Europese leiders starten met videoconferentie over relanceplan, “historische eensgezindheid" in Europees Parlement over EU-begroting

Michel wil met de 27 leiders een eerste oriëntatiedebat houden over de ambitieuze relanceplannen die de Europese Commissie eind mei op tafel heeft gelegd om de Europese economie erbovenop te helpen na de schok van de coronapandemie. Met een meerjarenbegroting van 1.100 miljard euro en een herstelfonds van 750 miljard euro wil Europa de komende jaren maar liefst 1.850 miljard euro investeren.

Een akkoord hangt nog niet in de lucht, maar “we hebben de collectieve verantwoordelijkheid om resultaat te leveren”, tweette voorzitter Charles Michel voor aanvang. “Europa moet nu investeren en hervormen om uit de crisis te raken”, verklaarde Commissievoorzitster Ursula von der Leyen voor de videoconferentie. Het herstelplan NextGenerationEU “is ontworpen om te helpen om het Europese herstel veerkrachtig, duurzaam en digitaal te maken. Dit is een kans die Europa niet mag missen”, aldus de Duitse.

Evident wordt de zoektocht naar een akkoord in deze complexe en veelomvattende onderhandelingen niet. Iedereen beseft het belang van een collectief herstelplan, maar de standpunten over de inkomsten en de verdeling van de uitgaven liggen nog ver uit elkaar. 

De videoconferentie van vrijdag vormt het startschot voor de echte onderhandelingen. Michel hoopt tegen eind juli een deal te forceren. Gehoopt wordt dat de leiders in juli opnieuw naar Brussel kunnen afreizen voor een fysieke top.

Intussen is ook de plenaire vergadering van het Europees Parlement aan de gang, waar in de loop van de namiddag gestemd wordt over de prioriteiten ('richtsnoeren') van de aankomende onderhandelingen met de lidstaten over de begroting 2021. Die stemming zal volgens de sociaaldemocratische S&D-fractie "historische eensgezindheid" tonen. De christendemocratische en conservatieve EVP, het liberale Renew Europe, de Groenen, het uiterst linkse GUE en de S&D zullen namelijk volgens dezelfde lijnen stemmen. 

“Het parlement legt een eensgezindheid zonder voorgaande aan de dag en bewijst dat, wanneer het debat ten gronde wordt gevoerd, we een ambitieus akkoord kunnen bereiken. Als het parlement dat kan, waarom zouden de staatshoofden en regeringsleiders dat dan niet kunnen?", vraagt verslaggever Larrouturou.

Terwijl de Europese leiders debatteren over de meerjarenbegroting, hamert het parlement nogmaals op het belang van voldoende eigen middelen.

Als eerste begroting van het volgende 'meerjarig financieel kader' moet het budget van 2021 "gedurfd en ambitieus" genoeg zijn zodat het de toon kan zetten voor de komende jaren, luidt het bij S&D. Er moeten voldoende middelen voorzien worden voor het economisch herstel, voor de Green Deal en voor tal van andere prioriteiten. Dat kan alleen als de begroting gespekt wordt met nieuwe eigen middelen "die als algemene ontvangsten rechtstreeks naar de EU-begroting vloeien", leest het begrotingsrapport. Parlementsvoorzitter David Sassoli bracht die boodschap vrijdag nog eens over, toen hij tijdens het video-overleg de leiders mocht toespreken.

In een gezamenlijke brief aan de Europese leiders schreven de voorzitters van de vijf betrokken fracties donderdag al dat de Europese begroting reeds vanaf volgend jaar over nieuwe eigen inkomsten moet beschikken, die de begroting zullen versterken zonder dat de lidstaten om een extra bijdrage moet worden gevraagd. "We kunnen niet tevreden gesteld worden met een belofte van 'toekomstige voorstellen' of 'werkgroepen op hoog niveau'", schreven ze. 

Het parlement dreigt er dan ook mee de begrotingsgesprekken te zullen blokkeren als aan zijn eis voor eigen middelen niet tegemoetgekomen wordt. "Het geld kan gevonden worden in de zakken van 'big tech', van de grote vervuilers en van de belastingontwijkers", schrijven de fractieleiders.

Door de demarche staan twee fracties geïsoleerd. Het gaat om de conservatieve ECR, waar de N-VA deel van uitmaakt, en Identiteit en Democratie (ID), de uiterst rechtse fractie met Vlaams Belang.

Lees ook: 

ANALYSE. Te laat, te snel, te weinig en te veel: Brussel in de corona-achtbaan (+)

Regeringsleiders EU-lidstaten lanceren startschot voor historische onderhandelingen (+)