Leuven telt als eerste Vlaamse stad zijn daklozen: ‘De cijfers zijn hoger dan iedereen had verwacht’
Als eerste stad in Vlaanderen heeft Leuven een wetenschappelijk onderbouwde telling gedaan van de dak- en thuislozen. De cijfers zijn een stuk hoger dan gevreesd, wat doet vermoeden dat het probleem ook in andere steden wordt onderschat.
In de nacht van 20 op 21 februari voerde KU Leuven Lucas, het centrum voor zorgonderzoek, in opdracht van de stad Leuven een telling uit met behulp van meer dan 30 sociale organisaties maar ook politie en NMBS. In deze momentopname bleken 466 volwassenen en 90 kinderen dak- of thuisloos volgens een brede, internationale definitie. Van deze groep zijn er 38 effectief dakloos. De 17 plaatsen van de Leuvense winteropvang waren die nacht volledig bezet; 21 personen brachten de nacht door op straat. Het was toen ’s nachts enkele graden boven nul.
Daarnaast zit er een groep in opvang voor thuislozen. Anderen riskeren binnen de maand op straat te staan, doordat ze een instelling of gevangenis verlaten zonder woonoplossing, of een uithuiszetting riskeren door een gerechtelijke procedure of een onbewoonbaarverklaring.
Een grote groep is ‘verborgen dakloos’: 58 personen sliepen die nacht in een ‘niet-conventionele ruimte’, zoals een auto, garagebox of kraakpand, en 196 mensen sliepen op de sofa bij familie of vrienden, bij gebrek aan alternatief.
“Het kan dat wie bij vrienden verblijft, snel weer een thuis vindt, maar vaak is het een erg precaire situatie”, zegt onderzoeker Koen Hermans (KU Leuven). Een veertigjarige moeder getuigt in deze krant hoe ze een tijdje op de zetel bij vrienden sliep, maar ook op straat.
“De cijfers zijn hoger dan iedereen had verwacht”, zegt Hermans. “De groep blijkt ook jonger dan gedacht.” Hoewel 62 procent de Belgische nationaliteit heeft, vormen jonge nieuwkomers een kwetsbare groep volgens de onderzoekers. “Zij worden, vaker dan hun Belgische leeftijdsgenoten, geconfronteerd met dak- en thuisloosheid door een ongeschikt of onbewoonbaar verklaarde woning.”
Onzichtbaar
In tegenstelling tot Antwerpen of Brussel is dakloosheid in de universiteitsstad onzichtbaar, tenzij bij zeldzame nieuwsberichten, zoals over de huisjesmelkerij van de familie Appeltans of enkele jaren geleden een dode dakloze in een garagebox. Al enkele jaren klagen organisaties over het gebrek aan cijfers.
“We stellen ons hiermee kwetsbaar op, maar met deze cijfers en de informatie over de verschillende profielen kunnen we gerichter actie ondernemen”, zeggen schepen van Zorg en Welzijn Bieke Verlinden (sp.a) en schepen van Wonen Lies Corneillie (Groen).
In Brussel doet vzw La Strada elke twee jaar een telling, maar dit is de eerste studie in Vlaanderen. Gent, Luik en Limburg hebben een daklozentelling in de steigers. “Ik ben er zeker van dat het geen louter probleem is van de centrumsteden, maar ook van kleinere gemeentes", zegt Anna Raymaekers, van armoedeorganisatie de RuimteVaart. “Het gaat erom het probleem te willen zien.”
Over drie jaar volgt in Leuven een nieuwe telling, al willen de schepenen daar niet op afgerekend worden. “We doen wat mogelijk is om dakloosheid te voorkomen en te bestrijden, maar we hebben niet alles in de hand en we hopen dat ook de Vlaamse en federale overheid een steviger beleid voeren rond het grondrecht op wonen”, klinkt het.
Dit najaar start Leuven met ‘Housing-First’, een methode die duurzame huisvesting biedt voor langdurig daklozen. Er komt ook een woonpunt, dat moet mogelijk maken om in te grijpen voor woonproblemen escaleren.
Lees ook
Geselecteerd door de redactie
