Met de grondradar kunnen de onderzoekers de grondlagen op verschillende dieptes bekijken en zo bestuderen hoe de stad zich heeft ontwikkeld. De techniek zorgt voor een doorbraak in het onderzoek van oude Romeinse nederzettingen, die vaak verborgen liggen onder moderne gebouwen.

De archeologen brachten de Romeinse stad Falerii Novi, op 50 kilometer ten noorden van Rome, in kaart met behulp van een geavanceerde grondradar (GPR). Die GPR werkt als een gewone radar, en gebruikt de weerkaatsing van radiogolven om ondergrondse structuren (muren, vloeren, zuilen enz.) in beeld te brengen.

Een nieuw licht op het verleden

In Falerii Novi leidde dit tot de ontdekking van verschillende gebouwen, waaronder een badencomplex, een markt, enkele tempels en vele stadshuizen – en dat alles zonder opgravingen. Dit is een belangrijke vooruitgang omdat de oude steden door hun grote omvang, en omdat er vaak bovenop gebouwd is vaak niet kunnen opgegraven worden.

Het gebruik van de GPR onthult ook hoe steden in de loop van de tijd zijn gebouwd en geëvolueerd. De veranderingen die Falerii Novi in zijn bijna 1000-jarige bestaan onderging, komen nu ook aan het licht dankzij de GPR-gegevens.

Hoewel dit onderzoek een doorbraak betekent voor ons begrip van oude steden, zorgt de GPR-technologie ook voor nieuwe uitdagingen. Het onderzoek levert immers enorme hoeveelheden informatie op. Die massa data kunnen niet handmatig geanalyseerd worden. Er zijn nieuwe, geautomatiseerde technieken nodig om alle info te verwerken en te interpreteren.

Dr. Lieven Verdonck, één van de Gentse archeologen, die het grootste deel van de technologische inbreng van het onderzoek voor zijn rekening nam, verricht innovatief werk op het vlak van AI-gebaseerde interpretaties en beeldverwerkingen voor de archeologie.

Falerii Novi lijkt op het eerste gezicht minder het standaard plan te volgen dat zichtbaar is in veel andere goed bestudeerde steden zoals Pompeii, waardoor de complexiteit en variatie in de Romeinse stedenbouw zichtbaar wordt. “Het lijdt weinig twijfel dat deze technologie de manier waarop de Romeinse verstedelijking kan worden begrepen, fundamenteel zal veranderen”, concluderen de onderzoekers.