Direct naar artikelinhoud
Buitenland

Militaire botsing tussen India en China dreigt in Himalaya

Een vrachtwagen van het Indiase leger steekt in 2018 de grens bij China over, nabij het betwiste gebied rond bergmeer Pangong Tso.Beeld AP

Op het dak van de wereld lopen de spanningen op. India en China ruziën over hun betwiste grens in de Himalaya en hebben duizenden soldaten naar het gebied gestuurd. Waarnemers waarschuwen voor escalatie.

De confrontatie in het afgelegen grensgebied in Ladakh begon enkele maanden geleden toen India een weg aanlegde naar een nieuw militair vliegveld, volgens India aan haar eigen kant van de bestandslijn, de zogeheten Line of Actual Control. China ziet die weg als een bedreiging, al heeft het zelf in het gebied de afgelopen jaren ook allerlei infrastructuur aangelegd, zoals de snelweg van Kashgar naar Lhasa in Tibet.

Begin deze maand kwam het na herhaaldelijke grensoverschrijdingen door Chinese soldaten tot schermutselingen tussen grenstroepen van de twee landen bij het bergmeer Pangong Tso. Daarbij vielen tientallen gewonden. Sindsdien hebben beide partijen militaire versterkingen en materieel naar het gebied gestuurd. Ook China’s bondgenoot Pakistan zou troepen naar de grensregio hebben gestuurd.

Het betwiste gebied, het dal van de rivier Galwan in de boeddhistische Indiase regio Ladakh, ligt strategisch tussen de drie kernmachten India, China en Pakistan in, en was ooit onderdeel van het oude prinsdom Kashmir. Dat gebied is sinds 1949 feitelijk verdeeld tussen India en Pakistan, maar door beide landen in zijn geheel opgeëist. Een deel van Ladakh (het Aksai Chin-plateau) werd in 1956 door China geannexeerd.

Het is niet de eerste keer dat India en China tegenover elkaar staan langs hun 3.500 kilometer lange gezamenlijke grens in de Himalaya, de hoogste bergketen ter wereld. Grote delen van die grens zijn sinds koloniale tijden nooit precies vastgesteld. China pikte niet alleen Aksai Chin in, maar eist ook de Indiase deelstaat Arunachal Pradesh op als deel van Tibet. In 1962 vochten India en China zelfs een bloedige grensoorlog uit.

Nepalees protest tegen India. Dat land zou onrechtmatig een weg op Nepalees grondgebied hebben aangelegd.Beeld EPA

Reden voor de huidige escalatie in de Himalaya lijkt te zijn dat de regio steeds meer van belang wordt door het Chinese Belt and Road Initiative, een infrastructureel project voor de aanleg van nieuwe handelsverbindingen tussen China en de rest van de wereld, waarvan ook landen als Pakistan, Myanmar en Sri Lanka deel uitmaken. India vreest een geopolitieke Chinese omsingeling en tracht daarom haar grenzen beter te beveiligen. China maakt zich op zijn beurt zorgen over de groeiende toenadering tussen India en de Verenigde Staten.

De Amerikaanse president Donald Trump twitterde woensdag dat hij wel wil bemiddelen in het conflict, iets waarop volgens analisten zeker China niet zit te wachten. Trump heeft een handelsconflict met China. Hij bood in januari ook al hulp aan bij de ruzie tussen India en Pakistan over de betwiste Indiase deelstaat Kashmir. Die werd door India van de hand gewezen omdat Delhi Kashmir als een binnenlandse aangelegenheid beschouwt.

Het Chinese ministerie van Buitenlandse Zaken liet via een woordvoerder weten dat de situatie in het grensgebied met India ‘in het algemeen stabiel en beheersbaar is’. En dat eventuele problemen in onderling overleg zullen worden opgelost. India heeft op de huidige escalatie nog niet officieel gereageerd. Wel heeft premier Narendra Modi de situatie met zijn hoogste veiligheidsadviseurs besproken.

Het is toch al onrustig in de Himalaya. Begin deze maand was er ook een incident tussen China en India bij de bergpas Naku La op de grens van de Indiase deelstaat Sikkim en de Chinese autonome regio Tibet, vrijwel gelijktijdig met de escalatie in Ladakh. Daarbij zouden tientallen gewonden zijn gevallen.

Ook India en Nepal liggen met elkaar overhoop. Aanleiding hier is de aanleg door India van een weg naar de grenspas Lipuh Lekh, een snelle route voor pelgrims naar de heilige berg Kailash en het meer Mansarovar in Tibet en tevens een potentiële handelsroute tussen India en China. Volgens Nepal loopt de weg over Nepalees grondgebied. Het beroept zich op een koloniaal verdrag uit 1816 met de Britse East India Company en legde dit onlangs vast op een officiële landkaart. Volgens India ligt de weg in zijn deelstaat Uttarakhand.

In 2017 hadden India en China ook al een militaire confrontatie in de Himalaya, op het Doklam-plateau nabij het drielandenpunt van India (Sikkim), China en Bhutan. Hier begon de ruzie toen het Chinese leger een weg aanlegde op Bhutanees gebied, vlakbij de Indiase grens. India beschouwde dat als een agressieve daad en stuurde een troepenmacht. Na een stand-off van 73 dagen trokken de Chinezen zich terug.

Een nomadische herder in het door India en China betwiste grensgebied in de Himalaya. Beeld AFP