Nee, je wordt niet in een dwangbuis gelegd. En nee, je ligt er ook niet door te schokken of schreeuwen. “Behandelingen met elektroshocks zijn veilig. De technieken zijn verfijnd, de dosissen zijn lager dan vroeger. Je bent ook onder narcose: schokken komen er niet meer aan te pas”, zegt Tom Vermeulen. Hij is de coördinator van de zogenaamde elektroconvulsietherapieën van het psychiatrisch ziekenhuis in Duffel.

“De behandelingen zijn ook efficiënt”, zegt hij. “Bij oudere patiënten met zware depressie boekt de behandeling in 80% van de gevallen succes. Daar kan geen medicatie tegenop.”

Vooroordelen

Volgens de recentst beschikbare cijfers van het RIZIV werden er in 2013 11.475 sessies gegeven in België. Dat betekent dat elke dag 32 psychiatrische patiënten elektroshocks krijgen. Dat is een enorme stijging tegenover pakweg zes jaar eerder, toen het ging om iets meer dan 6.000 sessies.

De praktijk is daarmee definitief uit de taboesfeer. “De psychiaters en artsen hebben ondertussen ook de positieve effecten ervan ingezien”, zegt Vermeulen. “Bij hen leven de vooroordelen nog veel minder dan bij de patiënten zelf. Zij vrezen nog altijd dat ze aan een of andere barbaarse praktijk zullen worden onderworpen. Omdat ze het zo gezien hebben in films als One Flew over the ­Cuckoo’s Nest.”

Hersenen resetten

De stroomstoten bij zo’n elektroshocktherapie lokken een gecontroleerde epileptische aanval uit. “Zo resetten ze bepaalde delen van de hersenen. Dat helpt dat tegen depressie”, zegt de Nederlandse onderzoeker Bart Lutters, die met Vonken in de Meterkast een boek schreef over elektriciteit als geneesmiddel. Elektrische therapie is niet alleen in de psychiatrie in opmars, zegt hij. “Het wordt ook steeds vaker gebruikt voor zogenaamde diepe hersenstimulatie. Om aandoeningen als de ziekte van Parkinson of het syndroom van Gilles de la Tourette te behandelen. Of zenuwstimulatie kan helpen om chronische pijn te verzachten.”