Regeren zonder PS? Rousseau is het niet van plan

Die drie koningen – de partijvoorzitters Egbert Lachaert (Open Vld), Joachim Coens (CD&V) en Georges-Louis Bouchez (MR) – geven zichzelf een maand om alsnog een regering op de been te brengen. Tegen de Nationale Feestdag willen ze weten welke partijen bereid zijn om met hen in een nieuwe regering te stappen. Het uitgangspunt wordt een ontwerp van relanceplan. Lachaert, Coens en Bouchez mikken op een regering met een meerderheid, maar een minderheidskabinet kan desnoods ook.

Dat een meerderheid bij elkaar brengen lastig is, zoveel is na meer dan een jaar vruchteloos onderhandelen wel duidelijk. Paars-geel ligt bijzonder gevoelig bij PS. Paars-groen botst op verzet bij de Vlaamse liberalen en christendemocraten. Veel andere mogelijkheden zijn er niet. Al doet in de Wetstraat sinds vorig weekend een nieuwe formule de ronde. Daarin verbinden Open Vld, MR, CD&V, cdH, N-VA en sp.a hun lot aan elkaar. Dus zonder PS. Deze combinatie heeft één zetel op overschot in het federaal parlement. Net genoeg om op eigen kracht te kunnen besturen. Volgens zakenkrant De Tijd zien de drie koningen wel brood in deze formule. 

Solo

Maar sp.a lijkt niet van plan om te breken met PS. Officieel wil de partij niet reageren. Officieel kijkt sp.a alleen naar de inhoud van een toekomstig regeerprogramma, niet naar de samenstelling van de coalitie. Hooggeplaatste bronnen zeggen echter dat regeringsdeelname zonder PS niet aan de orde is. Sinds de verkiezingen hebben Rousseau en Magnette afgesproken om samen de belangen van de socialisten te verdedigen in de formatie. Ondanks enkele aanvaringen houdt die afspraak stand. Sp.a heeft geen zin in een solo-avontuur. En al zeker niet met de voormalige regeringspartijen (op cdH na) die bij de verkiezingen in 2019 afgestraft zijn.

De redenering die bij sp.a wordt opgezet: inhoudelijk zijn er weinig verschillen tussen sp.a en PS. Een nieuwe regering die een ‘non’ krijgt van de Franstalige socialisten, zal logischerwijs geen ja-woord krijgt van de Vlaamse socialisten. Bovendien is een meerderheidsregering met slechts één zetel op overschot volgens sp.a niet stabieler dan een minderheidsregering die een paar zetels tekortkomt, zoals een klassieke tripartite. In beide gevallen zal de oppositie zijn zeg hebben. In de commissies – daar waar er een eerste keer gestemd wordt over nieuwe wetgeving – komen Open Vld, MR, CD&V, cdH, N-VA en sp.a samen maar aan 8 van de 17 stemmen.

Ook binnen PS lijkt men er gerust op dat sp.a het rode blok niet zal opbreken. De verhuis van de Vlaamse socialisten naar het PS-hoofdkwartier aan de Brusselse Keizerslaan wordt als het bewijs hiervan gezien. Sp.a krijgt er twee verdiepingen.

Di Rupo

PS blijft intussen benadrukken dat paars-geel haast onmogelijk is. De partij laat, bij monde van Waals minister-president Elio Di Rupo, weten dat ze niet zal toetreden tot een Zweedse formule – een paars-gele combinatie met N-VA en Open Vld.

“Wij kunnen ons niet van de indruk ontdoen dat ze (Lachaert, Coens en Bouchez, JVH/RW) een nieuwe Zweedse coalitie willen opzetten. Ik wil duidelijk zijn: voor de PS is het uitgesloten om zich bij zo’n rechtse regering aan te sluiten”, vertelt Di Rupo in Le Soir. “Wat wij vrezen dat zich met dit trio aan voorzitters aan het aftekenen is, is een terugkeer van ‘Zweeds’ zoals in 2014-2018. De regering met de grootste destructieve impact op de sociale zekerheid sinds de Tweede Wereldoorlog.”

Als er straks alsnog een paars-gele as wordt gesmeed, dan zal dat voor PS dus zonder Open Vld zijn. Aangezien Open Vld-voorzitter Lachaert momenteel zelf het initiatief in handen heeft, lijkt dit onwaarschijnlijk. Dat moet hij zichzelf eraf rijden. N-VA-voorzitter Bart De Wever laat zich voorlopig niet uit zijn tent lokken. “Lachaert, Coens en Bouchez hebben verschillende schema’s in hun hoofd. Laat ze die nu verkennen”, vertelde hij maandagavond in Terzake.