Expert politiek geweld voorspelt nog erger: ‘Er zijn mensen aan het werk die op een burgeroorlog hopen’

Mia Bloom was de afgelopen jaren meestal bezig met conflicten in het Midden-Oosten en wat er daarvan doordringt tot bij ons in de vorm van moslimterreur. Maar de actualiteit in haar eigen Verenigde Staten dwingt haar nu om zich te buigen over andere vormen van politiek geweld en extremisme.

Op ‘Just Security’, een vakwebsite van de New York University School of Law, beschreef ze zaterdag hoe de protesten rond het overlijden van George Floyd geïnfiltreerd lijken te worden door extreem-rechts. Die stroming staat natuurlijk ver van zwarte actiegroepen zoals ‘Black Lives Matter’, maar ziet brood in de plotse onrust.

Hawaïhemden en battledress

Zo zijn er ook ter rechterzijde heel wat activisten met een hartsgrondige hekel aan de politie. Want veel meer dan bij ons is extreem-rechts in de VS een anti-overheidsfenomeen, dat geworteld zit in het streven naar de absolute vrijheid van het individu. Dat uit zich ook in de principiële ijver voor een ongebreideld wapenbezit.

“Er is al bewijs geleverd dat de zogenaamde Boogaloo zich mengen in de huidige protesten”, aldus Bloom. Boogaloo is een losjes georganiseerde beweging van misnoegden, die eerder samenklitten door hun radicalisme dan door een gedeelde ideologie. Maar het aandeel rechtsextremisten is wel groot en de meeste zijn ook wapenfanaten.

Ze vallen op doordat ze vaak hawaïhemdjes dragen in een wat vreemde combinatie met hun battledress. In het straatbeeld doken ze voor het eerst op bij een manifestatie voor het vrije wapenbezit die op 20 januari werd gehouden in Richmond, Virginia. En ondertussen zijn ze ook al vaak in beeld gekomen tijdens anti-lockdownbetogingen.

“Ideaal om moorden te plegen”

Zij werpen zich nu op als bondgenoten van ‘Black Lives Matter’ en huldigen de zwarte George Floyd samen met hun eigen martelaar. Dat is Duncan Lemp, een leider die in maart werd doodgeschoten toen de politie in zijn huis naar verboden wapens zocht. Maar tegelijk blijft de scheidingslijn heel vaag met wat Bloom “accelerationisten” noemt.

Dat zijn onversneden rechtsextremisten die zich mengen in de onrust om een heuse burgeroorlog te ontketenen. “Ze hopen dat te doen door de manifestanten geweld in de schoenen te schuiven en zo een hardere reactie van de ordediensten uit te lokken, maar ook door zelf geweld te plegen tegen zwarte actievoerders.”

Bewijzen van die infiltraties zijn te vinden op sociale media. Zo posten Boogaloo-aanhangers openlijk foto’s waarop ze met hun logo (dat een iglo afbeeldt) poseren tijdens de manifestaties. En op de berichtenkanalen van de accelerationisten staan oproepen in de zin van: “Rellen zijn een ideaal moment om moorden te plegen.”

“In het voordeel van Trump”

Bloom vreest dat de zucht naar escalatie — die er trouwens ook ter linkerzijde wel bestaat — voor langdurige onrust zal zorgen. “Er staat ons nog meer geweld te wachten de komende maanden”, voorspelt ze. “En de kans is groot dat Donald Trump daar zijn voordeel mee doet. Republikeinen hebben er baat bij dat de blanke vrees toeneemt.”

Ze gaat niet zo ver om te beweren dat Trump het vuur daarom oppookt. Maar als wij haar daar naar vragen, verwijst ze wel naar gelijkaardige rellen die de VS in 1968 hebben gekend. “Toen was er sprake van een doelgerichte escalatie door de ordediensten die moest helpen om de Republikein Richard Nixon verkozen te krijgen.”

En op onze vraag of het na de presidentsverkiezingen niet nog veel erger dreigt te worden, schetst ze een wel heel schrikwekkend beeld. “Als Trump verliest, dan staat er een zwaarbewapende extreem-rechtse beweging klaar om naar geweld te grijpen”, klinkt het. “Denk aan Waco, maar dan op een massieve schaal.”

Geweld uit linkerhoek

Met Waco doelt ze op de veldslag die de politie en het leger een kwarteeuw geleden in Texas uitvochten tegen een religieuze sekte. De ‘Branch Davidians’ werden verdacht van verboden wapenbezit en de poging om een huiszoeking te doen op hun domein, liep uit in een belegering die 51 dagen duurde en 86 mensenlevens kostte.

Die feiten zouden twee jaar later bovendien als motivatie dienen voor Timothy McVeigh en Terry Nichols — twee gewezen militairen die een diepe haat jegens de autoriteiten hadden ontwikkeld — om een bomaanslag te plegen tegen een overheidsgebouw in Oklahoma City. Daarbij kwamen 168 mensen om.

Of we dan maar moeten hopen dat Trump in november aan het langste eind zal trekken? Nee, want ook dan ziet Bloom de toekomst niet rooskleurig in. “Dan is de kans weer groot op geweld vanuit de linkerhoek”, zo zegt ze ons. “Iedere verkiezingsuitslag brengt dat risico nu met zich mee.”