French fries? Niets van, Belgian Fries!
Niets zo frustrerend als de woorden ‘French Fries’ te moeten aanhoren als Belg. Die Engelstalige term voor frietjes is zo wijd verspreid, dat heel wat buitenlanders er dan ook vanuit gaan dat de lekkere lange gefrituurde aardappelrepen uit Frankrijk komen. Als fiere frietliefhebbers spreken we dat uiteraard tegen. Maar hoe komen ze eigenlijk aan die foutieve term?
Eén ding is zeker: frietjes zijn niet alleen onze nationale trots, ze zijn ook deel van ons werelderfgoed. De vertalingen “chips” en “French fries” dekken de lading dus absoluut niet, en ook de “freedom fries” uit de Air Force One verklappen niets van de Belgische oorsprong van onze frietjes.
We zouden haast beginnen denken dat onze frietjes oorspronkelijk voor het eerst in Frankrijk hun typische stijl ontwikkelde. Schrap die gedachte maar meteen, want die ‘french’ heeft historische gezien immers geen enkele link met Frankrijk, integendeel. De ‘French’ in ‘French fry’ is eigenlijk een oud-Engels werkwoord, wat “snijden in de lengte” betekent. En laat dat nu net de manier zijn waarop wij onze aardappelen in stukjes kappen om daar friet van te maken.
Oorsprong in België
We hoeven dus niet te twijfelen: de oorsprong van onze frietjes ligt wel degelijk in België. Volgens een verhaal van de Belgische historicus en gastronoom Jo Gérard begon het allemaal in de regio rond de Maas. In het jaar 1680 hadden de arme inwoners van de Maasvallei de gewoonte om kleine lange visjes te vangen en die te frituren. Maar toen dat jaar het water vastvroor door de barre winterkou, konden ze enkel nog aardappelen veroorloven. Ze sneden die in de vorm van lange vissen, frituurden die plakjes voor wat extra smaak en gebruikten die vormen als vervanging voor hun vis. Of zo gaat de legende toch.
Historicus Pierre Leclercq denkt er anders over. Volgens hem moeten we het begin van de Belgische friet niet gaan zoeken bij de arme boerenkeuken of bij middeleeuwse verhalen. De eerste betrouwbare bronnen die praten over frietkoten dateren immers uit het midden van de negentiende eeuw. Toen schreef Frederic ‘Fritz’ Krieger voor het eerst over zijn frietkraam op de kermis van Luik, waarmee hij de kermiskramen volgde, in de hoop ook met zijn aardappelen wat winst te kunnen maken. Het vet maakte de aardappelen geliefder dan ooit en het begin van onze nationale trots was een feit. Voor maar 0,25 frank per portie!
- Dit artikel verscheen eerder op 2 april 2018. -
plusartikels. Je moet nog even inloggen. Zo herkennen we je als abonnee.
