezoekers van het eiland moeten ook een tracing-app laden.

Kroatië

In Kroatië (4,3 miljoen inwoners) zijn de voorbije drie dagen geen nieuwe besmettingen met het coronavirus geregistreerd. Het is de eerste keer sinds 9 maart dat in het land dagenlang geen nieuwe infecties opdoken.

Kroatië noteerde zijn eerste besmetting op 25 februari. Het aantal steeg tot 2.244 gevallen en 101 mensen overleden aan de longziekte. 

Volgens de universiteit van Oxford heeft Kroatië de strengste beperkingen en maatregelen afgekondigd in verhouding tot het relatief lage aantal geïnfecteerden. De snelle reactie van de regering in combinatie met de vroege opsporing van besmette personen, uitgebreide berichtgeving in de media en een goede samenwerking met de burgers hebben geleid tot een succesvolle beheersing van het coronavirus in Kroatië.

Het land maakt zich dan ook op om deze zomer toeristen te ontvangen en profileert zich als een coronavrije bestemming. Uiterlijk begin juni gaan de grenzen open voor bezoekers uit de Schengenzone.

Griekenland

Griekenland (10,8 miljoen inwoners) meldde 21 gevallen de afgelopen drie dagen en is goed op weg om nagenoeg coronavrij te worden. In totaal had het land 2.903 gevallen en 173 doden. Griekenland heeft de epidemie tijdens het hele verloop goed onder controle kunnen houden.

Op 26 februari werd de eerste besmetting vastgesteld en vervolgens hebben de autoriteiten adequaat gereageerd. Alle carnavalsfestiviteiten werden prompt geschrapt. Begin maart al gingen alle scholen dicht en mochten er geen culturele evenementen meer doorgaan. De sluiting van cafés, restaurants en shoppingcentra volgde op 13 maart. De bevolking werd aangemaand om binnen te blijven.

De maatregelen die in Griekenland zijn getroffen, behoren tot de meest proactieve en strengste in Europa en de aanpak heeft veel lof gekregen omdat ze de verspreiding van de ziekte heeft vertraagd en de dodentol beperkt. Na een lockdown van 42 dagen is de regering sinds 4 mei de maatregelen beginnen te versoepelen. Griekenland wil het toeristische seizoen op 1 juli van start laten gaan. 

Monaco, Liechtenstein, Andorra en San Marino

We kunnen stellen dat het coronavirus in de Europese dwergstaten onder controle is. Andorra (77.500 inwoners) telde met 763 besmettingen de meeste gevallen vergeleken met de andere dwergstaten, maar het grenst natuurlijk ook aan het zwaar getroffen Spanje. Er vielen tot nu toe 51 doden. Het prinsdom noteerde slechts 1 besmetting de afgelopen week. 

San Marino (33.000 inwoners) telde 667 gevallen en 42 doden. In verhouding tot het bevolkingsaantal had San Marino het meeste aantal gevallen per capita en ook het aantal doden was relatief hoog, maar de enclave wordt natuurlijk volledig omringd door Italië waar de corona-uitbraak in Europa begon. De afgelopen week werden er 11 besmettingen geregistreerd en lijkt de dwergstaat op de goede weg.

In Monaco (38.000 inwoners) waren er tot nu toe in totaal 98 gevallen en 4 doden, en maar 1 besmetting in een week tijd. Liechtenstein (38.500 inwoners) telde 82 geregistreerde besmettingen en slechts 1 dode. De laatste besmetting dateert al van 26 april.

In de stadstaten werden de gebruikelijke coronamaatregelen genomen, maar dat gaat eenvoudiger dan in een groter land met een meer complexe structuur.

Malta

Malta (493.000 inwoners) heeft het er ook goed vanaf gebracht met in totaal 612 besmettingen en 7 doden door het coronavirus. Op 27 mei was er één besmetting, op 26 mei helemaal geen en op 24 en 25 mei ging het telkens om amper 2 gevallen. Het eiland in de Middellandse Zee is dus ook nagenoeg coronavrij.

De WHO heeft de respons van de Maltese regering op de pandemie geprezen. Vanaf 24 februari al werd de temperatuur van reizigers op de luchthaven en in de zeehavens gemeten. Ouderen en mensen met chronische aandoeningen moesten zichzelf isoleren. Mensen die het land binnenkwamen, moesten sinds half maart verplicht in quarantaine. De besmettingsgraad ging op het eiland pijlsnel naar beneden. Op 1 mei begon de regering de quarantainemaatregelen te versoepelen. De autoriteiten bekijken nu hoe het toerisme opnieuw in goede banen kan worden geleid.

Cyprus

Cyprus (1,2 miljoen inwoners) heeft de coronacrisis goed onder onder controle gekregen. Met 939 besmettingen en slechts 17 doden kan het eiland gunstige statistieken voorleggen. 27 mei was de eerste dag zonder besmettingen sinds 20 maart. Op 25 en 26 mei registreerde het eiland telkens amper twee besmettingen. Het zit er dus dik in dat de populaire bestemming op korte termijn helemaal coronavrij wordt.

Cyprus opent vanaf 9 juni geleidelijk haar grenzen. Vanaf 20 juni zullen reizigers uit 19 - hoofdzakelijk Europese - landen zonder quarantaineplicht naar het eiland kunnen vliegen. Vluchten uit ons land mogen voorlopig nog niet landen. België staat nog niet op de lijst en het is niet bekend wanneer ook vanuit ons land weer naar het eiland gevlogen mag worden.

De 19 landen werden onderverdeeld in twee categorieën. Inwoners van de landen uit categorie A hoeven voor hun vertrek geen negatieve coronatest voor te kunnen leggen. Het gaat om Duitsland, Oostenrijk, Malta, Griekenland, Israël, Bulgarije, Finland, Slovakije, Slovenië, Litouwen, Noorwegen, Denemarken en Hongarije.

Zwitserland, Tsjechië, Polen, Roemenië, Kroatië en Estland vallen onder categorie B. Vakantiegangers uit die landen moeten wel een negatieve test hebben ondergaan alvorens ze toegang krijgen tot het grondgebied.

De lijst zal regelmatig worden geüpdatet, afhankelijk van de evolutie van het coronavirus in de verschillende landen ter wereld. Cyprus zegt ook alle (hotel)kosten te dekken van toeristen die positief zouden testen tijdens de vakantie.

Luxemburg

Luxemburg (626.000 inwoners) heeft tot nu toe 4.001 besmettingen geregistreerd en 110 doden geteld.

Op 29 februari werd het eerste geval vastgesteld en dan ging het snel in stijgende lijn. Op 15 maart moesten restaurants en winkels (behalve voedingswinkels) sluiten. Het openbaar vervoer werd gevoelig teruggeschroefd.

Het coronavirus is er nu bijna overwonnen. Er waren in totaal negen positieve gevallen de afgelopen drie dagen.

Slovakije

Slovakije (5,5 miljoen inwoners) heeft tot nog toe 1.520 besmettingen geregistreerd en 28 doden geteld. Het land heeft de coronacrisis dus heel goed doorstaan. Het aantal besmettingen is sterk teruggevallen met amper 20 gevallen op een hele week tijd. Ter illustratie: op 25, 26 en 27 mei waren er telkens slechts twee gevallen.

Premier Peter Pellegrini nam destijds enkele van de strengste voorzorgsmaatregelen in Europa door internationale vluchten, trein- en busreizen en onnodige buitenlandse reizen te verbieden; het uitvoeren van grenscontroles en een verplichte 14-daagse quarantaine voor iedereen die terugkeert uit het buitenland, en het sluiten van alle scholen in het hele land.

Op 22 april begon de regering met het versoepelen van de lockdownmaatregelen. Slovakije, Tsjechië en Oostenrijk hopen om tegen midden juni een ‘mini-Schengenzone’ te kunnen creëren. Ook Duitsland, Polen en Hongarije zouden betrokken zijn bij de onderhandelingen. Bedoeling is dat er tussen die landen volledig vrij gereisd kan worden. Een precieze datum voor de heropening van de grenzen is nog niet bekendgemaakt.

Baltische Staten

De Baltische staten zijn niet zwaar getroffen door de pandemie en alles lijkt er onder controle. Ze hebben al in een vroeg stadium een lockdown en strenge maatregelen ingevoerd. Nu zijn de landen nagenoeg coronavrij.

Estland (1,2 miljoen) registreerde het meeste aantal besmettingen van de Baltische staten (1.851 besmettingen en 66 doden), maar alle indicatoren gaan in dalende lijn. Het land telde slechts één besmetting op 25 mei, 10 op 26 mei en 6 op 27 mei.

Letland (2 miljoen inwoners) heeft tot nog toe 1.061 besmettingen en telde 24 doden. Op 24 mei werd er één besmetting geregistreerd, op 25 mei twee en op 26 mei en 27 mei telkens vier. Het aantal nieuwe besmettingen is dus zeer laag.

Litouwen (2,8 miljoen inwoners) heeft 1.656 besmettingen en 68 doden geregistreerd. Op 27 mei waren er acht positieve gevallen, op 26 mei werden vier, de dag ervoor twee.

De drie landen hebben al een reisbubbel gevormd na de versoepeling van de lockdown. De drie staten hebben sinds 15 mei de grenzen opengesteld voor elkaar burgers. “We zijn het eens dat alle drie de Baltische staten de verspreiding van het coronavirus goed onder controle hebben en we vertrouwen op elkaars gezondheidssystemen”, meldde de Litouwse premier Saulius Skvernlis. Mensen die vanuit andere landen de regio binnenkomen, moeten zichzelf vooralsnog 14 dagen lang isoleren.

Nieuw-Zeeland

In Nieuw-Zeeland (4,5 miljoen inwoners) zijn voor de zesde dag op rij geen besmettingen met het coronavirus gerapporteerd. Er ligt niemand meer in het ziekenhuis met een besmetting en er zijn nog maar slechts 21 actieve gevallen bekend in het land. “Het virus is momenteel geëlimineerd”, meldde premier Jacinda Ardern.

In totaal hebben 1.504 mensen het coronavirus opgelopen in Nieuw-Zeeland, 21 mensen zijn aan Covid-19 gestorven. Hoe valt dat eilandsucces te verklaren? Natuurlijk speelt de aparte geografische structuur een belangrijke rol. Premier Ardern scoorde echter ook met haar rigoureuze aanpak; zo werden mogelijke Covid-19-patiënten al heel vroeg in het proces getest. Eind maart ging Nieuw-Zeeland in een strenge lockdown, nog voor er doden waren gevallen en er nog maar relatief weinig besmettingsgevallen bekend waren.

Taiwan

Taiwan (24 miljoen inwoners) heeft dankzij een doeltreffende en kordate aanpak de crisis snel onder controle gekregen met 441 besmettingen en slechts 7 doden. Het eiland ging de grenzen streng controleren zodra het coronavirus dreigde rond te waren.

Reizigers die arriveerden per vliegtuig werden op de luchthaven gecontroleerd met thermometers. Ze moesten een vragenlijst invullen en als ze ziek bleken te zijn, werden ze onmiddellijk in quarantaine geplaatst. Niet-inwoners van Taiwan waren overigens niet langer welkom en moesten rechtsomkeer maken. Door de strenge controles aan de grenzen en de snelle reactie gelden er verder niet veel extra maatregelen op het Aziatische eiland. De scholen zijn gewoon open.

De afgelopen vijf dagen zijn er geen nieuwe besmettingen meer geregistreerd. Het laatste positieve geval dateert van 22 mei.

Vietnam

Vietnam (96 miljoen inwoners) heeft in de coronacrisis een hele krachttoer geleverd met slechts 327 besmettingen en geen enkele dode. De afgelopen week werd er per dag helemaal geen of amper één besmetting geteld. Het Aziatische land is dus quasi coronavrij.

De succesvolle bestrijding in Vietnam valt te verklaren door de ervaring die het land heeft opgedaan tijdens de SARS-epidemie in 2003. Toen was Vietnam het eerste land dat de uitbraak wist te beheersen. En ook nu was de respons van de autoriteiten er eentje uit het boekje dankzij een goede voorbereiding, voldoende transparantie en doortastendheid waarbij het krakkemikkige optreden van sommige Europese landen verbleekt. 

Thailand

Thailand (69,5 miljoen inwoners) is met 3.065 besmettingen en 57 doden niet zwaar getroffen. De afgelopen week werden er in totaal 21 besmettingen genoteerd en lijkt het land nagenoeg coronavrij te gaan worden.

Maar toch liep niet alles gesmeerd. Zo was er een tekort aan medisch materiaal in de ziekenhuizen en werden er woekerprijzen gevraagd voor mondmaskers. Er was ook sprake van corruptie. De communicatie van de autoriteiten was bovendien erg warrig. 

Op 26 maart riepen de autoriteiten de noodtoestand uit en op 3 april werd een avondklok van kracht. De Thaise regering heeft ingezet op contacttracing om de epidemie onder controle te krijgen. 

Laos, Cambodja en Mongolië

In Laos (7 miljoen inwoners), Cambodja (16 miljoen inwoners) en Mongolië (3 miljoen inwoners) heeft de epidemie nooit echt voet aan de grond gekregen. Toch blijven de lokale overheden waakzaam.

Laos heeft slechts 19 besmettingen geregistreerd en geen enkele dode. De laatste besmetting dateert van 12 april. 

Een gelijkaardig verloop zien we in Cambodja met tot nog toe 124 besmettingen en nul doden. In de hele maand mei werden er slechts 2 besmettingen geregistreerd. 

Mongolië kende 161 besmettingen en eveneens geen enkel overlijden. De uitgestrektheid van het land en de lage bevolkingsdichtheid helpen om het virus onder de knoet te houden. Op 27 mei waren er 7 positieve gevallen na 4 dagen zonder een enkele besmetting.

Belize

Belize (383.000 inwoners) in Centraal-Amerika is voorlopig amper getroffen door de pandemie. Het land telt 18 besmettingen en er zijn twee mensen overleden aan het coronavirus. De laatste besmettingen dateren van 13 april.

De eerste besmetting werd geregistreerd op 23 maart. Op 25 maart volgde een tweede besmetting en riep premier Dean Barrow de noodtoestand uit in San Pedro, een stad op het zuidelijke deel van het eiland Ambergris Caye. Het gebied werd in lockdown geplaatst en het vliegverkeer kwam tot stilstand. Op 30 maart kondigden de autoriteiten de noodtoestand voor het hele land af. Sinds 4 mei worden de maatregelen weer geleidelijk versoepeld.

Suriname

Suriname (576.000 inwoners) heeft geen goed gezondheidssysteem ter beschikking en een grote uitbraak van het coronavirus zou dan ook catastrofaal kunnen zijn. Maar gelukkig is het land grotendeels gespaard gebleven met amper 12 besmettingen en één dode.

Uit voorzorg werd de grens met Guyana op 2 maart gesloten. Maar op 13 maart werd er dan toch een eerste besmetting gemeld van iemand die vanuit Nederland naar Suriname was gereisd. Daarop werden alle grenzen en luchthavens gesloten. Een gedeeltelijke lockdown en avondklok volgden op 28 maart.

Alle mensen die moesten worden opgenomen, hebben inmiddels het ziekenhuis verlaten. Op 3 mei werd Suriname officieel coronavrij verklaard.

Uruguay

Uruguay (3,5 miljoen inwoners) in Zuid-Amerika doet het relatief goed met slechts 803 besmettingen en 22 doden. Op 26 mei werden er slechts 2 besmettingen geregistreerd, maar op 27 mei waren er 14 nieuwe gevallen. Dus het land moet waakzaam blijven.

Op 13 maart werden de eerste vier besmettingen gemeld. Het ging telkens om ‘geïmporteerde gevallen’ uit Italië en Spanje. De uitbraak vond hoofdzakelijk plaats in hoofdstad Montevideo. Heel wat besmettingen konden gelinkt worden aan een bruiloft.

Op 18 maart werd de bevolking aangeraden om zo veel mogelijk thuis te blijven en ook van thuis uit te werken. Het luchtverkeer kwam tot stilstand en de grenzen gingen dicht. Het virus lijkt er nu onder controle.