Direct naar artikelinhoud
Verenigde Staten

Trump belooft het Witte Huis te verlaten als hij verkiezingen verliest

President Trump salueert tijdens een afstudeerceremonie van de militaire academie in West Point.Beeld AFP

President Trump heeft verzekerd dat hij het Witte Huis zonder tegenstribbelen zal verlaten als hij de presidentsverkiezingen verliest. Eerder had zijn Democratische rivaal Joe Biden gesuggereerd dat Trump misschien zou weigeren zich neer te leggen bij de verkiezingsnederlaag in november.

Biden wees op Trumps klachten over staten die hun inwoners wegens de corona-epidemie de mogelijkheid bieden per post hun stem uit te brengen. Trump ziet dat als een truc van de Democraten om de ‘grootste Kiesfraude in de geschiedenis’ te plegen. Biden zei echter overtuigd te zijn dat de legerleiding Trump ‘uit het Witte Huis zal escorteren’, als hij zijn verlies weigert te accepteren.

Trump verzekerde in een vraaggesprek met Fox News-journaliste Harris Faulkner dat hij zonder tegenstribbelen uit het Witte Huis zal vertrekken. “Zeker, als ik niet win, dan win ik niet”, zei hij. “Dan ga je verder, andere dingen doen.”  Maar hij voegde er wel aan toe dat het een 'slechte zaak’ zal zijn voor Amerika, als hij de verkiezingen verliest.

Al Gore

De Democraat Al Gore vocht in 2000 de verkiezingszege van zijn Republikeinse rivaal George Bush aan nadat er allerlei problemen waren gebleken bij het tellen van de stemmen in Florida, waar Bush een voorsprong van slechts enkele honderden stemmen had. Uiteindelijk besliste het Hooggerechtshof in het voordeel van Bush. Maar het is nog nooit voorgekomen dat een Amerikaanse president weigerde op te stappen nadat hij de verkiezingen had verloren.

Toch buigt een informeel groepje van Democraten en Republikeinen zich al sinds begin dit jaar over dit niet erg waarschijnlijke, maar mogelijke scenario. Trumps schoonzoon Jared Kushner wakkerde de speculaties vorige maand ongewild aan, toen hij niet uitsloot dat de presidentsverkiezingen van 3 november zouden moeten worden uitgesteld wegens de corona-epidemie. 

Lees ook

De Amerikaanse president is bezorgd over zijn kelderende populariteitscijfers te midden van een corona-epidemie die nog aanhoudt, een aanzwellend leger werklozen en protesten in het hele land na de dood van George Floyd onder de knie van een politieagent. Ziet Donald Trump de afgrond naderen? 

Dat kan alleen als zowel in het Huis van Afgevaardigden en de Senaat een meerderheid voor een wijziging in de kieswet stemt die bepaalt dat de presidentsverkiezingen om de vier jaar op de dinsdag na de eerste maandag van november moeten plaatsvinden. De kans dat de Democraten, die de macht hebben in het Huis van Afgevaardigden, daarmee zullen instemmen, is nihil.

Ambtstermijn

Ook als er nog geen verkiezingen zijn geweest moet president Trump op 20 januari volgend jaar hoe dan ook aftreden, evenals vicepresident Mike Pence. Normaal is de voorzitter van het Huis van Afgevaardigden, momenteel de Democrate Nancy Pelosi, dan de volgende in de lijn van opvolging. Maar ook haar ambtstermijn als Congreslid loopt dan af. De regels schrijven dan voor dat de ‘pro tempore’-voorzitter van de Senaat hem tijdelijk opvolgt. Dat is momenteel de 86-jarige Republikeinse senator Chuck Grassley, een bondgenoot van president Trump.

Maar als er geen verkiezingen zijn geweest, verliezen de Republikeinen hun meerderheid in de Senaat. Dit jaar staan er namelijk 23 Republikeinse Senaatszetels op het spel en slechts 12 Democratische. Dan gaat de functie volgens gebruik naar de langstzittende senator bij de Democraten.