‘Denk je nu echt dat zoveel meisjes een gratis blowjob willen geven voor het oog van de wereld?’: steeds meer klachten tegen Pornhub

Laat ik het maar eerlijk toegeven: ik gebruik internet om feiten op te zoeken, films te kijken, artikelen door te sturen en ja… af en toe om porno te kijken. De seksuele avonturen van de reislustige MySweetApple of de relaxte SexyHippies leveren altijd wel een NSFW-momentje (Not Safe For Work) op. De ranzige sfeer die rond porno hing – een angstig Oost-Europees meisje op een overbelicht hotelbed – lijkt verdwenen op Pornhub. We volgen Instagram-waardige koppels in hun smaakvolle huis of op een strand op de Malediven, met dien verstande dat zij al snel hun kleren uitgooien.

Het zijn amateurs op zoek naar volgers. Stuur ze gerust een like of een berichtje. De website die in 2007 begon als een YouTube-imitatie vol gepikte pornoclips lijkt dan een vrolijk socialemediaplatform.

Tot genoegen van de consument. Pornhub behoort tot de meest bezochte websites ter wereld (nummer tien, na Wikipedia en voor Amazon) en groeit onstuimig door. In 2019 registreerde Pornhub 42 miljard bezoeken, meldt de eigen statistiekafdeling. Om daar triomfantelijk aan toe te voegen: dat zijn gemiddeld 115 miljoen bezoeken per dag; alsof de bevolking van Canada, Australië, Polen en Nederland op dezelfde dag langskomt. De corona-lockdown levert 15 procent extra groei op.

Voer voor seksuologen: 68 procent van de bezoekers is man, 61 procent millennial, de gemiddelde bezoektijd bedraagt 10 minuten en 21 seconden, zondagavond is spitsuur, 77 procent bekijkt de video’s op zijn telefoon en de meest bekeken categorie is ‘Japans’ (dat was jarenlang ‘lesbisch’).

Aan de aanbodzijde groeit Pornhub nog stormachtiger. Het aantal geüploade video’s steeg afgelopen jaar met 6,83 miljoen tot een totaal van 12 miljoen. De afgelopen weken steeg het aantal uploads nog eens 30 procent. Kennelijk benutten de ruim 130.000 amateurs de lockdown om nieuwe video’s op te nemen en te bewerken. Het aantal ‘geverifieerde modellen’ steeg afgelopen jaar met 98.000 personen. Zij kunnen geld verdienen door advertentie-inkomsten en directe verkoop via subplatforms als Pornhub Premium en Modelhub. 

Voer voor geeks: Pornhub verstuurde afgelopen jaar 6.597 petabyte aan data, dat past net in een stapel harddrives van 100 kilometer hoogte.

Petitie

Tegelijkertijd krijgt Pornhub steeds meer kritiek van activisten die vinden dat het enorme platform te weinig doet om kinderporno, seksueel misbruik, haatzaaien en racisme te bestrijden. Een petitie georganiseerd door Traffickinghub, waarachter een religieuze Amerikaanse organisatie schuilgaat, is door bijna een miljoen mensen getekend. De Internet Watch Foundation in Engeland turfde 118 gevallen van kindermisbruik op Pornhub tussen 2017 en 2019. In Engeland is het platform #notyourporn een campagne begonnen voor overheidstoezicht op pornowebsites. Die campagnes zijn behoorlijk effectief: de media schrijven erover, adverteerders als Heinz en Unilever (die op zoek zijn naar mannen) haken weer af en financiële instellingen als Paypal en creditcardmaatschappijen trekken hun samenwerking in of beraden zich.

“Het probleem is dat Pornhub niet controleert of iedereen in een seksvideo wel toestemming heeft gegeven”, zegt directeur Arda Gerkens van Expertisebureau Online Kindermisbruik (EOKM), tevens senator voor de Nederlandse SP. “Zo maak je het makkelijk voor gasten die wraakporno uploaden.” Gerkens gelooft niet dat pornosites toestemming kunnen voorleggen van ieder persoon die figureert in de miljoenen video’s. “Denk je nu echt dat zoveel meisjes een gratis blowjob willen geven voor het oog van de wereld?” Het EOKM krijgt geregeld meldingen, stelt zij, waarin Pornhub een rol speelt. “Ik moet wel zeggen: na een klacht halen ze een video meteen weg. Veel komt echter terug als uploads door andere gebruikers.”

Een tweede probleem is volgens Gerkens het ontbreken van leeftijdscontrole. Ze mailt een Pornhub-clipje van een jong blond meisje met een grote blauwe strik in het haar. “Die krijg ik net binnen, hoe oud schat jij haar in?” Dat blijkt moeilijk in te schatten, 17 jaar zou kunnen, 27 ook. Gerkens stoort zich aan de gebruikte titels en tags door Pornhub. “Waarom überhaupt een categorie teens aanbieden, dan zoek je bewust een schemergebied op.”

De problemen van Pornhub lijken op die van andere grote platforms als YouTube en Facebook. Ook die plaatsen video’s van gebruikers waar nogal wat onjuiste, misleidende of haatzaaiende berichten tussen zitten. Inclusief aanslagen en onthoofdingen. In eerste instantie gaven de techbedrijven niet thuis, zij voelden zich niet verantwoordelijk voor de inhoud van berichten van gebruikers. Sindsdien hebben zij een leger moderators aangenomen om ongewenste berichten te bestrijden. Een woordvoerder van Pornhub mailt op een reeks vragen van de Volkskrant: “Pornhub is vastbesloten alle illegale inhoud op internet uit te roeien, inclusief niet-consensueel of minderjarig materiaal. Elke andere suggestie is categorisch en feitelijk onjuist.”

In de campagne tegen Pornhub komen vaak dezelfde pijnlijke voorbeelden langs. Zoals het verhaal van de Amerikaanse Rose Kalemba, die onlangs tegen de BBC vertelde dat zij elf jaar geleden (als 14-jarige) werd verkracht, waarna een video daarvan op Pornhub belandde. Slechts na veel moeite kreeg ze het filmpje verwijderd. Ook recentelijk: de moeder van een vermist 15-jarig meisje in Florida herkent haar dochter op seksvideo’s op Pornhub, Snapchat en Periscope. Haar misbruiker werd aangehouden na speurwerk door de politie.

Vorig jaar trok de zaak tegen de Amerikaanse pornoproducent Girls do Porn veel aandacht. Die beloofde jonge vrouwen modellenwerk, totdat hun op een hotelkamer werd verteld dat het om een seksfilm ging. Een deel liet zich toch overhalen door het argument dat de film alleen als dvd in Australië en Nieuw-Zeeland zou worden uitgebracht. Dat bleek een leugen en 22 vrouwen sleepten de producent voor de rechter. Die wees hun begin dit jaar 12 miljoen euro schadevergoeding toe, de producent is op de vlucht voor de FBI. Pornhub verwijderde de gewraakte filmpjes wel, maar volgens critici te laat. Bovendien duiken geripte (gestolen) versies steeds weer op.

Imperium

Pornhub is niet de grootste pornowebsite (dat is Xvideos) maar het platform is wel eigendom van de grootste pornobaas: MindGeek. Deze multinational uit het Canadese Montreal, met negen kantoren in onder meer Los Angeles, Londen en Hamburg en geregistreerd in Luxemburg, is tevens eigenaar van websites als RedTube, Youporn, GayTube en een reeks pornostudio’s waaronder Brazzers, Babes.com en Reality Kings. Bij het bedrijf werken 1.400 codeschrijvers, ontwerpers en advertentieverkopers die samen ten minste 70 procent van de onlinepornomarkt beheren. Waarnemers schatten de omzet ergens tussen een half en één miljard euro per jaar.

Pornhub beschikt over een onderzoeksafdeling die net als Google en Facebook advertenties kan laten aansluiten op het profiel van de gebruiker, een persafdeling, een gelikte statistiekafdeling en een sexual welness center, waar de Canadese klinisch psycholoog Dr. Laurie Betito anatomische les geeft en tips voor een gezond seksleven. De afdeling filantropie biedt studiebeurzen aan vrouwen die een techstudie willen volgen, doneert aan kankerbestrijding (borst- en teelbalkanker), produceerde een serie kinky filmpjes over nectar slurpende bijen die per view geld opleveren voor natuurbeheer, liet het populaire amateurkoppel LeoLulu een strand opruimen ter bevordering van ons milieubewustzijn en vroeg andere sterren het handen wassen tegen corona te demonstreren. 

“Geloof niet in hun goede bedoelingen”, waarschuwt de Engelse Kate Isaacs van #notyourporn. Zij begon dat platform vorig jaar nadat een minderjarige vriendin tegen haar wil op Pornhub was beland. Video’s van haar met een ex-vriend bleken gehackt uit haar iCloud. Sindsdien heeft Isaacs zeventig slachtoffers geholpen en lobbyt zij onder parlementariërs voor overheidstoezicht. “Als jij wilt dat een filmpje zo snel mogelijk verwijderd wordt en verwijderd blijft, dan moet je het originele filmpje kunnen tonen. Maar dat heb je niet als je ex dat heeft gemaakt met zijn mobieltje.” Als de video eindelijk verwijderd is, stelt Isaacs, is het leed al geschied.

De oplossing is volgens haar simpel: dwing Pornhub om ieder filmpje eerst te controleren op de leeftijd van alle deelnemers en op hun schriftelijke toestemming. Pornostudio’s werken volgens haar al zo. “Een visuele controle is niet genoeg. Ik kan niet zien of een meisje wel of niet 18 is en of zij toestemming heeft gegeven, en dat kan Pornhub ook niet.” Isaacs vermoedt dat het platform extra obstakels wil vermijden, omdat minder uploads tot minder bezoekers en minder advertentie-inkomsten kunnen leiden. “Maar we hebben het hier niet over een of andere ondergrondse darkweb-speler (een afgesloten, anoniem deel van internet, red.). Pornhub is een multinational die zich gewoon moet verantwoorden.”

Controle

De woordvoerder van Pornhub reageert getergd in een serie mails aan de krant. “De petitie is feitelijk onjuist en opzettelijk misleidend; gemaakt en gepromoot door een radicaal-rechtse fundamentalistische groep in de Verenigde Staten – een groep waarvan de oprichters lhbti-gemeenschappen en vrouwenrechtengroepen lang hebben belasterd en aangevallen.” De gebruikte verhalen over minderjarige modellen of over trage verwijdering van video’s zijn volgens het bedrijf simpelweg niet waar. “Pornhub heeft hard gewerkt aan state-of-the-artcontrolemiddelen om alle inhoud die in strijd is met onze voorwaarden te bestrijden en te verwijderen.”

Niet veel bezoekers van Pornhub beginnen bij de gebruiksvoorwaarden-pagina. Daarin legt het bedrijf in 12.000 woorden uit dat uploaders verantwoordelijk zijn voor de inhoud en de gevolgen van hun video. Zij dienen in het bezit te zijn van de auteursrechten en van schriftelijk bewijs dat alle afgebeelde personen meerderjarig zijn. Non-consensuele seks, wraakporno, afpersing, intimidatie, marteling, dood, geweld, incest, racisme en haatzaaien zijn verboden. Pornhub houdt zich het recht voor content te controleren, te verwijderen en door te sturen naar de politie.

Dat roept de vraag op: hoe denkt Pornhub dat te doen met miljoenen uploads per jaar? Een uitdaging waarmee alle grote internetplatforms worstelen. Pornhub beweert ver te gaan in het controleren en verwijderen van ongewenste video’s, verder dan andere pornowebsites en zelfs verder dan YouTube en Facebook. Het bedrijf blijft vaag over de gebruikte algoritmen en de omvang van het team dat filmpjes keurt, naar eigen zeggen om kwaadwillenden niet wijzer te maken.

Wat Pornhub wel zegt: een ‘omvangrijk’ team van moderators controleert iedere upload binnen enkele minuten na verschijning op illegale inhoud. Dat gaat op zicht en met een leeftijdsverificatieprogramma. Het bedrijf gebruikt verder het YouTube-programma CSAI Match (Child Sexual Abuse Imagery) en het Microsoft-programma PhotoDNA, programma’s om bekende misbruikvideo’s automatisch te herkennen als die weer opduiken. Video’s die door gebruikers of slachtoffers zijn gemarkeerd als dubieus (een vlagicoontje rechtsonder iedere video) worden bekeken door een moderator. Videomakers of slachtoffers die willen voorkomen dat een film illegaal wordt geüpload, kunnen het beeld van een digitale vingerafdruk laten voorzien door de Amerikaanse softwarefirma Vobile (op kosten van Pornhub).

Wraakporno

Dat roept weer de vraag op: hoe kan de Internet Watch Foundation dan toch nog 118 gevallen van kindermisbruik vinden? En waarom duikt wraakporno na verwijdering toch weer op? Pornhub erkent dat de genoemde video’s “door de kieren van het systeem zijn geslipt”, maar stelt dat het gevonden aantal relatief laag is vergeleken met het totale aantal video’s en vergeleken met andere platforms. “Uiteraard is één al te veel.” 

De Internet Watch Foundation stuurt desgevraagd een onderzoek waaruit blijkt dat gewone websites als Twitter, Amazon, Bing en Google meer kinderporno bieden dan Pornhub. Die heeft de 118 video’s snel verwijderd, stelt een woordvoerder. Techwebsite Motherboard testte onlangs de vingerafdruksoftware van Vobile en concludeerde dat gemarkeerde filmpjes toch kunnen worden geüpload na enkele slimme aanpassingen van beeld en geluid.

Om de proef op de som te nemen, vlag ik zelf het meisje met de blauwe strik. En besluit ik een filmpje te uploaden; toevallig heb ik nog een droneshot van het Braziliaanse regenwoud op mijn bureaublad staan. Pornhub vraagt mijn mailadres, plus een gebruikersnaam en een wachtwoord. De beste pornonaam, las ik ooit, is een combinatie van je eerste huisdier en je woonplaats. Er verschijnt een welkomsttekst: “Meer dan acht miljoen leden moet wat betekenen, toch? De Pornhub-community is een vriendelijke en plezierige plaats om sexy nieuwe mensen te ontmoeten.”

Voordat ik op de zendknop kan drukken, moet ik een titel opgeven en diverse categorieën en tags invullen. Een paspoort of een toestemmingsformulier hoef ik niet te laten zien. Ik vul in: naked bush, Brazilian hardcore, solo. Terwijl ik wacht – “deze video is aan het converteren” – stel ik mij voor hoe een moderator in Montreal naar de dromerige beelden van boomtoppen kijkt en denkt: wauw, dit is pas een coole fetisj… En dan ben ik live! Daar staat mijn eerste video op Pornhub.

En na drie dagen nog steeds. Over het meisje met de blauwe strik heb ik niks meer gehoord. Weer mail ik Pornhub, dat antwoordt dat mijn gevlagde clip is bekeken door een moderator. Het model heet Naomie Watts, 23 jaar, in een productie van Reality Kings. Dat ene Rehcan het filmpje uploadde zonder de rechten te bezitten, vindt Pornhub niet erg, ook al is dat in strijd met de voorwaarden. Reality Kings is een van hun eigen studio’s. Ook mijn debuut passeerde de moderators.