Discussie over uitblijven van verplichting mondmaskers: ‘Ik had het wél opgelegd’

Het zou een clash worden tussen de politiek en de wetenschap, zo kondigde de Nationale Veiligheidsraad zich aan. Virologen als Marc Van Ranst, Erika Vlieghe en Steven Van Gucht pleitten de afgelopen dagen voor een uitbreiding van de mondmaskerplicht naar de warenhuizen. Ministers zoals Maggie De Block (Open Vld) stonden op de rem. Volgens hen was er geen draagvlak voor zo’n verplichting en is zo’n verplichting ook nauwelijks afdwingbaar.

Makkelijker dan verwacht haalden die laatsten hun slag binnen. Dinsdagavond hadden de experts van de GEES, de groep die zich over de afbouw van de coronamaatregelen buigt, hun eis namelijk al vrijwillig laten varen. De virologen bleven wel bij hun mening maar in de GEES zitten ook mensen met een economische achtergrond die daar anders over dachten. “De virologen stonden inderdaad op één lijn, maar we moeten wel een compromis bereiken binnen de groep”, reageert Marc Van Ranst. “Maar mocht ik het voor het zeggen hebben, dan had ik de verplichting wel opgelegd.”

Vijgen na Pasen

De Nationale Veiligheidsraad volgde de GEES en besloot om een verplichting pas op te leggen wanneer het écht nodig is. Namelijk wanneer een tweede golf zich aandient. Daarvoor zal het zogenaamde reproductiegetal, dat aangeeft hoeveel andere mensen één besmette mens kan besmetten, nauwlettend in de gaten worden gehouden.

Maar dat zijn vijgen na Pasen, vindt epidemioloog Pierre Van Damme (UAntwerpen). “Als dat R-getal verhoogd is, is het eigenlijk al te laat. Want dan zit je opnieuw met een actieve in plaats van een uitdovende epidemie. Dan ga je dus maatregelen nemen om te bestrijden, terwijl je had kunnen vermijden.”

Volgens de vakbonden van het winkelpersoneel is het niet verplichten van maskers een ‘gemiste kans’. “We zijn niet blij”, klinkt het bij de liberale vakbond ACLVB. “Niet iedereen volgde de voorbije maanden de andere veiligheidsmaatregelen correct op en de afstand van anderhalve meter kon niet gerespecteerd worden. Mondmaskers zijn daarom nodig.”

Klein draagvlak

Bij zowel Delhaize en Colruyt als bij handelsfederatie Comeos benadrukken ze dat het vooral goed is dat er nu duidelijkheid is. Want het ontbreken daarvan zorgde de afgelopen tijd voor veel verwarring. “Ik volg mevrouw Wilmès als ze zegt dat de situatie nu dusdanig verbeterd is dat het draagvlak om maskers te verplichten klein is”, zegt Dominique Michel, CEO bij Comeos. “Maar het was beter geweest mocht men vier weken geleden een verplichting hebben ingevoerd, dan was iedereen nog doordrongen van de noodzaak.”

Bij Delhaize klinkt het dat mondmaskers ook niet heiligmakend zijn, maar slechts een onderdeel van een heel pakket aan maatregelen, zoals de ontsmettende handgel en het houden van anderhalve meter afstand. “Het mondmasker wordt volgens mij soms te vaak gezien als alternatief, terwijl het dat niet is, natuurlijk”, zegt Roel Dekelver, woordvoerder van Delhaize. 

Professor Van Damme suggereert aan winkeliers om dan maar zelf stickers op de ramen te kleven met de boodschap dat ze mondmaskers appreciëren, uit respect voor andere klanten en het personeel.