‘De meeste Zuid-Koreanen interesseren zich weinig voor Noord-Korea’
De spanningen tussen beide Korea’s loopt op. Uit het noorden klinkt dreigende taal vanwege zuidelijke propagandaballonnen, maar correspondent Jeroen Visser in Seoul ziet dat de Zuid-Koreanen het met een korrel zout nemen. Want Noord-Korea is altijd kwaad.
Kernproeven, dreigen met een invasie, militaire oefeningen: sinds de opdeling in twee Korea’s in 1945 zijn de Zuid-Koreanen denk ik wel wat gewend?
“Dit is de stijl van Noord-Korea. Dan zijn ze boos, dan zijn ze niet boos. Zo gaat het al sinds het einde van de Tweede Wereldoorlog. De Zuid-Koreanen hebben ermee leren leven en de meesten interesseren zich weinig voor Noord-Korea. Ze willen stabiliteit, dat wel.
“Typerend was de reactie van mijn huisbaas toen de Noord-Koreanen maandag een gezamenlijk grenskantoor opbliezen:‘Oh, nee, zie je wat de beurzen hebben gedaan.’ Hij maakte zich drukker om zijn aandelen. Het tekent hoe de bevolking er hier in staat. Ze willen rust in de tent. Daarom is er hier ook zoveel steun voor president Moon Jae-in, die hetzelfde wil.
“Paniek is er zeker niet. Dat was ook zo toen Noord-Korea de afgelopen vijftien jaar kernproeven hield en daarmee een atoommacht werd. Ze zijn opgegroeid met een grillige noorderbuur, ze hebben leren leven met Pyongyang dat beschikt over kernwapens. Als het over een eventuele oorlog gaat, hebben de Zuid-Koreanen ook zoiets van: je kan er toch niks aan doen, het is niet te voorkomen. De risico’s en consequenties van zo’n oorlog kan volgens hen niemand zich voorstellen.”
Noord-Korea is dus weer eens kwaad. Over ballonnen?
“Ze zijn officieel boos over activisten die ballonnen loslaten met flyers tegen het Noord-Koreaanse regime. Maar dit gebeurt al jaren. Ik sprak een van die activisten, de Noord-Koreaanse vluchteling Park Sang-hak, die ze al sinds 2007 oplaat. Het kan zijn dat Pyongyang hier nu echt boos over is en dat ze het niet meer pikken. Maar om dan een gebouw, dat bedoeld is om de relaties te verbeteren, op te blazen? Dat is bizar. Dat staat niet in verhouding tot elkaar. Dit duidt erop dat er meer aan de hand is.
“Het lijkt erop dat Noord-Korea een excuus zoekt om te provoceren. Wellicht willen ze Seoul onder druk zetten om van de zware internationale economische sancties af te komen. Een andere reden kan zijn dat Noord-Korea, gezien de toch al slechte economische situatie die is verergerd door de coronacrisis, de bevolking wil opporren tot eenheid. En daarvoor heb je een buitenlandse vijand nodig.
“Maar dit alles is speculeren. Journalisten moeten dat niet doen. Alleen, met Noord-Korea ontkom je er vaak niet aan. Wij weten niet wat er werkelijk aan de hand is in het noorden. In de verslaggeving is dit een flinke handicap. Een Zuid-Koreaanse zender vroeg zich de afgelopen dagen af wat Noord-Korea nu eigenlijk wil. Maar deze vraag is al jaren actueel.”
Hoe is het eigenlijk met de Noord-Koreaanse leider Kim Jong-un die in april plotseling uit beeld verdween? Hebben de huidige spanningen daar iets mee te maken?
“Van Kim horen we nog altijd opvallend weinig. Er werd in april gespeculeerd dat zijn gezondheid zeer slecht was. Dat was niet het geval, maar sindsdien is hij wel minder in beeld. Zijn zus daarentegen, Kim Yo-jong, zie je steeds meer. Zij heeft meer macht gekregen en mag Zuid-Korea nu een veeg uit de pan vegen.
“Over haar rol wordt ook veel gespeculeerd. Ze is een belangrijke steunpilaar van Kim en er wordt gezegd dat ze zich voorbereidt om hem op te volgen. Wat ze nu doet, met name de aanvallen op Zuid-Korea, zou een oefening zijn. Een mogelijkheid is ook dat er een bewuste rolverdeling is tussen broer en zus. Zodat Kim later kan zeggen, als hem dit politiek goed uitkomt, dat het anderen waren die ruzie maakten.’
De coronapandemie is een van de zaken die de Zuid-Koreanen meer bezighoudt. Hoe staat het daarmee?
“Zuid-Korea is een van de weinige landen die het vanaf het begin goed heeft gedaan bij de aanpak van de epidemie. Maar de laatste tijd zijn er wat uitbraken geweest. Dagelijks zijn er nu tussen de dertig en vijftig nieuwe besmettingen. Vergeleken met andere landen is dat overigens heel weinig. Zuid-Korea doet het nog altijd goed, maar deze nieuwe besmettingen laten zien hoe lastig het is om het virus uit te roeien. Het virus duikt ieder keer weer op, dat is de realiteit. China ervaart dat nu ook.
“De Zuid-Koreanen zijn al met al, met een paar beperkingen, goed in staat geweest de situatie te normaliseren. Iedereen gaat gewoon naar het werk, de metro’s zijn zoals altijd weer overvol en de scholen zijn gewoon open. Vorige week zat ik in de metro en je kon er amper meer in. Reizigers moesten zich naar binnen wurmen. Maar iedereen draagt natuurlijk mondkapjes.”