Wijzen nieuwe cijfers van Sciensano op dreigende tweede lockdown?

Echt geruststellend zijn de nieuwste cijfers van Sciensano niet. Tussen 17 en 23 juni werden er gemiddeld 92 besmettingen gerapporteerd. Een stijging van 6 procent in vergelijking met de week daarvoor. Reden genoeg voor minister van volksgezondheid Maggie De Block (Open Vld) om met een forse waarschuwing te komen. “Als de cijfers blijven stijgen, moeten en zullen we ingrijpen”, liet ze in het Eén-programma De zevende dag weten. 

Maar volgens experts hoeven we nog niet meteen te vrezen voor een tweede lockdown. Volgens viroloog Marc Van Ranst mogen we ons niet blindstaren op die besmettingscijfers. “Natuurlijk zijn die belangrijk, maar er zijn nog een aantal parameters die we in de gaten moeten houden. Het aantal ziekenhuisopnames bijvoorbeeld. Dat was de voorbije weken een vrij betrouwbare factor. En wat dat betreft zien we voorlopig geen stijgingen.”

‘Zorgwekkend plateau’

Van Ranst wijst er ook op dat het aantal nieuwe besmettingen relatief laag ligt. “Dat zorgt ervoor dat een paar besmettingen meer of minder al meteen tot forse schommelingen leidt.” Dat bleek ook toen Brecht Devleesschauwer, epidemioloog bij Sciensano, zondag een paar nieuwe cijfers op Twitter gooide. Hij becijferde dat er een dag eerder 86 nieuwe besmettingen bijkwamen. Lager dan het gemiddelde, waardoor de stijging waarover bij het begin van het weekend werd bericht meteen werd omgezet in een – weliswaar lichte – daling van het aantal besmettingen. 

Ook het reproductiegetal (R-waarde), dat aangeeft hoe snel een virus zich verspreidt, heeft last van schommelingen. “Dat getal zal nu in de buurt van 1 komen", zegt Van Ranst. “Maar ook dat zegt op zich weinig. Kijk maar naar Duitsland. Daar zorgde een lokale opflakkering voor een forse stijging van die R-waarde. Maar dat betekent dus niet dat het virus plots weer in het hele land circuleert.” 

“Het heeft geen zin om op die schommelingen te focussen”, vindt Devleesschauwer. “Ik maak me persoonlijk meer zorgen over het feit dat we wat die besmettingen betreft nu al een aantal weken op een plateau blijven steken. We blijven rond hetzelfde aantal hangen, terwijl we eigenlijk naar nul zouden moeten evolueren.” 

Zowel Devleesschauwer als Van Ranst benadrukt dan ook dat waakzaamheid geboden blijft. Het is belangrijk om alle cijfers goed in de gaten te houden, en om eventuele stijgingen zo snel mogelijk te analyseren. “Daarom houden we bijvoorbeeld cijfermateriaal bij op gemeentelijk niveau”, zegt Devleesschauwer. “Dat laat ons toe een uitbraak snel geografisch te lokaliseren en meteen gepaste maatregelen te nemen.”  

Lokale lockdowns

De ‘ingrepen’ waar De Block het dit weekend over had, zullen zich dan ook eerder op lokaal dan op nationaal vlak situeren, denken de experts. Van Ranst: “Als je zo’n uitbraak kan situeren, is het bijvoorbeeld mogelijk om daar de horeca weer even te sluiten, of wat strenger te zijn wanneer het over evenementen gaat.” 

Het is een aanpak die ook de Portugese overheid hanteert. Die besliste eind vorige week om bepaalde delen van hoofdstad Lissabon opnieuw in lockdown te plaatsen nadat het aantal dagelijkse besmettingen daar plots weer steeg. Ruim twee miljoen inwoners van de stad mogen alleen hun huis nog uit om te gaan werken of boodschappen te doen. 

Ook in het Verenigd Koninkrijk ligt zo’n lokale lockdown op tafel. Minister van Binnenlandse Zaken Priti Patel liet aan de Britse openbare omroep BBC weten dat de regering overweegt om de stad Leicester van de buitenwereld af te sluiten. De voorbije weken werden in die stad met 350.000 inwoners 658 nieuwe besmettingen vastgesteld. 

Ook China blijft worstelen met het coronavirus. Daar heeft de regering in en rond de hoofdstad Peking opnieuw een half miljoen mensen in quarantaine geplaatst. De voorbije twee weken werden in de stad zo’n 300 nieuwe besmettingen vastgesteld, wat de overheid doet vrezen voor een tweede besmettingsgolf.