Ook zonder verplicht mondmasker in winkels, moeten burgers meer gezond verstand hanteren

Minder repressie en een duidelijke(re) omkadering van de coronamaatregelen: dat is waar gedragspsychologen vorige week voor pleitten. Er is nood aan een motiverend maatschappelijk project, aangestuurd door de overheid, dat burgers verbindt in deze periode. Maar daarnaast moeten we als burgers gewoon zelf gezond verstand én mildheid hanteren, zonder te wachten op de overheid.

In het betoog sprong één zinnetje opvallend in het oog: het verplichten van mondmaskers op alle openbare plaatsen zoals winkels, loketten en het openbaar vervoer. Zo’n maatregel creëert een ondubbelzinnig sociaal draagvlak. Iedereen mee in bad, zeg maar, waardoor mensen elkaar geen onverantwoord gedrag aanwrijven en niet gedurig vingerwijzen naar wie geen maskertje draagt.

Sinds de recentste beslissingen van de Veiligheidsraad – 24 juni – weten we echter dat de verplichting er in België voorlopig niet komt. Een mondmaskertje moet alleen op het openbaar vervoer en in middelbare scholen. Daarnaast is het sterk aangeraden op plaatsen waar de obligate anderhalve meter niet gegarandeerd kan worden. 

Feit is dat het maatschappelijk spagaat sinds de corona-uitbraak, hierdoor nog toeneemt. Het leven oogt elke dag wat leuker, bubbels breiden langzaam uit. Pretparken, bioscopen en zwembaden gooien zelfs de deuren open. Hoera. Maar de duidelijke en ondubbelzinnige omkadering van sommige sociale maatregelen blijft ontoereikend. Het gekissebis over de mondmaskers sleept aan en weerklinkt intussen op elke hoek van de straat. 

Daardoor dobberen we bij de start van de zomervakantie in een vreemdsoortig sociaal drijfzand. U ervoer net als ik vast al wrevel wanneer u zich ‘ongemaskerd’ in een supermarkt of in een drukke winkelstraat begaf. Mensen ergeren zich aan wie het kleinood niet draagt en die ergernis straalt af op wie in wezen niks verkeerd doet. Voor- en tegenstanders staan op den duur lijnrecht tegenover elkaar in een debat waar dat over de kip en het ei bij verbleekt. 

In zo’n sfeer is een motiverend maatschappelijk project van hogerhand, onrealiseerbaar. Net omdat er frustratie heerst vanwege de onduidelijkheid. We wrijven anderen gebrek aan verantwoordelijkheidszin aan, zelfs als dat niet terecht is. Misschien is een brokje (tijdelijke) regelneverij echt de enige uitweg uit deze sociale impasse. Lees: een overheid die ons, in navolging van heel wat buurlanden, vraagt om het maskertje op openbare plaatsen gewoon op te zetten. 

We spreken over een top-downaanpak die niet stiefmoederlijk is, evenmin vrijblijvend, maar wel motiverend: doe het gewoon. U hoort me niet zeggen dat ik die richtlijn leuk vind, laat staan: zelf promoot of als de oplossing voor de pandemie beschouw. Tot nu toe heb ik mijn aankopen altijd met distancing en zonder masker gedaan. Maar een bijgestuurde richtlijn zou de aanslepende discussies en frictie over dit item, in elk geval doen ophouden. 

Aangezien het niet gebeurt, hebben wij als burgers meer dan ooit zelf de sleutel in handen om het voor elkaar aangenaam en leefbaar te houden in deze crisisperiode. Met of zonder masker. Die sleutel heet mildheid, gecombineerd met een stevige portie gezond verstand. Daarvoor hoeven we hoegenaamd niet op een signaal van de overheid te wachten. Als we zelf de maatregelen naleven, ons ‘gedragen’ en anderen de ruimte geven om op hun manier met de situatie om te gaan, dan is ergernis niet nodig en zelfs verspilde energie. Anders gezegd: doe wel en zie niet om. En investeer die energie gewoon in fijne ontmoetingen in die bubbel van 15, waardoor we op een aangename manier de zomervakantie kunnen slijten. 

Daarnaast mag ook dit nog even onderstreept: de uitschuivers van enkelingen ten spijt, gedraagt het gros van de Belgen zich sinds het begin van deze crisis meer dan behoorlijk. We helpen met zijn allen nog steeds om het risico op besmetting beperken. We respecteren social distancing zo goed als mogelijk. De cijfers bewijzen dat het werkt, ook al is deze pandemie nog lang niet bezworen. Dat dagelijkse engagement van elk van ons verdient een pluim. In combinatie met gezond verstand en waakzaamheid is het de beste cocktail om de zomer van 2020 door te komen. Ik wens u er de zonne-uren, échte bubbels en babbels met wie u lief is, graag bij.