Specialisten waarschuwen voor vals gevoel van veiligheid: ‘Covid-19 is nog steeds een killervirus’

Het aantal ziekenhuisopnames en besmettingen blijft dalen. De regels worden versoepeld. En in de geesten van de mensen is het coronavirus al lang niet meer zo gevaarlijk als op het hoogtepunt van de epidemie. In de wekelijkse bevraging van de UAntwerpen zeggen steeds meer mensen dat ze de afstandsregels wat meer los laten. Er wordt opnieuw vaker een hand gegeven en gekust.

Heeft de Italiaanse dokter Alberto Zangrillo, hoofd intensieve zorgen van het San Raffaele-ziekenhuis in Milaan, dan toch gelijk? Hij meldde met stellige overtuiging dat het virus “klinisch niet meer bestaat”. Dat zou moeten blijken uit stalen die de voorbije dagen werden afgenomen bij patiënten. Daar zaten minder viruspartikels in dan in stalen die in maart werden onderzocht.

Dokter Zangrillo kreeg meteen de hele wetenschappelijke wereld over zich heen, met de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) op kop. “Op het vlak van overdraagbaarheid en van kracht is er niets veranderd. Het Covid-19-virus is nog steeds een killervirus. Het lijkt alleen maar zwakker te zijn omdat we ons minder blootstellen aan het virus door alle maatregelen die genomen worden”, zei dokter Michael Ryan. Een Amerikaanse epidemioloog, dr. Seema Yasmin van Stanforfd University, noemde het onderzoek van Zangrillo “kletskoek”.

Terechte kritiek, vindt ook viroloog Marc Van Ranst (UZ Leuven). Virussen kunnen op termijn wel zwakker worden. Het heeft voor een virus immers geen zin om de gastheer ernstig ziek te maken of te doden, want dan is het op de lange duur ook met het virus zelf gedaan, maar dan spreken we over een termijn van jaren. “Men heeft vaak de indruk dat een virus in het begin of op het einde van een epidemie minder schade aanricht, omdat er dan minder patiënten zijn. Maar of je nu in het begin of het einde ziek wordt, je bent altijd even ziek als op de piek”, zegt Van Ranst.

De Italiaanse arts baseert zijn uitspraak niet op een virologisch onderzoek, maar op staalnames in zijn ziekenhuis. “Hij weet niet of er mutaties zijn die minder schade zouden aanrichten. Hij oordeelt enkel op wat hij ziet op zijn afdeling. Wij doen in ons labo voortdurend onderzoek en we kunnen niet zeggen dat het virus minder krachtig of minder besmettelijk zou zijn geworden. Er komen nog altijd ernstig zieke mensen in het ziekenhuis terecht. Het zijn er nu minder maar ze hebben nog steeds dezelfde symptomen ”, zegt Van Ranst.

Eén onderzoek is niet wetenschappelijk genoeg

Een Amerikaanse onderzoeker vergeleek de bewijsvoering van Zangrillo met een vergelijkende test van pizza’s: het is niet omdat een pizza uit de Pizza Hut lekker is dat alle pizza’s lekker zijn. Een onderzoek in één ziekenhuis is dus niet wetenschappelijk verantwoord om algemene conclusies te trekken.

Ook dokter Geert Meyfroidt, voorzitter van de Belgische vereniging Intensieve Geneeskunde, waarschuwt voor overdreven optimisme over de kracht van het virus. “Het einde van een epidemie bereik je als je minstens een maand lang geen nieuwe besmetting hebt gehad. En daar zijn we nog lang niet. Er komen nu geen nieuwe patiënten meer binnen op intensieve zorgen maar procentueel gezien zijn er nog steeds evenveel mensen die bij een besmetting ernstig ziek worden en even veel die minder ziek zijn. Als je besmet bent met het virus, draag je dezelfde gevolgen als twee maanden geleden. We hebben geen aanwijzing dat het anders zou zijn.”

Ook in eigen land tenslotte krijgt dokter Zangrillo de wind van voren. De voorzitter van de Nationale gezondheidsraad, Franco Locatelli, zei dat hij verrast en geschokt was door de uitspraken. “Je hoeft maar te kijken naar het aantal nieuwe besmettingen die er nog iedere dag bijkomen in Italië om te besluiten dat het virus nog steeds nadrukkelijk aanwezig is”.