Waarom wasgoed dat buiten gedroogd wordt zo heerlijk ruikt

Tegenwoordig zwieren we gemakkelijk onze gewassen kledij, handdoeken en lakens in de droogkast, maar alles ophangen op een waslijn of een rekje heeft ook zo z’n charmes. Wasgoed dat je buiten te drogen hangt, heeft achteraf een heel specifieke aangename geur. “Mij doet het denken aan thuis”, vertelt Silvia Pugliese van de Universiteit van Kopenhagen. 

Het Proust-effect - dat een bepaalde geur een zekere nostalgie aanwakkert - zullen veel mensen herkennen. Het zette Pugliese er in ieder geval toe aan om op onderzoek uit te gaan. Ze verzamelde enkele katoenen handdoeken en waste die drie keer in water. Achteraf hing ze de handdoeken te drogen: in het kantoor, op een balkon onder een plastic afdakje of in een plek in de zon. “Toegegeven, het was een grappig zicht voor de collega’s”, stelt Pugliese, “maar iedereen was wél geïnteresseerd in de resultaten.” 

Als de handdoeken droog waren, werden ze 15 uur lang in een zakje gestoken. Ondertussen werden de chemische reacties en verbindingen die vrijkwamen in de lucht onder de loep genomen. Dezelfde analyse werd trouwens gemaakt met een lege zak, een handdoek die niet gewassen was én de plekken waar de handdoeken gedroogd waren. 

Door alles te vergelijken, merkten Pugliese en haar collega’s dat er specifieke chemische stofjes vrijkwamen, wanneer de handdoeken in de zon hadden gehangen. Het gaat om zogenoemde aldehyden en ketonen: organische molecules die onze neus automatisch linkt aan planten en parfum. Na eventjes in de zon te hangen, kwam er penaal (de typische geur van kardemom), octanal (denk aan citroenachtige aroma’s) en nonanal (de geur van rozen) vrij. 

Hoe komt dat nu? Volgens de onderzoekster kan het te maken hebben met de ozon in de lucht, dat gewone chemische stoffen kan omvormen tot aldehyden en ketonen. Ook de zon an sich kan een rol spelen. De uitleg is nogal ingewikkeld, en staat neergepend in het wetenschappelijke tijdschrift Environmental Chemistry. Kort gezegd: bij ultraviolet licht gaan bepaalde molecules zich omvormen tot zogenoemde radicalen. Die radicalen gaan ook op zoek naar andere molecules, wat vaak leidt tot de aanmaak van aldehyden en ketonen. “Het water op de natte handdoeken werkt als een soort vergrootglas voor het zonlicht, wat het hele proces nog eens versnelt", zegt de wetenschapster. Hetzelfde proces komt trouwens voor bij gras, en dat is ook de reden waarom het buiten zo lekker ruikt na een fikse regenbui, vermoedt Pugliese.