Droogte legt Romeinse forten, wegen en villa's in Wales bloot
In 2018 werd Wales, in het zuidwesten van het Verenigd Koninkrijk, getroffen door een lange periode van hitte en droogte. Archeologen hebben dankzij die droogte sporen van meer dan 200 oude Romeinse sites kunnen ontdekken via luchtbeelden. "Dit zijn sleutelstukken in de puzzel om te begrijpen hoe Wales 2.000 jaar geleden veroverd werd door de Romeinen", zegt hoofdonderzoeker Toby Driver.
In 43 na Christus vielen de Romeinen het gebied binnen dat later het huidige Engeland en Wales zou worden. Tientallen jaren leverden de Romeinen strijd met de plaatselijke stammen. Ze wonnen het pleit, voegden het gebied toe aan hun rijk en noemden het Britannia, met Londinium (Londen) als belangrijkste stad. Britannia bleef tot ongeveer 410 na Christus een Romeinse provincie.
In Cambria (de Romeinse naam voor Wales, red) zijn meerdere restanten van de Romeinse tijd terug te vinden. Een bekend voorbeeld is Caerleon, in het zuiden van Wales, waar het best bewaarde Romeinse amfitheater in Groot-Brittannië terug te vinden is, net als fundamenten van militaire barakken en een badhuis. Er zijn nog altijd tal van ontdekkingen te doen, en wetenschappers blijken daarbij een handje geholpen te zijn door de droogte van 2018.
Net als grote delen van Europa kampte Wales twee jaar geleden met een lange hitte- en droogteperiode. Droogte betekent meestal geen goed nieuws, en terecht. Maar archeologen van de Royal Commission on Ancient and Historical Monuments of Wales (RCAHMW) konden net daardoor sporen van meer dan 200 oude Romeinse sites in Wales terugvinden.
"Zien hoe de Romeinen zich een weg baanden door Wales"
Dr Toby Driver, verbonden aan de RCAHMW, is gespecialiseerd in archeologisch luchtonderzoek. In 2018 maakte hij foto's van allerlei locaties in Wales, verschroeid en verdord. En die toonden restanten van Romeinse militaire wegen, forten, kampen en villa's. Volgens Driver en zijn team zijn de vondsten "sleutelstukken in de puzzel om te begrijpen hoe Wales 2.000 jaar geleden veroverd en gedomineerd werd. Het zet wat we tot nu toe daarover weten, op zijn kop", luidt het bij BBC.
De foto's tonen de Romeinse militaire machine die het landelijke Wales inpalmt, zegt Driver. In de regio Monmoutshire, in het zuidoosten van Wales, identificeerden de onderzoekers bijvoorbeeld een nieuw marskamp bij Caerwent. "Die kampen zijn uiterst interessant, het zijn rustplaatsen die de Romeinen tijdens hun veroveringstocht bouwden in vijandig gebied en waar soldaten konden verpozen."
Dit zijn sleutelstukken in de puzzel om te begrijpen hoe Wales 2.000 jaar geleden veroverd en gedomineerd werd. Het zet wat we tot nu toe weten, op zijn kop.
"Dit gebeurt op een moment dat Wales nog altijd een gevaarlijke plaats is voor de Romeinen, waar ze worden aangevallen door de plaatselijke Keltische stammen", zegt Driver. Op dit kamp zijn daarom allicht allerlei verdedigingsconstructies te vinden, net als slaapplaatsen, een keuken, broodovens. Hij vermoedt dat over het hele zuidoosten van Wales zulke sites moeten liggen. Maar die sites werden al heel snel vernield eens de gevechten voorbij waren.
"Het is nog maar het derde marskamp dat we vinden in het zuidoosten van Wales. We weten dat er meer moeten zijn, die kunnen aantonen hoe het Romeinse leger zich een weg baande door Wales. Het toont de grote routes die ze volgen om verschillende delen van Wales onder controle te krijgen", zegt Driver.
Forten, villa's en Romeinse wegen
Met de verovering kwam ook versterking, en dat betekent forten. De luchtfoto's bevestigden de locatie van minstens drie forten, waaronder een fort in Carrow Hill, ten westen van Caerwent. Het heeft zowel interne als externe verdedigingslinies, met een zone voor speerwerpers. Ook het bestaan van een Romeins fort bij Aberllynfi is nu definitief bevestigd, net als bij Pen y Gaer. In die laatste locatie had eerder graafwerk niks opgeleverd.
Het team van Driver kon ook details identificeren van nieuwe villa's, onder meer bij St Arvans, ten noorden van Chepstow in Monmoutshire. Daarvan werd tot nu toe aangenomen dat er op die site een tempel stond. Maar vooral spectaculair is de ontdekking van tot nog toe onbekende Romeinse wegen. Zij tonen hoe de Romeinen hun weg zochten doorheen het zuiden van Wales. "Het is de schaal van controle over Wales die geweldig is om te zien. Deze grote Romeinse wegen die door het landschap snijden, scherp als pijlen."
(tekst gaat voort onder de foto's)
Fort bij Carrow Hill
Villa ten noorden van Chepstow
Romeinse wegen bij Ffynnon-las
"We moeten er weer op uit in droog weer"
Afgelopen mei was de droogste ooit opgemeten. Driver en zijn team kunnen door de maatregelen omtrent het nieuwe coronavirus niet de lucht in. Van zodra die versoepelen, wil Driver opnieuw de lucht in. Bekijken of ze nog meer stukjes van de Romeinse puzzel in Wales kunnen terugvinden.
"Er zijn nog altijd grote gaten. We missen bijvoorbeeld nog altijd een Romeins fort in Bangor. We zien de wegen, we zien de mijlstenen, maar geen fort. Er zou ook nog een Romeins fort zijn bij St Asaph en eentje bij Lampeter. We hadden heel veel nieuwe data in 2018, maar er zijn nog grote gaten in te vullen in Wales ten tijde van de Romeinen. Maar we moeten erop uit in droog weer om daar sporen van te vinden."