In een gemeenschappelijk opiniestuk reageren de vakbonden en ziekenfondsen op de geplande hervorming van de financiering van de sociale zekerheid.
Minister van Sociale Zaken Maggie De Block en haar collega van Middenstand Willy Borsus verdedigen de hervorming van de financiering van de sociale zekerheid, die door de ministerraad is goedgekeurd. Vakbonden en mutualiteiten menen dat die hervorming de sociale zekerheid verzwakt. Maar de ministers zeggen dat de hervorming net de financiering van de sociale zekerheid “duurzaam maakt” en “de toekomst van het systeem verzekert”.
In die hervorming vergroot de regering haar controle over de uitgaven. Voortaan wil ze niet langer spontaan eventuele tekorten in de sociale zekerheid bijpassen. Eerst wil ze weten of de sociale partners wel verantwoordelijk zijn omgesprongen met het budget door enkele ‘responsabiliseringscriteria’ af te toetsen.
Vakbonden en ziekenfondsen zeggen dat dit mechanisme een hefboom is om bij elke begrotingsbesprekingen “eerst een debat over asociale besparingsmaatregelen aan te vatten en de akkoorden van de sociale partners in vraag te stellen”.
De ministers zeggen dat de hervorming het systeem transparanter maakt. “Punt is dat we zo zorgvuldig mogelijk willen omspringen met het geld van de belastingbetaler. We willen geen blanco cheque uitschrijven. Het is toch evident dat we, vooraleer we een paar miljard op tafel leggen om het tekort bij te passen, eerst zorgvuldig nagaan of iedereen zijn verantwoordelijkheid heeft genomen en maatregelen heeft uitgewerkt om ontsporing van het budget te voorkomen”, luidt het in een reactie.
De hervorming moet volgens de regering een einde maken aan het ingewikkelde kluwen van financieringsstromen in de sociale zekerheid. Vanaf 2017 zal de alternatieve financiering vooral bestaan uit inkomsten uit btw en roerende voorheffing. Met de alternatieve financiering wil de regering de daling aan inkomsten compenseren die een gevolg zijn van de taxshift, waarin de sociale bijdragen werden verlaagd. Toch houdt de regering rekening met terugverdieneffecten door de taxshift. “Omdat door de taxshift meer jobs zijn gecreëerd, zullen de sociale bijdragen toch stijgen en zullen de uitgaven voor de werkloosheid dalen. De compensatie zal daarom lager zijn dan de daling van de inkomsten”, luidt het.
De ministers wijzen erop dat die terugverdieneffecten berekend zijn door het Planbureau. Mutualteiten en vakbonden voelen zich ook onder “voogdij” geplaatst door de oprichting van de Commissie Financiën en Begroting, die budgettaire ontsporingen moet opsporen. “Dit zogenaamd neutraal, ’technocratisch’ bestuur is gezichtsbedrog en verbergt vooral dat de regering haar macht versterkt.”
De regering zegt dat de experten uit die Commissie deel uitmaken van de instellingen van de sociale zekerheid. Zij zullen toelichting geven en bijsturingen vragen aan de beheerscomités van die instellingen, waarin de sociale partners vertegenwoordigd zijn.
‘Regering verzwakt sociale zekerheid op gevaarlijke en onopgemerkte manier’
In die hervorming vergroot de regering haar controle over de uitgaven. Voortaan wil ze niet langer spontaan eventuele tekorten in de sociale zekerheid bijpassen. Eerst wil ze weten of de sociale partners wel verantwoordelijk zijn omgesprongen met het budget door enkele ‘responsabiliseringscriteria’ af te toetsen. “Dat zogenaamde responsabiliseringsmechanisme is een hefboom om bij elke begrotingsbespreking eerst een debat over asociale besparingsmaatregelen aan te vatten en de akkoorden van de sociale partners in vraag te stellen”, schrijft de coalitie van vakbonden en ziekenfondsen.
En dat terwijl de budgettaire ontsporingen vooral door tegenvallende inkomsten worden veroorzaakt, meent Luc Van Gorp, voorzitter van de Christelijke Mutualiteiten.
De organisaties voelen zich ook onder “voogdij” geplaatst door de oprichting van de CFB (een Commissie Financiën en Begroting, die budgettaire ontsporingen moet opsporen, red.) “Dit zogenaamd neutraal, ’technocratisch’ bestuur is gezichtsbedrog en verbergt vooral dat de regering haar macht versterkt.”
Nochtans ligt de oplossing voor een rechtvaardige financiering van de sociale zekerheid volgens de tekstschrijvers voor de hand: meer fiscale rechtvaardigheid. “Op die koerswijziging hopen wij echt. Zo niet is het einde van ons socialezekerheidsmodel in zicht.”
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier