Van Churchill tot Columbus: overal worden standbeelden neergehaald of beklad

In Bristol trokken demonstranten zondag het bronzen beeld van de lokale ‘held’ Edward Colston (1636-1721) van zijn sokkel en gooiden het in het water bij de haven. Colston was een zeventiende-eeuwse zakenman, parlementslid en filantroop die een groot deel van zijn vermogen verdiende met de slavenhandel. Voordat zijn standbeeld kopje onder ging, zette een betoger nog even zijn knie op de metalen nek.

Nog in Engeland hebben de lokale autoriteiten van de zuidwestelijke kustplaats Poole beslist om een standbeeld weg te halen van scouting-oprichter Robert Baden-Powell (1857-1941). Volgens critici hield hij er racistische denkbeelden op na en zou hij ook een bewonderaar zijn geweest van Adolf Hitler. Ondertussen werd beslist om het standbeeld gedurende 24 uur te beschermen in afwachting van de verwijdering.

In Leeds werd op een beeld van de Britse Queen Victoria (1819-1901) onder meer ‘racist’ en ‘slaveneigenaar’ gespoten. Tijdens haar regeerperiode groeide het Britse rijk uit tot een wereldmacht, met verscheidene kolonies. In Londen werd dan weer afgelopen zondag ‘Churchill (1874-1965) was een racist’ op een beeld van de Britse oud-premier geschreven tijdens een Black Lives Matter-protest. Hij staat dan wel bekend als de man die de nazi’s heeft verslagen, maar beschouwde het blanke ras zelf als superieur. Om die reden vond hij ook niet dat de inheemse bevolking in Afrika, Azië, Amerika of Australië onrecht was aangedaan.

_{(Lees verder onder de foto’s)}

In de Verenigde Staten moesten verschillende standbeelden van ontdekkingsreiziger Christoffel Columbus (1451-1506) het ontgelden. In Boston (Massachusetts) werd zijn standbeeld onthoofd, in Richmond (Virginia) belandde een beeld in een meer en in Miami (Florida) werd een beeld van de ontdekkingsreiziger beklad. In Richmond werden ook de beelden van de zuidelijke generaal Williams Carter Wickham (1820-1888) en confederaal president Jefferson Davis (1808-1889) van hun sokkels getrokken.

In Philadelphia (Pennsylvania) heeft het stadsbestuur het beeld van de voormalige burgemeester Frank Rizzo (1920-1991) verwijderd nadat demonstranten het beeld hadden beklad en geprobeerd hadden het omver te werpen. Rizzo, die naast burgemeester ook politiecommissaris was, wordt ervan beschuldigd in de jaren 60 en 70 politiegeweld te hebben aangemoedigd.

Daarnaast wil Nancy Pelosi, de Democratische voorzitter van het Huis van Afgevaardigden, alle elf standbeelden van leiders en soldaten van de Confederatie (de zuidelijke staten die zich afscheidden omdat zij tegen de afschaffing van de slavernij waren) laten verwijderen uit het Capitool.

In Nederland werd begin deze week op sociale media opgeroepen om de standbeelden van Piet Hein (1577-1629) en Johan van Oldenbarnevelt (1547-1619) in Rotterdam te beschadigen. Hein staat al enkele jaren ter discussie, omdat de veelbezongen zeeheld actief was in het tijdperk waarin ook de slavenhandel plaatsvond. Van Oldenbarnevelt was een van de machtigste politici van de 16e en de 17e eeuw. In de nacht van donderdag op vrijdag werd het beeld van Hein beklad. Een actiegroep zegt verantwoordelijk te zijn voor de vernielingen.

In ons land verdwijnt het borstbeeld van koning Leopold II (1835-1909) uit de universiteitsbibliotheek van de KU Leuven. Een vijftigtal organisaties en individuen, onder wie professoren, had in een open brief aan de rector om de verwijdering gevraagd. De Leuvense universiteit volgt daarmee het voorbeeld van de universiteit van Bergen. Een standbeeld van Leopold II werd daar dinsdag verwijderd en belandde in de universitaire collectie. 

Ook in Ekeren is het standbeeld van Leopold II, dat de voorbije weken verschillende keren werd gevandaliseerd, weggehaald. Daarnaast werden in Oostende, Gent, Tervuren en Brussel beelden van Leopold II beklad.

Lees ook: “Laat standbeelden Leopold II staan, dan is er tenminste een zichtbare vijand. En iets om te bekladden” (+)