De lockdown veroorzaakt groeiende ergernis: "Coronavirus bracht ons eerst samen, nu verdeelt het ons"

Is het de duur van de quarantaine? Is het de vaagheid van de maatregelen? Of is het de verminderde ernst nu de besmettingscijfers in dalende lijn zitten? Duidelijk is dat de naleving van de quarantainemaatregelen begint af te zwakken. Tegelijk groeit de discussie en de ergernis. Een deel van de bevolking zegt “foert”, een ander deel blijft nauwgezet alle adviezen opvolgen. Daartussen zit iedereen die een eigen invulling geeft aan het leven in lockdown.  Waar in het begin van de quarantaine nog een gevoel van samenhorigheid bestond, lijkt dat nu weggeëbd in een sfeer van wrevel en onderlinge irritatie.

Voor een socioloog als Walter Weyns van de Universiteit van Antwerpen is de lockdown een fascinerend gebeuren. “In het begin stonden we voor een gemeenschappelijke vijand. Die stond voor onze poort aan te kloppen. We werden collectief bedreigd en wisten dat er mensen getroffen zouden worden. Het ging om een gedeelde angst. In de beginfase heeft corona ons sterk verenigd rond een gemeenschappelijk thema. Ik heb nog nooit meegemaakt dat een thema zo lang op de agenda stond. Alleen dat al bracht ons samen.”

Maar al vrij snel kwamen er barsten in de solidariteit. “Omdat betrekkelijk snel doordrong dat het virus ons niet allemaal op dezelfde manier treft”, meent Weyns. “Er zijn verschillen tussen generaties, tussen beroepsactiviteiten, wie wel een tuin heeft en wie niet, wie kinderen heeft en wie geen kinderen heeft… Het virus treft mensen op zeer verschillende wijzen. Het coronavirus verdeelt.”

Beluister hier het gesprek met Walter Weyns of lees verder onder de audio:

Sommige mensen kunnen heel strikt zijn in het naleven van de quarantaineregels, andere gaan er losjes mee om. Walter Weyns: “Maar er is meer dan het verschil tussen de rekkelijken en de preciezen. Je kan een precieze zijn en andere met het vingertje wijzen. Tot je toch eens een keer soepel bent en van het zonnetje wil genieten, dan ben je plots een rekkelijke.  Er is niet één grote breuk. Vergeet het maar, de breuk is niet te trekken tussen alleen maar die twee groepen van uitersten”  

“Wat je tijdens de coronacrisis ziet gebeuren was al aanwezig”, concludeert Weyns.  “Plotseling wordt dit nu uitvergroot, versterkt en voor iedereen zichtbaar. De samenleving is vloeibaar geworden, hypergedifferentieerd, super geïndividualiseerd.  Het is nog het best te vergelijken met een gebarsten voorruit van een auto die breekt in allerlei stukjes.”

“Ieder past de regels op eigen manier toe”, aldus socioloog Weyns. “Maar er is nog meer aan de hand. De regels veranderden tijdens de lockdown regelmatig. Ze wijzigden of ze verzwakten en daardoor weten we het al helemaal niet meer. Plots zitten we met een erg zwak regelgevend kader. En dan wordt het moeilijk voor een geïndividualiseerde samenleving als de onze. We zijn mensen geworden die willen dat alles wat er gebeurt een gevolg is van de beslissingen die we zelf hebben genomen. Maar plots is het institutionele kader helemaal onduidelijk geworden en weten we niet meer goed waar we aan toe zijn, wat te doen.  Het verklaart waarom het leven in deze periode van quarantaine zo verwarrend is geworden.”