Wat als u ziek wordt op reis? Wat bij een nieuwe uitbraak? En in welke Europese landen moet u een mondmasker dragen?

Ziek worden op reis, het is geen lachertje; en al zeker niet in tijden van corona. Als u ziek wordt en u vermoedt of vreest dat u mogelijk besmet bent geraakt met het nieuwe coronavirus, dan is het belangrijkste advies: ga op uw vakantiebestemming naar de dokter. "Zelfdiagnose is hier zeker niet de juiste tip, want u weet zelf niet of u corona heeft. U kan bijvoorbeeld ook ziek geworden zijn door de airconditioning", zegt Pieter Mathijs van het christelijk ziekenfonds CM.

Stel dat u besmet bent, dan zal de dokter ter plaatse u advies geven, rekening houdend met de plaatselijk geldende wetgeving. Met andere woorden: mag u zich nog verplaatsen, moet u in quarantaine of niet? "U volgt dat advies het best ook op", benadrukt Mathijs nog even. Vermoedelijk zal u, als u besmet bent, op uw vakantiebestemming een periode in quarantaine moeten verblijven. De kans is klein dat ze u meteen naar huis laten vertrekken, zeker niet als u (hoge) koorts heeft.

Net als in ons land kan u ook in het buitenland opgebeld worden door iemand van de contactopsporing, omdat u mogelijk in contact bent geweest met iemand die besmet is geraakt (of als u zelf bent besmet en naar de dokter bent geweest). Als men u meldt dat u in contact bent geweest met een besmette persoon, dan is het ook hier het best om ter plaatse naar de dokter te gaan om u te laten testen. "Laat hen dan het werk doen", zegt Matthijs, die er wel op wijst dat er geen link is tussen de dokter in het buitenland en uw eigen huisarts. "Bent u zelf ook besmet, dan neemt u het best ook in ons land contact op met uw huisarts."

We wensen het u niet toe, maar mocht u op reis opgenomen moeten worden in het ziekenhuis, dan verandert het al dan niet besmet zijn met het virus niet zoveel aan de terugbetaling. Net als anders wordt uw ziekenhuisfactuur ook hier een deel terugbetaald door uw ziekenfonds en uw reisverzekeraar. En ook als u door de overheid van uw vakantieland verplicht in quarantaine wordt gezet, komen de ziekenfondsen een stuk tegemoet. (Dat kan verschillen van ziekenfonds tot ziekenfonds, dus informeer voor vertrek.)

Let op: bovenstaande informatie geldt enkel voor de Europese landen waarheen u nu mag reizen. Verre reizen naar het Amerikaanse continent, Afrika of Azië vallen daar niet onder. (De tekst gaat voort onder de audio.)

Beluister het gesprek met Pieter Mathijs (CM) in "De wereld vandaag":

Wat als u zelf niet ziek bent, maar er is plots een opflakkering in het land waar u bent? Komt u dan het best zo snel mogelijk weer naar huis? Ten eerste is het verstandig om u te registreren via Travellers Online, een website van het ministerie van Buitenlandse Zaken. "Zo weten onze diensten waar en hoeveel landgenoten zich ergens bevinden", zegt Karl Lagatie, woordvoerder van Buitenlandse Zaken, in "De inspecteur" op Radio 2. "En zo kunnen we ook, indien nodig, zeer gericht en concreet met hen communiceren. In geval van een eventuele nieuwe uitbraak zullen we dat kanaal ook zeker gebruiken."

Als zo'n opflakkering op uw vakantiebestemming plaatsvindt, reken er dan in elk geval niet op dat België u zomaar naar ons land zal repatriëren. "In de eerste plaats is het aan de reizigers zelf om een oplossing te vinden", zegt Lagatie. "Het is pas in zeer uitzonderlijke situaties, zoals dit voorjaar, dat Buitenlandse Zaken tussenbeide komt. Een repatriëring is altijd de allerlaatste stap in het crisisbeheer."

De redenering daarachter is dat u nu - anders dan in het voorjaar - moeilijk kunt zeggen dat u van niets wist en een eventuele nieuwe uitbraak van het virus onverwacht kwam, aldus Buitenlandse Zaken. Maar de ambassades en consulaten blijven wel ter beschikking staan van Belgen die in het buitenland in de problemen zouden zitten.

Buitenlandse Zaken raadt reizigers ook aan om zich goed voor te bereiden. Bijvoorbeeld door de reisadviezen van het ministerie geregeld te bekijken. "We hebben het reizigers makkelijk gemaakt en werken nu met een soort verkeerslicht", zegt Lagatie. "Daardoor kan u in één oogopslag zien hoe het staat voor uw bestemming." (Zie afbeelding onder.)

Groen licht betekent dat er geen extra voorwaarden zijn. Oranje betekent dat toeristen toegelaten zijn, maar dat er specifieke regels zijn zoals bijvoorbeeld 14 dagen quarantaine. Een rood licht betekent dat u als toerist voorlopig niet welkom bent in dat land. (De tekst gaat voort onder de afbeelding.)

"Vergeet zeker niet de lokale maatregelen", zegt Lagatie nog, "die misschien net iets anders dan thuis zijn. Vraag eventueel de nodige info bij uw verblijf of hotel." Neem ook contact op met uw ziekenfonds en reisverzekeraar, voegt Mathijs daar nog aan toe. Risicopatiënten vragen het best ook op voorhand raad aan hun huisarts. En voor iedereen: hygiëne- en afstandsregels moeten altijd nauwlettend gevolgd worden, benadrukt Buitenlandse Zaken. "Dat is zo in België en dat verdwijnt niet wanneer u de grens over rijdt. Een kwestie van gezond verstand."

En wat met de mondmaskers, als u op reis vertrekt? In ons land zijn ze verplicht op het openbaar vervoer, worden ze aangeraden in de winkels, maar hoeven ze niet op straat. Hoe zit dat in de andere Europese landen? 

Beluister hier het overzicht in "De wereld vandaag" of lees voort onder de audio:

In Nederland zijn mondmaskers net als bij ons verplicht op het openbaar vervoer, maar anders dan in ons land niet in de stations. Elders zijn ze niet verplicht, niet in de winkels, niet in de supermarkt, niet op de markt en niet op straat.

In Zweden en Denemarken zijn de regels nog soepeler dan in Nederland. Daar zie je amper mondmaskers in het straatbeeld en de winkels en het wordt ook niet gevraagd. Weinig mensen doen het dan ook.

En ook in Oostenrijk zijn ze niet meer verplicht in de winkels. Dat was in de eerste fase van de exitstrategie wel zo, maar ondertussen is die regel weer afgeschaft. In Slowakije is het dragen van een mondmasker op straat een tijdlang verplicht geweest, maar ook die verplichting is intussen opgeheven. Het wordt wel nog altijd aangeraden. Let op: in de winkels zijn mondmaskers wel nog steeds verplicht. In de Baltische staten Estland, Letland en Litouwen zijn mondmaskers een zeldzaamheid.

In Frankrijk zijn de regels ongeveer zoals in ons land. Mondmaskers zijn verplicht op het openbaar vervoer, maar niet in de winkels. Toch lijken de Fransen ze spontaner te dragen dan hier, zeker in Parijs. "Als je naar de winkel gaat, is het heel gewoon dat je een mondmasker draagt", zegt de Belg Frederiek Vermeulen, die in Parijs woont. Een masker dragen in de winkels, zal met andere woorden zeker geapprecieerd worden.

Ook in het Verenigd Koninkrijk zijn de regels ongeveer hetzelfde als in België. (De tekst gaat voort onder de foto.)

In Spanje zit het enigszins anders. Daar is een mondmasker officieel verplicht op alle plaatsen waar u niet minstens twee meter afstand kunt houden. Ook in een drukke straat bent u dus in principe verplicht om een mondmasker te dragen of als bijvoorbeeld de stoep niet breed genoeg is. Niet overal wordt die regel even streng toegepast, maar in de hoofdstad Madrid alleszins wel. U kan daar zelfs een boete krijgen van 600 euro als u geen mondmasker draagt. U bent gewaarschuwd.

In Italië en Portugal is het dan weer verplicht om een mondmasker te dragen op het openbaar vervoer en in alle openbare gebouwen. In alle winkels dus, maar bijvoorbeeld ook in een restaurant, tenminste tot je aan tafel zit.

Ook in Duitsland gelden soortgelijke regels op restaurant en in cafés. Als u bijvoorbeeld op een terras zit en naar het toilet gaat, dan moet u een mondmasker opzetten op de weg naar het toilet en terug, tot u weer aan uw tafeltje zit. Verder zijn in heel Duitsland mondmaskers verplicht op het openbaar vervoer. In bijna alle deelstaten zijn ze ook verplicht in de winkels.