De Vlaamse regering wil de inname van open ruimte halveren tegen 2025 en tot nul brengen in 2040. Maar voorlopig gaan de cijfers de verkeerde richting uit. Volgens berekeningen van Groen-Parlementslid Mieke Schauvliege op ­basis van gegevens van het Bel­gische statistiekbureau Statbel zit de inname van open ruimte opnieuw op het hoge niveau van dertien jaar geleden. Dat betekent dat er dagelijks meer dan 7 hectare open ruimte verdwijnt.

De voorbije tien jaar was de trend in Vlaanderen dalend, maar sinds 2016, uitgerekend het jaar waarin de betonstop werd aangekondigd, is die gekeerd. De inname van 7,16 hectare open ruimte per dag voor 2019 is zelfs een ­onderschatting, aangezien in de Statbel-cijfers alleen de bebouwde percelen worden meegerekend, en niet straten of parken, die volgens de Europese definitie ook onder ­ingenomen open ruimte vallen.

Maar betere cijfers zijn er niet. De Vlaamse overheid volgt samen met de onderzoeksinstelling Vito het ruimtebeslag op, maar de ­resultaten worden maar om de drie jaar gerapporteerd. Voor de cijfers over de situatie in 2019 is het waarschijnlijk wachten tot 2022, waardoor het beleid achter de feiten aan dreigt te lopen.

Schauvliege legt het verband tussen de versnelde inname van open ruimte en de droogteproblematiek. ‘Omdat er steeds meer beton ligt in Vlaanderen, kan het regenwater niet doorsijpelen naar de ­bodem. Het grondwater raakt niet meer aangevuld, het grondwaterpeil daalt. Als het minister van ­Natuur Zuhal Demir (N-VA) menens is met de aanpak van de droogte, zal ze deze cijfers niet kunnen negeren.’

Sukkelstraatje

Schauvliege dringt bij Demir aan op de uitvoering van de bouw­shift. ‘Die is er nog altijd niet’, vindt Schauvliege. ‘Het enige initiatief dat al op tafel ligt, is een slecht decreet, het Instrumentendecreet, dat volgens experts het omgekeerde doet van wat we willen, namelijk bouwen in de open ruimte bevorderen in plaats van verminderen.’

Dat decreet, voorlopig het belangrijkste in de uitvoering van de bouwshift, zit in een sukkelstraatje, sinds het ontwerp begin dit jaar grondig werd afgekraakt door ­experts. Een volledige vergoeding voor mensen die het recht om te bouwen verliezen, zit in het ontwerp, maar dreigt zo duur te worden dat ze de belofte van een stop op de inname van open ruimte onmogelijk maakt.

De Vlaamse coalitiepartners zitten niet op dezelfde lijn. Groen vraagt in afwachting van het decreet in een resolutie een tijdelijke bouwstop op woonreservegebieden, met uitzondering van al goedgekeurde verkavelingen.