De tekenaar van Hitler met een Trump-snor: ‘Het botst goed met zijn ultieme mediadroom’
Een cover van Time Magazine met daarop de bles van Hitler en een snorretje in de vorm van Trumps hoofd gaat momenteel de wereld rond. Alleen: de cover is vals en de cartoon dateert al van 2016. De tekenaar? Landgenoot Luc Descheemaecker (64), bekend onder het pseudoniem O-Sekoer.
Waarom maakte u deze tekening?
Descheemaecker: “De Mexicaanse cartoonist Arturo Kechms vroeg me in maart 2016 iets te ontwerpen voor de gelegenheidstentoonstelling naar aanleiding van het dreigende gevaar: een muur tussen de VS en Mexico. Op dat moment was Trump volop bezig aan zijn eerste verkiezingscampagne, en ik had eerlijk gezegd nog niet veel over de man gehoord. Toen ik hem googelde, vond ik al snel filmpjes waarin hij in zijn typische, brutale stijl tekeer ging en zich regelmatig racistisch uitliet. Zo ontstond de lookalike cartoon.
“De cartoon heeft gehangen in Mexico City en werd later gebruikt als coverbeeld van het bijhorende boek. Om dat te promoten, heeft de organisator een half jaar door Midden-Amerika gereisd. Hij heeft daarna vier prijzen gewonnen, van Teheran tot Knokke-Heist. Toen al bleek dat de cartoon sterk was en dacht men dat het een klassieker zou worden.”
Maar dat gebeurde pas vorige week?
“In de tweede week van mei heb ik mijn cartoon herwerkt, alsof het de cover van Time was. Trump is nogal gefocust op de media, die hij niet lief heeft. Alsof zij altijd verkeerd zijn, en hij nooit in het juiste daglicht wordt geplaatst. Dat middel ‘media’ heb ik gebruikt om mijn oude cartoon opnieuw onder de aandacht te brengen. Bovendien is Trump iemand die vanuit zijn narcistische ingesteldheid graag ‘Persoon van het Jaar’ zou worden, een titel die Time elk jaar aan een individu toebedeelt. Toen die eer aan Greta Thunberg te beurt viel, was Trump daar weinig tevreden om. Daarom heb ik het logo van Time gebruikt, omdat het goed botst met zijn ultieme mediadroom. Iets wat veel cartoonisten en kunstenaars al gedaan hebben.
“Intussen is George Floyd vermoord en is racisme weer brandend actueel. In die context heeft een van mijn volgers op Twitter de herwerkte cartoon gedeeld, en dat is geëscaleerd. Bij Spaanse volgers zijn er op dat moment al snel 40.000 retweets gekomen, dat is enorm veel.”
Heel veel mensen zijn erin getrapt, Time heeft zich zelfs gedistantieerd.
“Door te refereren aan de media gaan bepaalde mensen denken dat het ook echt in de media staat. Ik vergelijk het met ‘Ceci n’est pas une pipe’ van Magritte. Het wordt surreëel, het trekt de realiteit uit zijn context en doet ons erover nadenken.”
Welke reacties krijgt u?
“Ik krijg veel reacties via Twitter, Messenger en Instagram, maar die zijn uitsluitend positief. Gelukkig maar. Trouwens, heel wat cartoons die ik over Trump maak, richt ik via Twitter ook rechtstreeks aan hem zelf, en op Amerikaanse media. Als zij er iets mee willen, moeten ze dat maar doen.”
Welke impact heeft dit op uw werk?
“Geen. Vroeger was ik tekenleraar en waren de opdrachten om tegen betaling cartoons te maken erg beperkt. Sinds ik gepensioneerd ben, heb veel meer tijd om met cartoons te werken. Maar dat blijft vooral voor particulieren. Er hebben nog geen kranten of tijdschriften me voorstellen gedaan. Zij hebben hun vaste medewerkers, en zullen niet om deze reden plots een andere cartoonist aanvaarden. We zien wel.”