Dit moet je weten over tuinverlichting

Er bestaan verschillende modellen voor tuinverlichting, afgestemd op de plaats en functie:

- Grondspots: geschikt langs een tuinpad of om je gazon of terras beter te laten uitkomen.
- Verlichtingspaaltjes: geschikt langs een tuinpad of om een struik te verlichten.
- Lantaarns: geschikt voor terrassen en tuinen.
- Draaibare spots: geschikt bij borders, struiken of bomen. Eerder als decoratie.
- Muurlampen: geschikt voor de buitengevel van je woning om de ingang of een garagepoort te verlichten.
- Schijnwerpers: geschikt voor je oprit of om bomen en het gazon te verlichten.

Gloeilampen en spaarlampen zijn passé. Zelfs halogeenlampen ruimen plaats voor ledverlichting. De beste kleurtemperatuur voor tuinen is 2.300 K, een warm wit licht. Momenteel domineren armaturen met een tijdloos en sober design. De aandacht moet op de tuin gevestigd worden en opzichtige armaturen verstoren dat. Gebruik je lampen niet om te pronken. Lees hier hoe je de perfecte lamp kiest. 

Een andere optie is tuinverlichting op zonne-energie. Het grote voordeel? Je hebt geen kabels nodig en je kan ze op iedere plaats installeren. Hoe lang een zonnelamp blijft branden, hangt af van de hoeveelheid zonlicht dat op de zonnepaneeltjes valt. Bij mooi weer kan dat zelfs tot zes uur oplopen. Deze lampen kan je combineren met een aan- en uitschakelaar of bewegingssensor. Dankzij deze energiebesparende eigenschappen is je tuin altijd verlicht ongeacht het weer.

Tip: Lees hier hoe je je bestaande verlichting energiezuinig en gebruiksvriendelijk maakt. 

Voor functionele verlichting heb je armaturen nodig die de paden en trappen verlichten in de tuin en de inkom. Daarnaast zijn er armaturen die gericht zijn op sfeerverlichting en gezelligheid, zoals richtbare spots en grondspots. Deze spots worden gelijk met de grond ingegraven en schijnen recht omhoog in verschillende breedtehoeken of richtingen. Ze zijn ideaal om extra decoratieve planten perfect te doen uitkomen. Deze verlichtingsvorm is soms wat duurder dan de klassieke, maar heeft het voordeel dat je geen lange, vertekende schaduwlijnen meer hebt.

Voor de verlichting van het terras moet de grote lantaarn of grote spot op het terras meer en meer plaats ruimen voor verlichting in de omgeving van het terras. Dit heeft het voordeel dat je zelf niet meer te kijk zit en dat je minder last hebt van insecten. Tip: Bouw het licht in je tuin gradueel op van voor naar achter. Plaats verder in je tuin krachtiger licht en verlicht enkel dat wat je extra aandacht wil geven.

Er zijn ook buitenlampen die automatisch aanspringen als er een bepaalde graad van duisternis bereikt is en die vanzelf gedoofd worden als er ‘s morgens voldoende licht is. Dergelijke lampen werken met een schemerschakelaar.

Daarnaast heb je ook lampen met een bewegingssensor. Ze reageren op een beweging in het gezichtsveld en springen dan automatisch aan. Deze lampen zijn niet alleen erg praktisch, ze hebben ook een afschrikkend effect op inbrekers. Het kan wel vervelend zijn dat de lampen te pas en te onpas aan- en uitgaan, bijvoorbeeld bij het passeren van huisdieren of vogels. Maar dit kan je voorkomen met betere, vaak wat duurdere, sensoren. Je bespaart bovendeel heel wat energie als je lampen enkel branden waar en wanneer je het nodig hebt. Zo kunnen buren niet klagen dat je tuinlampen hen ’s nachts wakker houden.

Net als binnen in je woning, creëer je met slimme buitenverlichting extra mogelijkheden. Lampen op de oprit laten aanspringen als je thuis komt via geofencing? Slimme verlichting zorgt voor extra beveiliging, sfeer en gebruiksgemak. Via de bijbehorende apps om je smartphone of tabel stel je de gewenste lichtkleur en -intensiteit in. Tip: Plaats zeker buitenlampen bij de voor- en achterdeur, de garage en op de hoeken van je woning.

Vooraf een installatieplan tekenen is geen overbodige luxe. Op zo’n plan staat waar de stroomaansluiting moet komen, waar de lichtbronnen zich bevinden, waar de kabels ingegraven moeten worden en de plaats van de aarding. Bekijk eerst waar de armaturen moeten komen en teken dan pas het kabelplan uit. Laat de stroomkabels dus niet de plaats van je lampen bepalen. Let bij de plaatsing ook op het feit dat je tuin nog niet volgroeid is. Plaats armaturen dus niet te dicht bij een pas geplante boom, want de stam wordt later natuurlijk nog breder.

Als je zeker wil zijn van een aangename en functionele tuinverlichting, kan je een beroep doen op je tuinarchitect of je lichtadviseur. Als je bij een nieuwbouw nog niet meteen buitenverlichting aanlegt, voorzie je best wel enkele wachtleidingen om later breekwerk te vermijden.

Je tuinverlichting kan worden gevoed op laagspanning (12 V) of op netspanning (220 V). Laagspanning is ideaal voor sfeerverlichting maar voor functionele verlichting heb je netspanning nodig. Alle kabels moeten ingegraven worden en waterdicht zijn. Voor elektrische leidingen buiten gelden andere voorschriften dan binnenshuis. 

Let bij de keuze van de armaturen op de IP-aanduiding. Deze aanduiding van twee cijfers duidt op de beschermingswaarden voor elektrische toestellen. Het eerste cijfer slaat op de bescherming tegen stof of fysische aanraking. Dat moet voor buitenverlichting minstens 4 zijn. Het tweede cijfer slaat op de bescherming tegen het indringen van vloeistoffen. Voor tuinarmaturen is een IP van 44 of meer aan te raden.

Reken voor goede, kwaliteitsvolle tuinverlichting en het leggen en aansluiten van alle kabels tot aan de zekeringskast ongeveer 10% van je tuinaanleg. Bespaar zeker niet op de kwaliteit van de armaturen zodat ze een tuinleven lang meegaan.

Lees ook op Livios.be:

Buitenstopcontact voorzien: zo doe je het zelf

Infographic: zo leg je in vijf stappen elektriciteit in je woning

Zo leg je buitenshuis je elektriciteit aan

Bron: Livios