Paula Marckx: Antwerpse duizendpoot met een erfenis voor de eeuwigheid

Alles, maar dan écht alles halen uit de tijd die we hebben op deze aardkloot: het was een kunst die Paula Marckx als de beste verstond. Ook op haar oude dag. “Ik heb regelmaat in mijn onregelmatig leven”, zei ze in 2017 tegen Het Laatste Nieuws. “Ik doe nog alles wat niet mag: ik werk te veel en te hard, ik slaap weinig, ik eet waar ik goesting in heb. En: ik drink whisky. Jack Daniels heeft mij zelfs geholpen bij de revalidatie na mijn gebroken heup. Ik wou af en toe een glaasje, maar dan moest ik uit de zetel naar de kast stappen.” Zelf gruwde ze ervan om oud genoemd te worden. Haar vurige repliek daarop: “Ik ben niet oud. Ik ben gewoon heel lang jong gebleven.”

Het leven van Marckx enigszins bevattelijk samenvatten, is een herculische opdracht. Helemaal bovenaan staat uiteraard haar strijd voor de rechten van kinderen van ongehuwde moeders. Die begint in 1974 met een eenvoudige brief naar het Europees Hof van Justitie in het Franse Straatsburg, omdat Marckx als bewust ongehuwde moeder (een ‘bom’) het niet vindt kunnen dat ze de afstammingsband met haar tien maanden oude dochter Alexandra wettelijk moet laten vaststellen, terwijl een gehuwde moeder dat niet hoeft te doen. Marckx: “Ik had dat kind gewoon op straat kunnen leggen, en iedereen had het kunnen meenemen, want ze was zogezegd van niemand.” Het Europees Hof geeft haar in 1979 gelijk en de Belgische staat moet een einde maken aan de discriminatie van ongehuwde moeders en hun kinderen.

Het belang van dit arrest-Marckx valt volgens juristen moeilijk te overschatten. Het zorgde ervoor dat de Belgische staat voortaan ‘wettige’ en ‘onwettige’ kinderen evenwaardig moest behandelen. Kinderen van ongehuwde moeders maar evengoed kinderen uit een buitenechtelijke relatie kregen op die manier een volwaardig statuut en erfenisrechten. Een revolutie in het Belgisch en Europees familierecht die tot op vandaag doorwerkt. Delphine Boël, de biologische dochter van koning Albert, had haar vordering nooit kunnen indienen zonder het arrest-Marckx.

Piloot

Maar er is meer, véél meer. De avonturenroman getiteld Het leven van Paula Marckx begint wanneer ze in de oorlogsjaren als fotomodel werkt voor het Brusselse modehuis Natan. Voor de kunstschilder Lode Seghers gaat ze helemaal uit de kleren. Via de schilder bouwt de Antwerpse tiener gestaag aan een indrukwekkend netwerk. Na de oorlog werpt Marckx zich op als een zelfstandige zakenvrouw, onder meer door condoomautomaten en parfumverstuivers te importeren naar ons land. Later begint ze te schrijven – “voor 5 frank bij uitgeverij Averbode” – en bluft ze zich als journaliste onder meer binnen bij The Rolling Stones, The Beatles, Duits bondskanselier Willy Brandt en de Spaanse dictator Franco. “Ik denk dat het een soort lef is dat je moet hebben. De mensen hebben nu in het algemeen te veel schrik om iets te doen of te zeggen, goh dat gaat niet. Dat geloof ik niet. Ik geloof niet dat iets niet gaat.”

Haar levensmotto If you can dream it, you can do it – overgenomen van Walt Disney – zet Marckx doorheen haar hele leven met verbazingwekkend succes om in de praktijk. Ze haalt als eerste vrouw haar pilotenbrevet op de luchthaven van Deurne, schopt het tot directeur van het World Trade Center in Brussel, organiseert een tweedaags festival voor honden en hun baasjes genaamd Woefstock en blijft intussen met de regelmaat van de klok interviews en boeken schrijven. Onder meer over haar liefdesleven is ze bijzonder open. In haar boek The Perfect Mistress uit 2010 beschrijft de dan al 84-jarige Marckx tot in de kleinste details haar escapades, waaronder een affaire met de 36 jaar jongere plastisch chirurg Jeff Hoeyberghs in Andorra. “We vreeën elke dag, en soms méér dan eens.” (Iets wat Hoeyberghs later met klem ontkent.) 

En nog: “Eigenlijk moeten vrouwen geen schrik hebben van maîtresses. Ik ben verschillende keren in mijn leven maîtresse geweest. Nooit de aandrang gevoeld om te trouwen. I’ve been wined and dined en zoveel seks gehad als maar mogelijk was. En nooit sokken moeten wassen.” Haar laatste boek Jonger ouder worden met tips voor senioren prijkt in 2017 nog boven aan de verkooplijsten. In een interview met Het Nieuwsblad in juni, amper een maand geleden, vertelt Marckx: “Ik ben niet bang om te sterven. Dat is een nieuw avontuur voor mij. Ik ben gelovig, maar ik ga niet naar de kerk. Ik geloof in alle goden. God, Jahweh, Allah, Boeddha en hoe heten ze allemaal. Die zitten daar in de hemel samen paella te eten, als een grote familie. Dat geloof ik. Echt. En het helpt me geweldig. Ik voel me daardoor nooit alleen.”