Kernenergie en aardgas kunnen in de Europese Unie geen deel uitmaken van de transitie naar een duurzame economie. Dat hebben de lidstaten van de Europese Unie gezegd. Uiteindelijk werd niet ingegaan op de vraag van een aantal oostelijke lidstaten. Die hadden opgeroepen om ook aardgas voor Europese investeringen in een duurzame energiesector in aanmerking te laten komen.

Met het Just Transition Fund wil de Europese Commissie het gebruik van fossiele brandstoffen in de regio afbouwen. Het fonds krijgt de beschikking over een budget van 40 miljard euro. Dat pakket bestaat uit 30 miljard euro uit het fonds dat Europa wil reserveren voor de heropleving na de coronacrisis. Daarnaast zou ook 10 miljard euro geput kunnen worden uit het normale werkingsbudget van de Europese Commissie.

Emissiereductie

Het Just Transition Fund wil de doorbraak van uitstootvriendelijke industrieën ondersteunen. Dat gebeurt via omscholing van werknemers die nu nog in vervuilende sectoren werken. Daarnaast moet het fonds nieuwe industrieën helpen opbouwen in regio’s waar de economie nog altijd van vervuilende activiteiten afhankelijk is.

De ambassadeurs van de lidstaten van de Europese Unie zijn nu overeengekomen dat de middelen van het Just Transition Fund in geen geval gebruikt mogen worden voor de ontmanteling of de bouw van kerncentrales. Er kan volgens de ambassadeurs ook geen plaats zijn voor investeringen in de productie, verwerking, distributie, opslag of verbranding van fossiele brandstoffen.

Dat standpunt komt overeen met de visie van de Europese Commissie. Een definitieve beslissing valt na onderhandelingen tussen de lidstaten, de Europese Commissie en het Europees Parlement. Aardgas zou nog wel bij andere Europese fondsen financiële steun kunnen vinden, op voorwaarde dat ze de Europese doelstellingen voor emissiereductie niet schaden.

Methaan

Acht oosterse lidstaten hadden er bij de Europese Unie nog op aangedrongen om ook aardgasprojecten in de toekomstige financiering op te nemen. Dit zou deze landen immers moeten helpen om van de vervuilende steenkoolcentrales gradueel naar een duurzame energiesector over te stappen.

Aardgas produceert bij verbranding in energiecentrales ongeveer de helft minder koolstofdioxide dan steenkool. Aardgas ligt echter aan de basis van methaan, dat een bijzonder krachtig broeikasgas is.

Klimaatactivisten benadrukken daarbij dat nieuwe gascentrales tientallen jaren operationeel zouden blijven. Dat vormt volgens hen een bedreiging voor de Europese doelstellingen om tegen het midden van deze eeuw een klimaatneutrale economie uit te bouwen.