plusartikels
Minder dan vijf procent bloeddonoren heeft antilichamen covid-19
Het Rode Kruis geeft reststalen door aan Sciensano voor onderzoek op antistoffen. — © BELGA
Slechts 4,7 procent van de bloeddonoren heeft antilichamen tegen het coronavirus, blijkt uit reststalen van het Rode Kruis die Sciensano sinds eind maart onderzoekt. Het aantal is niet meer gestegen sinds de metingen eind april, wat betekent dat van groepsimmuniteit nog lang geen sprake is.
Het Rode Kruis bezorgt sinds 30 maart tweewekelijks reststalen van bloeddonaties aan Sciensano. Zij onderzoeken of bloeddonoren antistoffen hebben tegen het virus, om in te schatten in welke mate er groepsimmuniteit wordt opgebouwd tijdens het verloop van de epidemie bij de Belgische gezonde bevolking.
Uit analyse van de eerste vier staalreeksen, goed voor 3.284 stalen, blijkt dat midden mei slechts 4,7 procent van de donoren antistoffen tegen het coronavirus had en dat dit aantal dus niet meer is gestegen sinds de metingen midden april.
Volgens viroloog Steven Van Gucht toont dit aan dat de maatregelen goed gewerkt hebben om de verspreiding van virus te vertragen, maar het Rode Kruis wijst erop dat het ook betekent dat de verhoopte groepsimmuniteit nog lang niet bereikt is.
‘Dit ligt in lijn met gelijkaardig onderzoek uit het buitenland’, zegt dokter An Muylaert, directeur diagnostiek van Rode Kruis-Vlaanderen. ‘Het percentage ligt lager dan recent onderzoek bij gezondheidswerkers uit Belgische ziekenhuizen. Het is afwachten of deze trend zich voortzet en verder onderzoek zal moeten uitwijzen wat de reden hiervoor is.’
Dat onder bloeddonoren nog geen vijf procent immuun is voor covid-19 kan echter niet volledig worden doorgetrokken naar de rest van de populatie. Bloeddonoren zijn immers vaak gezonde mensen. Wie de voorbije weken ziek is geweest, zal minder snel geneigd zijn bloed te gaan geven.
Rode Kruis-Vlaanderen zal op regelmatige basis bloedstalen blijven aanleveren voor onderzoek, zodat de evolutie op lange termijn weergegeven kan worden en we een idee krijgen van de dynamiek van de epidemie.
Antistoffen zijn na ongeveer twee weken meetbaar in het bloed. De resultaten van midden mei geven dus een beeld van besmettingen die begin mei of vroeger hebben plaatsgevonden.
Antilichamen in uw bloed zijn geen belofte dat u veilig bent
Honderdduizenden Belgen hebben antilichamen tegen sars-CoV-2 in het bloed. Wat zijn ze daar nu mee?
Nog geen tien procent van gezondheidswerkers heeft antistoffen tegen sars-CoV-2
© Photo News
Begin mei had 8,4 procent van de gezondheidswerkers in Belgische ziekenhuizen antilichamen tegen sars-CoV-2. Of dat (veel) meer is dan bij de rest van de bevolking, is onduidelijk.
Tussen 6 en 10 mei zijn bij 785 verpleegkundigen, artsen en andere zorgwerkers bloedstalen afgenomen. Het ging zowel om personeel op covid-afdelingen als op niet-covid-afdelingen. Wie eerder al positief testte, kon ook meegenomen worden in het onderzoek.
De resultaten van het onderzoek van Sciensano en het Instituut voor Tropische Geneeskunde geven aan dat 8,7 procent antilichamen heeft. De infecties vonden minstens twee weken voor de bloedafname plaats. Het duurt twee weken na de besmetting voor je antistoffen in het bloed van een patiënt kan meten. Opvallend: 90 procent van wie antilichamen heeft, gaf in de studie aan minstens één symptoom van het nieuwe coronavirus te hebben opgemerkt.
Of meer mensen in de zorgsector antistoffen hebben opgebouwd, en dus besmet zijn geraakt, is moeilijk te zeggen op basis van deze studie. Sciensano zelf beweert van wel. De meest recente studie naar antistoffen bij de hele bevolking van Sciensano, in samenwerking met het Rode Kruis, zegt dat 4,7 procent van de bevolking antistoffen heeft. Het gaat om bloedafname van 11 tot 13 mei. Maar de bloedstalen in die studie komen van bloeddonoren, een gezonde populatie van ‘voorbeeldige burgers’. Volgens deze studie zou vier weken lang haast geen evolutie zijn in het aandeel burgers met antistoffen.
De Universiteit Antwerpen deed onder leiding van de professoren epidemiologie Heidi Theeten en Pierre Van Damme ook al tweemaal onderzoek naar antistoffen tegen het coronavirus bij de totale bevolking. Zij maken gebruik van bloedstalen die om allerlei redenen werden afgenomen bij een arts, zonder een specifieke link met een corona-infectie. Tussen eind maart en 20 april sprong het aandeel Belgen met antistoffen tegen sars-CoV-2 van 3 naar 6 procent, tijdens de lockdown dus. Deze studie suggereert dat ook tijdens de lockdown het aandeel bij de bevolking mét antilichamen verder zou gestegen zijn.
Rode Kruis doet oproep aan bloeddonoren: ‘Tekort dreigt tijdens verlengd weekend’
Het Rode Kruis-Vlaanderen heeft dringend bloed nodig. — © DVH
De bloedvoorraad van Rode Kruis-Vlaanderen dreigt onvoldoende te worden doordat de ziekenhuizen weer op volle toeren draaien. Daarom doet de organisatie een oproep naar donoren om zeker nog langs te komen voor het verlengde weekend. Doneren kan enkel op afspraak.
De bloedvoorraad van Rode Kruis-Vlaanderen staat zwaar onder druk. De ziekenhuizen draaien sinds een tijdje op volle toeren en hebben - door de inhaalbeweging die ze moeten doen - meer nood aan bloedproducten dan vóór de coronacrisis. Het verlengde pinksterweekend dat voor de deur staat kan er voor zorgen dat de bloedvoorraad volgende week zo laag komt te staan dat ziekenhuizen de gevraagde bloedproducten niet allemaal kunnen krijgen.
‘De opkomsten van onze donoren naar donorcentra om bloed te komen geven zijn op dit moment te laag om aan de vraag te kunnen voldoen’, zegt Ine Tassignon, woordvoerder van Rode Kruis-Vlaanderen. ‘Voor de coronacrisis mochten we dagelijks meer dan 400 donoren voor een bloedgift ontvangen, maar de afgelopen twee dagen waren dat er amper 200. Omdat bloed een heel kritisch product is, kan één slechte dag grote gevolgen hebben voor de bloedvoorraad. En dat is nu het geval.’
Pinksterweekend
Daar komt nog eens bij dat het verlengde pinksterweekend voor de deur staat. ‘Een extra dagje weekend betekent een dag minder waarop gedoneerd kan worden en dus meer bloed dat we in voorraad nodig hebben om alle patiënten in de ziekenhuizen van de nodige bloedproducten te kunnen voorzien. Daarom is het letterlijk van levensbelang dat we de voorraad omhoog krijgen zodanig dat we het pinksterweekend kunnen overbruggen.’
Wanneer de voorraad niet stabiel wordt, bestaat de kans dat Rode Kruis-Vlaanderen niet alle gevraagde bloedproducten aan ziekenhuizen kan leveren.
Door de coronacrisis zijn ook tal van inzamelingen in bedrijven geannuleerd, die normaal goed zijn voor twaalf procent van het totaal aantal bloeddonaties. Ook mobiele inzamelingen in scholen en woonzorgcentra gaan op dit moment niet door.
‘Vroeger was het niet nodig om een afspraak te maken voor je bloed kwam geven, maar sinds de aanwezigheid van het coronavirus in ons land en de voorzorgsmaatregelen die dit met zich meebrengt is dit een extra maatregel die van kracht is’, zegt Tassignon. ‘Op die manier kunnen we het aantal aanwezigen optimaal spreiden en kan de organisatie er ten allen tijde voor zorgen dat de social distancing tussen donoren en medewerkers gerespecteerd kan worden.’
Donoren zijn ook verplicht een mondmasker te dragen en worden gevraagd een eigen masker en eigen balpen mee te brengen. Een afspraak maken is verplicht en doe je via www.rodekruis.be/waargeven of 0800/777 00.
