Videospeler inladen...

Koning nam zélf initiatief voor spijtbetuiging, zegt premier Wilmès bij onthulling gedenkplaat (met taalfouten)

Op een viering voor de 60e verjaardag van Congo's onafhankelijkheid in Elsene, heeft premier Sophie Wilmès zich uitgesproken over de brief van koning Filip aan de Congolese president Tshisekedi. Volgens de premier nam de koning zelf het initiatief tot de spijtbetuiging. Ze noemt zijn "erkenning van het leed" een eerste stap. De premier onthulde ook een gedenkplaat in Elsene, maar die bleek een aantal taalfouten te bevatten.

"In 2020 moeten we in staat zijn om helder naar het gedeelde verleden te kijken. En dat verleden wordt getekend door ongelijkheid en geweld tegenover de Congolezen." Net als in de brief van koning Filip aan het adres van de Congolese regering, windt premier Sophie Wilmès geen doekjes rond de wandaden van het koloniaal regime.

Tijdens een viering in Elsene voor de 60ste verjaardag van de onafhankelijkheid van Congo, nam de premier kort het woord, en riep ze op tot een grondig debat. Ook Wilmès sprak daarbij niet expliciet van "excuses", en de naam van Leopold II viel niet. De premier sluit anderzijds niet uit dat er later nog excuses kunnen volgen.

Op de gedenkplaat die de premier in Elsene onthulde, blijken overigens een aantal fouten te staan in de Nederlandse vertaling.  Zo staat er "het 60e verjaardag", "ingehuld" en "Democratische Republiek van Congo". 

De gemeente Elsene heeft intussen haar verontschuldigingen aangeboden.  "Wij verontschuldigen ons bij degenen die deze schrijffouten hebben geïnterpreteerd als een gebrek aan respect", laat de burgemeester via zijn woordvoerder weten aan Bruzz. De gedenkplaat zal worden vervangen door een gecorrigeerde versie. (Lees voort onder de foto.)

"Grondig debat"

Net als in de brief van de koning legt de premier wel de link met de dag van vandaag, waar volgens Wilmès "nog werk voor de boeg is om iedereen gelijke kansen te geven".

"Zoals andere Europese landen, is het moment voor België nu aangebroken om een parcours aan te vatten van onderzoek, naar waarheid en naar herinnering", betoogt de premier. "Maar elke stap richting waarheid en naar herinnering vereist dat we eerst het leed erkennen. En die erkenning is duidelijk uitgedrukt door ons staatshoofd in zijn brief voor de Congolezen aan president Tshisekedi", vindt Wilmès.

"Het koloniale vraagstuk vereist een grondig en divers debat, met verschillende Belgische en Congolese stemmen. Dat debat moet zonder taboe, en eerlijk en rustig kunnen verlopen", zegt de premier nog. Net zoals de koning verwijst Wilmès daarvoor naar het parlement, waar een commissie zich zal buigen over het koloniale verleden.

Bekijk hier het volledige interview met premier Sophie Wilmès (MR): 

Videospeler inladen...
Tijdens de viering werd ook een gedenkplaat onthuld.

"Sterk en groots" tot "Koning Filip schrijft geschiedenis"

Ook andere politici reageren op Twitter op de brief van koning Filip. "Goed gedaan en een sterke boodschap van koning Filip", vindt CD&V-voorzitter Joachim Coens. "Op naar meer respect en een sterke samenwerking", vervolgt hij op Twitter.

"Koning Filip zet met zijn persoonlijke brief aan het Congolese volk vandaag een belangrijke stap. Het parlement zal op basis van onderzoek en dialoog mee bepalen hoe we vandaag en morgen omgaan met de moeilijke koloniale geschiedenis van België", stelt Kamervoorzitter Patrick Dewael (Open VLD). 

"Waardig en moedig. Het brengt erkenning, diepgang en ernst in het debat", zegt minister van Samenleven Bart Somers (Open VLD). 

"Sterk en groots. De wonden zien en erkennen is het begin van genezing", reageert ook gewezen Open VLD-voorzitster Gwendolyn Rutten.

"Met zijn brief en spijtbetuiging over het koloniaal verleden schrijft Koning Filip I geschiedenis. De vorst voelt de veranderde tijdsgeest aan en neemt afstand van een van zijn voorvaderen. Respect. De Kamer krijgt nu alle ruimte voor een officieel rapport met aanbevelingen", reageert Groen-Kamerlid Wouter De Vriendt.

Groen-fractieleider Kristof Calvo treedt hem daarin bij. "Deze erkenning is niet voldoende, maar wel cruciaal", voegt Calvo toe. 

"Laat het ook en vooral een stap vooruit zijn in de strijd van vandaag tegen elke vorm van discriminatie en racisme", zegt SP.A-Kamerfractieleidster Meryame Kitir

"Spijt lost racisme niet op", zegt haar collega-fractieleidster in het Vlaams Parlement Hannelore Goeman (SP.A). "Maar fouten uit het verleden onder ogen durven zien is een cruciale voorwaarde om te erkennen hoe die vandaag doorwerken."

Waals MR-viceminister-president Jean-Luc Crucke meent dat de kamercommissie die zich over het koloniaal verleden van België zal buigen "de rest van de weg moet afleggen die geopend werd door de koning met een 'meer dan symbolisch gebaar'". Zo verklaarde hij op Bel RTL.

En ook voor Ecolo is de brief van de koning op verschillende vlakken historisch: "Voor de eerste maal erkent en benoemt een koning in functie wat in die periode gebeurd is. Voor de eerste maal wordt ook het verband gelegd tussen het koloniaal verleden en de huidige gevolgen inzake racisme en discriminatie", stellen de covoorzitters Rajae Maouane en Jean-Marc Nollet in een mededeling.

Bekijk hier het verslag van "Het Journaal":

Videospeler inladen...

Meest gelezen